در قرن ۲۱ برای رسیدن به یک توسعه پایدار لازم است تا به جای تکیه بر اقتصاد نفتی، نگاه جدیتری به اقتصاد دانش بنیان با حضور نخبگان داشته باشیم.
گروه فناوری خبرگزاری دانشجو؛ حمیده آقاجانی – تا به حال کارنامه کشورهای توسعه یافته را دیدهاید؟ بسیاری از این کشورها منابع طبیعی غنی ندارند حتی نفت هم ندارند، اما آثارشان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته به وضوح قابل مشاهده است. برخی از محصولات برند میشوند و دسته دیگر بدون رقیب در بازارهای جهانی به فروش میرسند، سوال اساسی این است که کسب درآمد و ثروت این کشورها ریشه در کدام تفکر دارد؟
به خوبی میدانیم منابع طبیعی دائمی نیستند و روزی به پایان خواهند رسید کما اینکه بسیاری این منابع در کشورها رو به پایان بوده یا تمام شده و حاصلی برای آن ملت نداشته است. اگر ثروتهای طبیعی تاثیری بر توسعه کشورها داشت امروز قاره آفریقا باید توسعه یافتهترین کشور جهان به حساب میآمد، اما در عمل تنها توانسته در پنهان و آشکار مستعمره چند کشور دیگر باشد.
اما کدام ثروت است که پایانی بر آن نیست؛ قطعا علم و دانش است. بنا بر وعده الهی انسان تا لحظه مرگ قدرت یادگیری دارد و میتواند از این دانش در هر راهی بهره ببرد. در تمام اعصار این هوش انسان بود که توانست بشر را به سمت توسعه یافتگی هدایت کند، اما این رشد در چند دهه اخیر سرعت بیشتری گرفته است. حالا تصور کنید بخواهیم این روند را به هر کشور جداگانه تعمیم دهیم، خواهیم دید کشورهایی همچون آلمان، سوئیس، سوئد، ژاپن و چین بدون داشتن منابع طبیعی تنها با تکیه بر دانش خود به اقتصاد باثبات رسیدهاند.
دو واژه اقتصاد و دانش، ترکیبی مطلوب برای توسعه یافتگی یک کشور خواهد بود به شرط آنکه در تحریمهای ظالمانه قرار نگرفته باشد. تصور کنید ایران با این حجم از سرمایه علمی و منابع موجود اگر در شرایط تحریم نبود تا کجا پیش میرفت. از سال ۲۰۰۰ به بعد واژه اقتصاد دانش بنیان در توسعه ملل نقش کلیدی را برعهده دارد و فناوری به عنوان یک عنصر کلیدی میتواند یک کشور را در مسیر توسعه قرار دهد.
ایران منابع کافی از نیروی انسانی صاحب علم و اساتید برجسته در اختیار دارد و تنها یک سد است به نام تحریم که قاعدتا قابل نفوذ خواهد بود، پس در این شرایط باید چه کرد؟ رهبر معظم انقلاب پاسخ این سوال را به زیبایی مطرح فرمودند: «چگونگی نقش آفرینی نخبگان جوان در اقتصاد مقاومتی یا اقتصاد دانش بنیان؟ من جواب این سئوال را از شما میخواهم، منتظر نمانید دیگران طراحی کنند.»
مسیر مشخص است، اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش بنیان دو بازوی مهم برای توسعه اقتصادی کشور به حساب میآیند و لازم است تا همه بخشها به این حوزه ورود پیدا کنند. یکی از این آتش به اختیارها که چند وقتی است تلاش کرده تا فعالان عرصه دانش بنیان را دور خود جمع کند «فَحاد» است.
فَحاد مخفف عبارت «فعالان حوزه اقتصاد دانش بنیان» و بستری برای تجمیع داشتهها و توانمندیهای پراکنده هریک از فعالان و علاقهمندان ارزشی حوزه علم و فناوری و بهره برداران این حوزه و به اشتراک گذاری آن در جهت رفع نیاز، استفاده حداکثری از امکانات، افزایش بهره وری و رشد علمی و اقتصادی بیش از پیش هریک از حاضران حقیقی و حقوقی در فحاد در قالب همکاری و مشارکت است.
تمام فارغ التحصیلان دانشگاهی این امکان را دارند که ایدههایشان به یک استارتآپ یا شرکت دانش بنیان تبدیل شود، اما به قول قدیمیها یک دست صدا ندارد و فحاد با همین نگاه تلاش کرده تا تواناییهای فردی افراد را در کنار یکدیگر جمع کند و یک فعالیت اقتصادی موفق و پایدار به وجود آورد.
فحاد تلاش کرده تا با شکلگیری اجتماع مجازی و حقیقی، فعالان عرصههای مختلف را به یکدیگر معرفی کند، این دورهمیها موجب شناخت بیشتر، افزایش فضای اعتماد، تشکیل هستههای فناورانه اولیه، تولید محتوا، شکل گیری زنجیره علمی فناوری و در نهایت شکل گیری تیمها و کسب و کارهای فناورانه میشود.
فعالان حوزه اقتصاد دانش بنیان تا به امروز ۴ دوره از دورهمیهای دانش بنیانی را برگزار کرده و این بار به سراغ شبکه همکاری فعالان حوزه کشاورزی و شبکه رفع نیازهای فناورانه صنعت رفته اند؛ دو بخشی که اگر توسعه پیدا کنند، هر کدام میتوانند سهم بزرگی از رشد اقتصادی کشور داشته باشند.
شبکه همکاری فعالان حوزه کشاورزی در عرصه های زراعت، باغبانی، گیاهان دارویی، دامپروری، زنبورداری، شیلات و ابزیان، طیور و ماکیان، کرم ابریشم و جنگل و مرتع خواهد بود و فعالان این عرصه با هدف ایجاد فضای همکاری و هم افزایی بین بازیگران زنجیره ارزش محصولات، توسعه کمی و کیفی کسب و کارهای کشاورزی محور باتمرکز بر صنایع تبدیلی و تکمیلی و رسوخ فناوری و نوآوری به منظور افزایش بهره وری گردهم خواهند آمد.
شاید مهمترین بخش از این رویدادها این باشد که فرصت برای دانشجویان نیز فراهم است و میتوانند در شبکه نقش خود را پیشنهاد دهند.