محققان دانشگاه آزاد شاهرود طرح جدیدی برای جلوگیری از پیشروی سرطان دارند

بهروز یحیایی، استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود و رئیس مرکز تحقیقات نانوذرات زیستی در پزشکی این واحد در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، درباره مرکز تحقیقات نانوذرات بیولوژیک این دانشگاه و طرحی که با هدف اتصال برخی دارو‌های رایج مورداستفاده در شیمی‌درمانی به نانوذرات طلای زیستی برای کاهش سمیت دارو‌ها در بدن و نیز کاهش میزان مصرف آن‌ها ارائه دادند، گفت: مهم‌ترین دستاورد این تحقیق، تأیید توانایی اتصال نانوذرات زیستی به دارو‌های شیمی‌درمانی، بدون استفاده از هرگونه اتصال‌دهنده جانبی بوده است. این مسئله باعث شده است که نانوذرات در یک مرحله به برخی از دارو‌های مورد آزمون متصل شوند. عدم استفاده از اتصال‌دهنده‌های شیمیایی سبب کاهش مراحل آزمون، افزایش سرعت تولید فرآورده، کاهش استفاده از مواد شیمیایی در جریان اتصال و سمیت نانودارو به عنوان یک دارورسان و در نهایت کاهش هزینه‌های بیماران شده است.

یحیایی در ادامه با اشاره به مزایای این طرح گفت: تولید نانوذرات زیستی توسط میکروارگانیسم‌ها قابل‌انجام است و این تولید نسبت به نمونه‌های مشابه تولیدی توسط روش‌های غیرزیستی مقرون‌به‌صرفه‌تر و دارای سمیت کمتری است. علاوه بر این تولید آن‌ها در سطح صنعتی نیز آسان‌تر است. در این فرآیند، یون‌های فلزی در مجاورت شیرابه کشت سلول‌های میکروبی قرار گرفته و آنزیم‌ها و سایر مواد احیاکننده موجود در شیرابه کشت میکروب‌ها سبب احیا یون‌های سمی فلزی به فرم نانوذرات غیرسمی آن فلز می‌شوند. با اتصال نانوذرات به داروها، می‌توان اثربخشی آن‌ها را افزایش و نیز میزان مورداستفاده از دارو را در بدن کاهش داد.

رئیس مرکز تحقیقات نانوذرات زیستی در پزشکی واحد شاهرود در ادامه گفت: طرح حاضر قابلیت تجاری‌شدن را دارد، اما فعلاً در سطح آزمایشگاهی و در حال بررسی و آزمایش‌های تکمیلی قرار دارد. برای تکمیل آن باید ابتدا مطالعات درون‌تنی در حیوان آزمایشگاهی و سپس در بدن انسان‌های داوطلب انجام شود. علاوه بر این در تلاش هستیم که بتوانیم نانو دارو‌ها را هدفمند کنیم و با متصل نمودن آن‌ها به لیگاند‌های منحصر برای سطح سلول‌های سرطانی، کاهش میزان مصرف و نیز کاهش بیشتر اثرات سمیت دارو‌های شیمی‌درمانی را شاهد باشیم.

وی خاطرنشان کرد: به‌طور خاص این پژوهش با هدف کاربردی‌سازی در داخل کشور و برای آسان کردن، هدفمندسازی دارورسانی و تسریع امور درمانی و کاهش هزینه‌ها است. فعلاً در ۳ مرکز تحقیقاتی در کشور‌های جمهوری چک، آلمان و فرانسه برای انجام آزمایش‌های تکمیلی و بررسی‌های نهایی، رایزنی شده است و طرح‌های ارائه شده در دست بررسی است.