نیزار‌هایی که می‌سوزد تا تالاب انزلی بیشتر تصرف شود / کاهش عمق قابل توجه تالاب

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب؛ تالاب انزلی یکی از زیباترین و مهم‌ترین تالاب‌های آب شیرین کشور است این تالاب محل سکونت و تخم ریزی گونه‌های بسیاری از آبزیان است. گونه‌های بسیار زیادی از پرندگان نادر بومی و مهاجر نیز این مکان را برای سکونت یا استراحت موقت خود انتخاب می‌کنند. در این تالاب بیش از ۱۰۰ گونه پرنده و ۵۰ گونه ماهی وجود دارند.

علاوه بر تاثیرات اقلیمی، تالاب انزلی از مراکز مهم جذب گردشگر گیلان محسوب می‌شود و معیشت ساکنان حاشیه تالاب به لحاظ کشاورزی، صیادی و تامین مواد اولیه صنایع دستی به حیات آن بستگی دارد. اما فاضلاب‌های صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماند‌ها و نخاله‌ها، گیاهان مهاجمی، چون آزولا و سنبل آبی، تصرف اراضی و ساخت و ساز در حریم تالاب، آتش زدن نیزار‌ها با هدف تصرف، ورود رسوبات از رودخانه‌ها و انتقال آلودگی ازدریا و نوسانات آب دریا حیات تالاب انزلی را به شدت به خطر انداخته است.

متاسفانه امروز شاهد عدم مدیریت پسماند، پساب، مدیریت رسوب، کاشت درخت در حوزه آبریز تالاب و جلوگیری از ورود رسوبات بیشتر به تالاب، جلوگیری از ورود پسماند به رودخانه‌ها و دریای خزر، جلوگیری از ورود پساب‌های گوناگون از طریق ساخت تصفیه خانه فاضلاب، جلوگیری از تعدادي افراد به حریم تالاب و تصرف اراضی تالابی، جلوگیری از برداشت بی رویه آب از تالاب و رعایت حقابه تالاب هستیم که باید به صورت جد پیگیری شود.

 

بعضی از افراد سود جو برای اینکه بتوانند حاشیه تالاب را به اراضی خود اضافه کنند اقدام به سوزاندن نیزار‌های اطراف این منطقه می‌کنند که این امر خود باعث از بین رفتن زیستگاه‌های پرندگان مهاجرو آبزیان شده است؛ به طوری که به گفته افراد بومی این منطقه اخیرا شاهد کاهش مهاجرت پرندگان و گردشگران به این منطقه هستیم.

در این راستا، طبق قانون هرگونه تصرف عدوانی و تخریب محیط زیست ممنوع است و متخلفین مطابق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی و مواد ۱ و ۴ قانون حفظ و احیا‌ی تالاب‌ها تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند و تاکنون تعدای نفر از افراد متخلف که بدلیل کاهش آب تالاب انزلی به حاشیه اراضی کشاورزی خود و حریم تالاب تعدی کرده بودند، تحت پیگرد قانونی و قضایی قرار گرفته‌اند.

محمدی پور، مدیر کل حفاظت محیط زیست گیلان در این رابطه به خبرنگار ما می‌گوید: بحث تصرف تالاب انزلی یکی از چالش‌های محیط زیست است به خاطر کاهش  ½ تراز آب دریا تا یک و نیم متر بر جنوب تالاب بیشتر از قسمت‌های دیگر خشک شده است و این امر باعث می‌شود مردم به سمت تالاب تصرف داشته باشند.

 

محمد پور می‌افزاید: به منظور جلوگیری و پاکسازی تالاب بین المللی انزلی از هرگونه تخلف اعم از ساخت و ساز، تصرفات، صید و شکار غیرمجاز و همچنین انواع آلودگی‌های محیط زیستی و مهار آتش سوزی احتمالی در نیزار‌های حاشیه تالاب، فرماندهی یگان حفاظت محیط زیست گیلان با همکاری پایگاه دریابانی، نیروی دریایی سپاه انزلی، نیروی انتظامی انزلی، یگان حفاظت منابع آبزیان استان اقدام به اجرای برنامه گشت اجرایی مشترک شده است.

وی در ادامه می‌گوید: پدیده‌هایی همچون تصرفات غیرقانونی اراضی حاشیه تالاب که از طریق کاشت نهال به منظور سندسازی و ایجاد حق برای متخلفین و یا ایجاد حریق عمدی در نیزار‌های اطراف تالاب برای تصرف غیر مجاز اراضی انجام می‌شود و باعث بروز مشکلاتی در مسیر حفاظت از تالاب بین المللی انزلی است.

محمدپور می‌افزاید: عزم جدی مسئولین در رده‌های مختلف مدیریتی، انتظامی و قضایی استان باعث پشت گرمی مجموعه حفاظت محیط زیست گیلان در حفاظت از انفال و حقوق بیت المال می‌شود امیدواریم با استمرار این اقدامات بتوانیم امانت دار این نعمت بی نظیر خدادادی برای نسل‌های آینده باشیم.

مدیر کل محیط زیست می‌گوید: کاهش تزار آب دریا تاثیر مستقیم بر خشكي تالاب دارد در شمال تالاب در گذشته تصرف‌های انجام شد که در حال حاضر هیچ تصرف جدیدی در این مکان مشاهد نشده است.  

 

 

 

 

استاد دانشكده محيط زيست دانشگاه گيلان می گوید: با توجه به مواردي که ذکر شده خشک کردن تالاب توسط مردم منطقه هم در این جریان بی تاثیر نيست ما بارها و بارها شاهد این چنین صحنه هایی بوده ایم. و هر وقت نسبت به اين موضوع اعتراض داشتیم مدرکی را رو می کنند که این زمین ها اطراف تالاب متعلق به ما است.

 

وی می گوید: در کنار تمام این موارد ذکر شده بايد نگاه اکوسیستم به اين محيط زيست داشته باشيم نگاهی علمی براساس دانش اکوسیستمی که متاسفانه وجود ندارد.

 

نادری می گوید: تالاب اکوسیستی نیازمند با زیست‌بندان خود است ولی زیست بندان تالاب در فشار هستند گونه‌های نادری از موجودات در این تالاب زندگی می کنند که نقش کلیدی در بقای تالاب دارد که متاسفانه جمعیت گونه های جانوری تالاب روبه کاهش است.

 

استاد دانشگاه گيلان می افزاید: سالها در مورد احیای تالاب کار شده است؛ اما طرح های کاربردی ارائه نشده است. شناخت گونه هاي که باید در تالاب محافظت شود نقش کلیدی در احیای تالاب دارد. تالاب انزلی نیازمند مدیریت اکوسیستمی است.

 

نادري می گوید: از مردم محلی در پروسه حفاظت تالاب بايد استفاده شود و همچنین مشاغلی که در ارتباط با تالاب است با نگاه حفاظتی تعرف شود و همچنين مجموعه ای از راهکارهاي برای حفاظت تالاب باید انجام شود.

وي مي گويد: در شهرهای مهم گیلان فاضلاب های درستی وجود ندارد و این همه اینها به رودخانه ها ریخته می شود و از آنجا به تالاب میتوان این با بودجه مناسب این فاضلاب ها و شیرابه زباله های که در سطح جنگل ها ریخته می شود را مدیریت کرد. جلوگیری از وورد پساب ها و فاضلاب ها به رودخانه ها راهکاری برای بقای تالاب است.

بنابراين گزارش، ۶۰ روستای حاشیه تالاب انزلی در شهرستان‌های انزلی، صومعه سرا و رشت به صورت مستقیم و غیرمستقیم در زمینه هایی، چون گردشگری، صید و صیادی، پرورش آبزیان و اردک، تردد و برداشت نی برای تولید صنایع دستی و تامین آب کشاورزی بهره می‌برند که با از بین رفتن این تالاب معیشت مردم این ناحيه هم به خطرمی افتد.