سیاست بنزینی دولت علیه بنیان خانواده / وقتی دولت بیش از سه فرزند را به حساب نمی‌آورد

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- پول نداریم تا یارانه "اما و اگر" خانوارهای پر جمعیت را بدهیم و در آمد حاصل از طرح افزایش قیمت بنزین نیز پاسخگو‌ی همه‌ی مردم نیست. یارانه معیشتی تا 5 نفر برای هر خانوار در نظر گرفته شده است، تعداد خانوارهای بالای 5 نفر قابل توجه نیست. شاید تعجب کنید ولی این صحبت‌های سخنگوی دولت تدبیر و امید است. از سخنان وی اینطور برداشت میشود که دولت تعهدی نسبت به بیش از 5 فرزند ندارد و ظاهرا آنها از حق دریافت یارانه پنهان برخوردار نیستند و برای‌شان حقوقی تعریف نشده است. از نگاه دولتمردان، جمعیت خانوارهای بیش از 5 نفر قابل توجه نیست و این خود عاملی برای نادیده گرفتن‌شان است. 

پول بیشتری نمیدهیم!

رهبر معظم انقلاب 5 و نیم سال پیش به جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی اشاره داشتند. اردیبهشت‌ماه 1393، ایشان در 14 بند سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ می‌کنند. در این ابلاغیه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز اشاره می‌شود؛ اهمیت موضوع تا آنجا پیش می‌رود که بار دیگر رهبری در فروردین 1398 با اشاره به مسأله جمعیت در کشورهای مختلف و ایران می‌فرمایند: ‌افزایش فرزند باید به صورت یک فرهنگ دربیاید. شما ببینید، در بعضی از کشورهای غربی ــ مثلاً در آمریکا ــ خانواده‌ای پانزده تا بچّه دارند، بیست تا بچّه دارند و از این قبیل،  تشویق [هم] می‌شوند و هیچ کس مذمّتشان نمی‌کند. اما نوبت به کشور ما که می‌رسد، این طرف قضیه تشویق می‌شود، [یعنی] کم‌فرزندی و مانند اینها. بنابراین این هم یک نکته است که ان‌شاءالله باید مورد توجه باشد.

این در حالی است که کشورهایی از قبیل روسیه با در اختیار قرار دادن خانه برای تولد فرزند سوم، سوئد با پرداخت کمک هزینه اختصاصی برای کودک و نروژ با اهدا مزایای شغلی برای والدین به دنبال سیاست حمایت از فرزندآوری هستند.

کشورهای اروپایی با پرداخت بسته‌های حمایتی و بازکردن مرزها به روی نیروی کار جوان کشورهای توسعه نیافته درصدد افزایش جمعیت خود هستند که بورسیه‌های تحصیلی به نخبگان جوان از جمله برنامه‌های افزایش جمعیت آنها است.

ایران جوان در سراشیبی پیری

چه کسی است که نداند نیروی انسانی مولد و کارآمد عامل توسعه کشور است و در شریعت ناب محمدی نیز به تعدد فرزندآوری توجه ویژه صورت گرفته است و بنیانگذار انقلاب حضرت امام خمینی(ره) پیرامون فرزند محوری معتقد بودند: مملكت ایران وسعتش آنقدر است كه برای میلیون‌ها نفر كافی است. یعنی همه می‌توانند در ایران به رفاه زندگی می‌كنند. زنگ خطر است که سیاستگذار نداند با تصویب و اجرای نامناسب یک طرح و بدون در نظر گرفتن جامعه چه اثرات مخربی به جا خواهد گذاشت. ثمره تصمیمات جزیره‌ای سیاسیون را می‌توانند از آمارها برداشت کرد. به اذعان کارشناسان حوزه جمعیت، رشد جمعیت زیر 20 به دلیل باروری زیر سطح جانشینی منفی است ادامه این روند باعث افزایش جمعیت سالمند در کشور خواهد شد. جاماندگی از پیشرفت علمی و اقتصادی، تحمیل هزینه‌های نگهداری از جمعیت سالمندان را از معایب سیاستگذاری ضد افزایش جمعیت است.

خانواده محور تصمیمات اجرایی

دولت با سیاست فرزند بیشتر یارانه کمتر، خانواده‌های پرجمعیت و مستعد فرزندآوری بیشتر را نادیده می‌گیرد و قطعا عواقب منفی آن را در سال‌های نه چندان دور پیرامون کاهش فرزندآوری در کشور حس خواهد شد. گفتمان‌سازی افزایش جمعیت در سیاستگذاری کلان دولتمردان از اولویت‌های بودجه برخوردار است این در حالی است که بند دوم و یازدهم سیاست کلی خانواده که خانواده محوری را اساس برنامه ریزی‌های کلان کشور می‌داند و به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز ابلاغ شده، همه حاکی از حمایت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در سیاست‌های اجرایی برای حرکت بیشتر بنیان خانواده برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های کشور است.

حال دولت مردان نه تنها به دنبال گفتمان افزایش جمعیت نیستند که گاها با سیاست‌های غلط در مسیر پیشرفت نیز کارشکنی‌هایی انجام می‌دهند. سیاستمداران یادشان رفته است که شعار فرزند کمتر زندگی بهتر مدت‌ها منسوخ شده است و کشور با این قبیل سیاست‌ها، شاهد رشد منفی زاد و ولد در دو سال 95 و 96 نسبت به سال‌های گذشته است. اهمیت تغییر سیاست‌ها در اهدای یارانه معیشتی دولت به خانوارهای پر جمعیت به دلیل مغایرت شدید با سیاست‌های کلان جمعیتی حتما باید مورد نه تنها مورد بازبینی قرار گیرد بلکه باید شرایط ویژه تری برای اینگونه افراد قائل شوند.