بخشی: اخذ مالیات از دلالان و میلیاردر‌ها بهترین منبع برای حمایت از کسب و کار‌های کرونازده / سود سپرده‌بانکی ثروتمندان روزانه ۱۵۰۰ میلیارد تومان!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دولت وعده حمایت ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی به اصناف و اقشار محروم در شرایط بحران اقتصادی متاثر از کرونا داده است، با این که هنوز ریالی دست تولید و بنگاه‌های اقتصادی را نگرفته، اما نگرانی از تبعات حمایت‌هایی که به افزایش تورم دامن می‌زند مردم و کارشناسان را بیش از پیش مضطرب کرده که دولت بی پول چگونه در راستای حمایت از تولید خلق پول می‌کند. دکتر رسول بخشی دستجردی؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان در این گفتگو پاسخ این ذهنیت نگران کننده را برای شفاف سازی بی اعتنایی دولت به آینده اقتصاد کشور داده است.

منابع مالی عنوان شده حمایتی از کسب و کار‌ها به گفته دولت از منابع بانکی تامین می‌شود به لحاظ اقتصادی این موضوع صحیح است؟
دولت در راستای حمایت از اصناف و کسب و کار‌ها ۷۵ هزار تومان و حقوق بیکاری کارگران ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار مصوب کرده است، منابع مالی اعلام شده قرار است از طریق آزاد سازی منابع بانکی‌ها تامین شود، یعنی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان وعده داده شده، هر چند به گفته دولت از نظام بانکی کشور تامین می‌شود، اما این پول هیچ گاه از منابع بانکی برداشت نمی‌شود، بلکه از هیچ خلق می‌شود. با یک کلیک بانکی پول بدون پشتوانه خلق می‌شود، یعنی مسوولین و مدیران بانک مرکزی یا از تبعات چنین حمایتی از بخش خصوصی و کسب و کار‌ها و آحاد مختلف مردم مطلع نیستند یا همانند سایر سیاست گذاری‌های اقتصادی غلطی که تورم و رشد اقتصادی را منفی کرده است این سیاست غلط را نیز به کشور تحمیل می‌کنند.

نکته بعدی این است که گویا دولت و مسوولین هنوز نمی‌دانند که شکاف بین بدهی و نقدینگی چگونه ایجاد می‌شود؟ بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور و ضرباتی که به توسعه و رشد اقتصادی کشور وارد شده ناشی از ندانم کاری‌های مسوولین است، آیا کشور همچنان باید از ندانم کاری‌های مسوولین و ضرباتی که به اقتصاد کشور وارد کرده اند ضربه بخورد؟ با چنین سیاست گذاری‌هایی است کل اقتصاد کل کشور تحت شدیدترین فشار‌ها قرار می‌گیرد.

تفاوت بین رشد نقدینگی و تولید کشور چگونه است؟
در طول ۴۵ سال گذشته نقدینگی در ایران از هیج خلق شده و در طول چهار دهه گذشته رشد بسیار بیشتری نسبت به تولید داشته است، نقدینگی کشور در بیش از چهل سال گذشته افزایش بسیار چشمگیری داشته در حالی که تولید در ۴۵ سال گذشت در ایران ۲.۲ دهم برابر شده است، یعنی اگر ۴۵ سال گذشته یک کیلو گندم تولید می‌کردیم، الان ۲ کیلو و ۲۰۰ گرم تولید می‌کنیم برای اینکه قیمت گندم ثابت مانده باشد و قیمت‌ها تغییر نکرده باشد باید نقدینگی هم یا ۲.۲ دهم برابر شده باشد، اما نقدینگی در طول این مدت ۴۴ هزار برابر شده است! حال چه کسی پاسخگوی این سوال است که نقدینگی خلق شده از کجا آمده است؟ در پاسخ باید گفت خلق پول از هیچ! در حالی که در این فاصله زمانی مثلاً در کشور فرانسه در طول ۴۵ سال گذشته تولید ۲ و ۳ دهم شده و نقدینگی ۲ و ۸ دهم برابر شده، این مساله در اکثر کشور‌های صنعتی و پیشرفته دیده می‌شود. بی تردید خلق پول از هیچ ام الفساد و ام المصائب اقتصادی است که محصول بی تدبیری و فقدان دانش اقتصادی مسوولین است.

به هر حال در شرایط بحرانی به سر می‌بریم که دولت باید از بخش خصوصی و کسب و کار‌ها حمایت کند، اگر از طریق آنچه دولت عنوان کرده به ضرر معیشت و اقتصاد کشور است چه راهی پیش روی دولت برای حمایت مالی وجود دارد؟
با حمایت‌هایی که دولت به عنوان تامین منابع وامی به مردم وعده داده، مسوولین یک بار دیگر به چنین ام الفسادی در اقتصاد دامن می‌زنند. سوال خوبی مطرح کردید، سوالی که سالهاست اقتصاددانان و دلسوزان اقتصادی کشور آن را به عنوان راه حل اساسی و کلیدی که همه اقتصاد‌های سالم و شفاف از آن پیروی می‌کنند به دولت‌ها متذکر شده اند، اما منافع شخصی و گروهی برخی مانع تحقق آن‌ها شده است. در واقع دولت حتما باید از کسب و کار‌ها حمایت کند، اما پول مورد نیاز برای اعطای وام را چگونه و از چه راهی تامین کند موضوع مهمی است، دولت می‌تواند از نقدینگی موجود کشور استفاده کند، در حال حاضر ۲ هزار و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد.

نقدینگی که مجموعه پول بیش از هشتاد میلیون ایرانی است که به عنوان تومان یا در جیب یا در بانک‌ها و حساب‌های سپرده‌های ما قرار دارد. حالا این موضوع را باید شفاف سازی کنیم تا به واقعیت امر و پشت پرده‌های فشار‌های اقتصادی و تعطیلی تولید که پشت این سود‌ها خوابیده برسیم! آیا این عدد بین همه ایرانی‌ها به صورت مساوی توزیع شده است؟ پاسخ منفی است چرا که ۷۰ درصد نقدینگی ما در اختیار هشت دهم درصد سپرده‌ها قرار داد. در یک حساب و تخمین ساده متوجه می‌شویم که کمتر از ۱۰۰ هزار نفر در ایران روزانه حدود ۳ میلیون تومان سود سپرده دریافت می‌کنند و به حساب آن‌ها اضافه می‌شود، بنابراین در حال حاضر سود سپرده به صورت روزانه یا نقدینگی حاصل از این سود در کشور ۱۵۰۰ میلیارد تومان است، عدد بزرگی که اگر دولت می‌خواست می‌توانست و می‌تواند از آن مالیات بگیرد، ما هیچ گاه نمی‌گوییم دولت از صنعت مالیات بگیرید، اما از صاحبات سپرده‌های کلانی که روزانه ۳ میلیون تومان سود به حساب آن‌ها واریز می‌شود می‌توان مالیات گرفت و به اصناف و تولید کشور کمک کرد.

مساله این است که دولت برای مالیات بر سپرده‌ها بهانه سرازیر شدن سرمایه‌ها به سمت بازار‌های دیگری را مطرح می‌کند، آیا بستن مالیات براین بازار‌ها هم یک راه حل تکمیلی است؟
حتما همین طور است. اگر دولت منافع ملی را بر منافع گروهی کوچک ترجیح دهد و به حرف چندین ساله‌ی هزاران کارشناس و استاد دانشگاه دلسوز توجه کند با مالیات بستن همزمان بر بازار‌های دلار، زمین، ملک، خودرو و طلا مانع هر گونه دلالی می‌شود، لذا با مالیات گرفتن از بخش‌هایی مثل خانه‌های خالی و معاملات صوری و دلال بازی و موارد عنوان شده می‌توان بدون خلق نقدینگی از هیچ و افزایش تورم، تولید و صنعت و بنگاه‌های اقتصادی را به راحتی حمایت کرد و توزیع عادلانه‌ی ثروت و درآمد در کشور را رقم زد همانگونه که در بسیاری از کشور‌های پیشرفته بر خلاف خط و مشی‌های سیاسی، اما نسبتا نظام مالیاتی عادلانه‌ای برقرار است.