سوتفاهم‌هایی که گریبان «شورش علیه سازندگی» را گرفت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، «شورش علیه سازندگی» عنوان تازه‌ترین ساخته مصطفی شوقی و از محصولات خانه مستند انقلاب اسلامی است. این مستند که با محوریت بررسی تاثیرات سیاست‌های اقتصادی دولت سازندگی بر جامعه ایرانی در دهه ۷۰ ساخته شده است، به تازگی در جمع گروهی از اهالی رسانه به نمایش درآمد. شوقی کارگردان این اثر پس از نمایش آن در جمع اهالی رسانه به برخی از پرسش‌های آن‌ها پاسخ داد.
کارگردان «شورش علیه سازندگی» در ارتباط با دلایل پرداختن به موضوع دولت سازندگی و کارنامه مرحوم هاشمی رفسنجانی در دوره فعلی و اهمیت پرداختن به این مسئله تاریخی از منظر خود گفت: این فیلم درباره تحولات اجتماعی در دولت سازندگی است و آقای هاشمی به عنوان رئیس دولت سازندگی که مجری سیاست‌های تعدیل اقتصادی بود، با یک سری تحولات اجتماعی روبرو شد.
شوقی در ادامه اظهار کرد: شاخص‌ترین اتفاقی که در جریان اجرای سیاست‌های تعدیل اقتصادی دولت سازندگی رخ می‌دهد، آزادسازی قیمت‌هاست. من در آن زمان نوجوان بودم و به خوبی به خاطر دارم که در کنار آزادسازی قیمت‌ها، حقوق‌ها را هم افزایش دادند و اسم آن را هم آزادسازی مرحله‌ای گذاشتند که شوکی جدی به اقتصاد و فضای اجتماعی کشور در آن دوره وارد شد. ما در این فیلم توضیح می‌دهیم که چگونه این سیاست‌ها در نهایت منجر به وقوع برخی از شورش‌ها و آشوب‌ها در نقاط مختلف کشور در آن دوره شد.
این مستندساز در ارتباط با دلایل انتخاب دو نمونه از شورش‌های آن دوره به جای پرداختن به همه اتفاقات اجتماعی آن دوره گفت: حدود ۱۷ یا ۱۸ آشوب در آن دوره اتفاق افتاده است که هر کدام هم دلیلی داشته است. مثلا در شورش مشهد جرقه اولیه اتفاق توسط شهرداری زده می‌شود. در شورش اسلامشهر حمل و نقل شهری، در اراک اعتصابات کارگری و در زنجان مسئله تقسیمات کشوری و... هر کدام به دلیل یکی از شکاف‌های ایجاد شده در جامعه به واسطه اجرای آن سیاست‌های اقتصادی به وجود آمد.
او خاطرنشان کرد: من سعی کردم با همه آدم‌های درگیر این وقایع صحبت کنم تا از دایره انصاف خارج نشوم. لحن «شورش علیه سازندگی» مستقل است و به هیچ جناح سیاسی تمایل ندارد و فقط سعی کرده روایتی را از یک دوره تاریخی کشورمان روایت کند.
شوقی همچنین در ارتباط با دلایل انتخاب عنوان «شورش علیه سازندگی» برای این مستند بیان کرد: در این مستند نکته‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد چرا ما این نام را انتخاب کردیم. مهمترین کسی که علیه سازندگی و سیاست‌های آن شورش کرد، مردم مشهد و اسلامشهر و سایر شهر‌هایی که در آن‌ها آشوب شد، نبودند بلکه اتفاقا خود آقای هاشمی بود!
وی افزود: من در فیلم توضیح می‌دهم که خود آقای هاشمی بر خلاف تمایلشان در سال ۷۴ علیه برنامه‌های دولت خودشان به نوعی شورش کردند. یعنی خودشان پذیرفتند که اثرات این تحولات اقتصادی ممکن است خسارت زیادی به اصل نظام بزند.
این مستندساز در توضیح این که چرا مراحل ساخت «شورش علیه سازندگی» تا این اندازه طولانی شده و دلیل عدم پخش و اکران عمومی آن در یک سال اخیر چه بود، گفت: ما در دی ماه ۹۶ تقریبا در حال اتمام فیلمبرداری کار بودیم که آن اعتراضات اجتماعی صورت گرفت و من، چون نمی‌خواستم سوبرداشتی در ارتباط با سواستفاده ما از فضای اعتراضی آن دوره پیش بیاید، ساخت مستند را در آن دوره متوقف کردم؛ چون اصلا آن اتفاقات موضوع فیلم ما نبود.
وی افزود: من حتی در خود فیلم توضیحی در ارتباط با حوادث سیاسی پس از دولت سازندگی که متاثر از سیاست‌های اقتصادی دولت سازندگی بود هم حرفی نزدم چرا که مسئله اصلی مستند برای من کاملا اقتصادی و اجتماعی بود. سوتفاهی که برای فیلم پیش آمد هم ناشی از این بود که برخی «شورش علیه سازندگی» را با همین نگاه دیدند و متاسفانه نگاه سیاست‌زده حاکم بر جشنواره سینماحقیقت در دوره قبلی باعث شد که این فیلم از جشنواره کنار گذاشته شود.
شوقی خاطرنشان کرد: البته من نظراتی از افراد نزدیک به دولت در اکران‌های خصوصی این فیلم شنیدم که آن‌ها هم دچار همین سوتفاهم شدند در حالی که من در زمان ساخت این اثر اصلا چنین هدفی نداشتم که بخواهم به قصد شبیه‌سازی فضای اعتراضی سال ۹۶ به اعتراضات دولت سازندگی، چنین مستندی را بسازم.