اخیرا شاهد تحولات سریعی در سیاستهای منطقه ای امارات بوده ایم، که یکی از مهمترین انها، رابطه این کشور عربی با ایران است، که در چارچوب بازی استراتژیک ابوظبی، طبق تاکتیک های مناسبی جای می گیرد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، به طور کلی، گامهایی که ابوظبی طی ماههای گذشته برداشته است، به شکل واضحی در پیامهای ارسالی بین دو طرف تهران و ابوظبی، نمود یافته و هدف از آن، عمق بخشیدن به ائتلاف ایران و امارات است.
هنوز زود است در این باره اظهار نظر کنیم که آیا نزدیکی دو طرفه بین ایران و امارات، یک پیچ تاکتیکی، با هدف جلوگیری از ورود به جنگی بزرگ است، یا اینکه آغازی برای قانع شدن طرفین در این باره است که جنگ، هیچ یک از طرفها را به خواسته شان نمیرساند و فایدهای ندارد؟
در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۹، ایران روابط خود با دولت امارات را خوب توصیف کرد، که علت آن، نزدیکی سیاسی و تجاری ابوظبی و تهران و استفاده از گزینه راه حل دیپلماتیک، برای حل اختلافات بود. در مقابل، وزیر خارجه امارات، انور قرقاش، تصریح کرد که حوثیها باید در آینده یمن نقشی داشته باشند. ضمن اینکه روابط با ایران، نیازمند یک دیپلماسی قدرتمند است، تا به توافقی ختم شود که به نفع منافع منطقه باشد.
این اظهار نظرهای مسئولان ایران و امارات، مکمل تحرکات گذشته آنهاست؛ همانطور که در ۲۶ ژوئن، امارات، با متهم کردن ایران در مورد ایستادن پشت حمله به ۴ نفت کش در سواحل این کشور عربی را رد کرده و خواستار کاهش تنشها شد.
با اینکه ایالات متحده و عربستان علنا مسئولیت این حملات را متوجه ایران کردند، اما امارات با حمایت از روایت تهران در این باره، مسئولیت حملات را از ایران سلب کرد. در آغاز آگوست ۲۰۱۹، ایران و امارات تفاهم نامهای در راستای افزایش همکاریها در راستای امنیت مرزهای دریایی امضا کردند و تحلیلگران، این اقدام را ضربه امارات به پشت عربستان، توصیف کردند. علاوه بر اینکه امارات به ناگاه نیروهای خود از یمن را خارج کرد. این در حالی است که در ۱۴ اکتوبر ۲۰۱۹، رسانهها از سفر بی سابقه مشاور امنیت ملی امارات، طحنون بن زاید آل نهیان، به تهران خبر دادند.
دور کردن امارات از جنگ
محمود علوش، تحلیلگر سیاسی لبنانی تاکید میکند که دلایل زیادی اماراتیها را به سمت اتخاذ استراتژی صلح با ایران سوق میدهد؛ که مهمترین آنها، نگرانی از پیامدهای وقوع جنگ در خلیج فارس است.
وی در گفتگو با الخلیج آنلاین تصریح کرد که اقدامات متقابلی بین دو کشور انجام شده است، تا حسن نیت طرفین ثابت شود و در همین رابطه، امارات عملا از ائتلاف عربی در یمن خارج شده و حوثیها نیز از هدف گرفتن امارات، خودداری میکنند.
اما علوش معتقد است که نمیتوان گفت: اختلافات بین ایران و امارات کاملا برطرف شده است؛ چرا که ابوظبی جزئی از ائتلاف خلیج فارس و آمریکا در مقابله با تهران است، با این حال، تردید آمریکا در مقابله با تهران، انگیزه خوبی به اماراتیها داده است تا برخی اقدامات فردی را برای کاهش تنش با ایران بردارند؛ که البته این اقدامات، با تایید امریکا صورت میگیرد.
وی تاکید کرد که رابطه ایران و امارات، در نهایت، میتواند به یک توافق، برای دور کردن امارات از آتش تنشها در خلیج فارس، در مقابل دور شدن بیشتر ابوظبی از عربستان در جنگ یمن، منجر شود؛ که این مهم، دستاورد خوبی برای هر دو طرف خواهد بود.
علوش در مورد اینکه آیا سیاستهای ابوظبی مستقل از ریاض است، گفت: بله، این سیاست کاملا مستقل است، اما تهدیدی برای ائتلاف بین ریاض و ابوظبی نیست و نمیتوان گفت: امارات به طور کلی سیاستی مخالف با ریاض اتخاذ کرده است.
وی افزود: عربستان هم تمایلی برای مقابله با ایران ندارد و علت آن، موضع مبهم آمریکاست. علاوه بر اینکه سعودیها در حال حاضر روی فرصت صلح با حوثیها حساب کرده اند و نقش کنونی امارات، به نفع گرایش های، ولی عهد سعودی است، که به دنبال پایان دادن به جنگ است.
از سوی دیگر، عدنان هاشم، رئیس مرکز مطالعات و بررسی سیاستهای «ساس» معتقد است که این دوستی و روابط خوب بین ایران و امارات، در ادامه نگرانی امارات از نزاع منطقهای است، که در صورت وقوع، امارات بیشترین ضرر را از ان میکند؛ بنابراین، این نزدیکی مولود یک لحظه نیست.
وی در گفتگو با الخلیج الجدید به تبادل پیامهای مثبت بین دو کشور اشاره کرد؛ که براساس آن، امارات محدودیتهای تاجران ایرانی را لغو کرد. گذشته از اینکه در دسامبر گذشته، امارات سفارت خود در دمشق را بازگشایی کرد، تا به شکست طرح براندازی نظام سوریه اعتراف کرده باشد.
هاشم، با نظر علوش در مورد اختلافات بین عربستان و امارات، مخالف است و میگوید: اختلافات سعودی افزایش مییابد و امارات هر روز، بیشتر و بیشتر به دیدگاه ایران در مورد یمن نزدیک میشود. به عقیده هاشم، امارات عملا به عملیات نظامی خود علیه حوثیها پایان داده است.
وی معتقد است که دبی از آشکار شدن نشانههای بحران اقتصادی رنج میبرد؛ از این رو، تلاش میکند سرمایههای ایرانی را در این شهر حفظ کند. این در حالی است که در ماجرای تحریمهای آمریکا علیه ایران، امارات، چارهای جز تسلیم ندارد.