تاریخچه شکل‌گیری ستاره‌ها / ده‌ها هزار کهکشان را تنها در یک عکس ببینید

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری داشجو، به این عکس رادیویی جدیدی که با نقطه‌های زیاد پوشیده شده (در سمت چپ) توجه کنید، هر کدام از آن‌ها یک کهکشان دور است. نقاط درخشان، کهکشان‌هایی هستند که هر کدام ابرسیاه چاله دارند و با نور‌های رادیویی می‌درخشند. اما نکته‌ای که این تصاویر را خاص می‌کند نقاط کم نور بسیاری است که آسمان را پر کرده و این‌ها کهکشان‌های دوری شبیه به کهکشان ما هستند.

برای یادگیری تاریخچه شکل‌گیری ستارگان هستی، باید به عقب برگردیم. کهکشان‌ها در سراسر جهان ستاره‌ها را ۱۳ میلیار سال پیش شکل داده‌اند، اما بیشتر ستاره‌ها ۸ تا ۱۱ میلیارد سال پیش در دوره‌ای به نام «ظهر کیهانی» متولد شده‌اند. مطالعه نور‌های ضعیفی که از این دوره می‌آیند برای اخترشناسان چالش برانگیز بوده است. تلسکوپ‌های نوری می‌توانند کهکشان‌های بسیار دور را ببینند، اما ستاره‌های جدید بطور گسترده درون ابری از گرد و غبار پنهان شده‌اند.

تلسکوپ‌های رادیویی می‌توانند درون گرد و خاک را ببینند و کهکشان‌های نادر و ستاره‌های دنباله‌دار نوری را مشاهده کنند، اما تاکنون برای شناسایی سیگنال‌های کهشکان‌های شبه راه شیری که مسئول شکل‌گیری بیشتر ستاره‌های جهان هستند، کافی نبوده است.

گروهی از اخترشناسان با استفاده از رصدخانه رادیویی آفریقای جنوبی (SARAO)، تلسکوپ MeerKAT، اولین مشاهده رادیویی را با حساسیت کافی برای نشان دادن کهکشان‌ها انجام دادند. Tom Mauch سرپرست این گروه گفت: برای گرفتن این عکس، ابتدا ما ناحیه‌ای در آسمان جنوبی که هیچ منبع رادیویی قوی نداشت، انتخاب کردیم، زیرا منبع رادیویی قوی با تابش خیره کننده خود می‌تواند یک مشاهده حساس را مختل کند. تصویر نهایی یک ناحیه از آسمان را نشان می‌دهد که شامل ده‌ها هزار کهکشان است.

جیمز کودون استادیار رصدخانه رادیویی ملی (NRAO) شارلوتزویل در ویرجینیا گفت:، چون امواج رادیویی با سرعت نور حرکت می‌کنند، این تصویر ماشین زمانیست که نمونه شکل گیری ستارگان را در این کهکشان‌های دور طی میلیارد‌ها سال نشان می‌دهد. چون فقط ستاره‌های کم عمر که کمتر از ۳۰ میلیون سال دارند امواج رادیویی می‌فرستند، ما می‌دانیم که تصویر شامل ستاره‌های پیر نمی‌شود؛ بنابراین نور‌های رادیویی که ما از هر کهکشانی می‌بینیم با سرعت شکل‌گیری ستاره‌ها در آن لحظه از زمان متناسب است.

اخترشناسان می‌خواهند با استفاده از این تصویر درباره تشکیل ستاره‌ها در کل هستی بیشتر یادبگیرند. آلیسون متیو، فارغ التحصیل دانشگاه ویرجینیا گفت: نتایج اولیه نشان می‌دهد که سرعت شکل‌گیری ستاره‌ها نزدیک ظهر کیهانی حتی از حالت اصلی قابل انتظار بیشتر است. تصاویر قبلی فقط می‌توانند قله کوه‌های یخی، کهکشان‌های نادر و درخشان را کشف کند که تنها بخش کوچکی از ستاره‌های جهان را تولید می‌کنند، اما آنچه اکنون می‌بینیم تصویر کاملی است و این نقاط ضعیف کهکشان‌هایی هستند که بیشتر ستاره‌های جهان را شکل می‌دهند.

او گفت: فقط در چندسال اخیر پیشرفت فناوری به نقطه‌ای رسیده که ما بتوانیم تلسکوپ‌های بزرگی مانند MeerKAT آفریقای جنوبی بسازیم و با قدرت محاسباتی لازم، درک واقعی چگونگی ایجاد هستی به این شکل را به ما بدهد.