بهره‌برداری از راه‌آهن چابهار-زاهدان تا قبل از پایان دولت دوازدهم/ کاهش ۶۰ درصدی ترانزیت با شیوع کرونا

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، محمد اسلامی با اشاره به این‌که وزارت راه برنامه‌های خود در سال جهش تولید را به دفتر ریاست جمهوری و سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال کرده است، اظهار کرد: بر این اساس بنا داریم تا پایان سال جاری ۵۸۰ کیلومتر آزادراه به کشور اضافه کنیم. سال گذشته ۶۰ کیلومتر آزادراه ساخته شد، اما امسال می‌خواهیم آن را ۱۰ برابر کنیم.

وی با بیان این‌که "هم‌اکنون ۲۴۴۰ کیلومتر آزادراه در کشور داریم"، افزایش حدود ۶۰۰ کیلومتر آزادراه را معادل ۲۵ درصد کل آزادراه‌های موجود اعلام کرد و افزود: بر اساس این برنامه امسال ۸۴۷ کیلومتر بزرگراه به بزرگراه‌های کشور اضافه خواهد شد که خود رکورد جدیدی است. در بحث راه‌های روستایی احداث حدود ۲۰۰۰ کیلومتری را که وعده داده بودیم، انجام خواهیم داد.

وی با اشاره به احداث ۶۶ بیمارستان طی ۷ سال اخیر یادآور شد: در ایام شیوع ویروس کرونا نیز ۱۰ تا ۱۳ بیمارستان را آماده کردیم و در اختیار وزارت بهداشت قرار دادیم که ۲ بیمارستان به داد مردم گیلان رسید. تا پایان عمر دولت دوازدهم نیز می‌توانیم ۱۶ بیمارستان دیگر را آماده کنیم.

وی با اشاره به حمل‌و‌نقل ریلی گفت: در بحث ریل امکان بهره‌برداری از ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر خط‌آهن تا مردادماه سال آینده وجود دارد، ضمن این‌که امسال ۴۰۰ کیلومتر دیگر خط دوم راه آهن به خطوط ریلی اضافه خواهد شد تا راندمان جابجایی را در راه آهن افزایش دهیم.

وزیر راه و شهرسازی با یادآوری این‌که سال گذشته ۷۸۰ واگن باری، مسافری و لکوموتیو تولید داخل در اختیار شرکت‌های بهره بردار قرار داده شد، گفت: امسال بهره برداری از ۲۰۰۰ دستگاه واگن پیش‌بینی شده است. سال گذشته اولین سالی بود که تمام کارخانجات ریلی ما سفارش داشتند، ممکن است برخی زیر ظرفیت کار می‌کردند، اما بدون سفارش نبودند. امسال ظرفیت تولید ریل را سه برابر خواهیم کرد و رایزنی می‌کنیم که این کار را از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه انجام دهیم.

اسلامی درباره تامین اعتبارات این پروژه‌ها نیز گفت: ما این پروژه‌ها را در قالب بودجه مصوب که در بودجه ۹۹ کشور برایمان در نظر گرفته شده است، تعریف کرده‌ایم؛ البته برای برخی پروژه‌ها مانند راه آهن زاهدان - چابهار با اجازه رهبر معظم انقلاب قرار شد تا از منابع صندوق توسعه ملی برداشت شود و الان قسط اول آن را دریافت کرده‌ایم و این پروژه کاملا فعال است.

وی ادامه داد: این پروژه قرار بود تا سال ۱۴۰۰ تمام شود، اما ریاست جمهوری از ما خواستند به کار شتاب دهیم تا قبل از پایان دولت به بهره‌برداری برسد، چون این مسیر از کوریدور‌های استراتژیک حمل و نقل کشور محسوب می‌شود. همان طور که گفتم اکنون کار با سرعت انجام می‌شود و قرارگاه خاتم الانبیا به عنوان پیمانکار فعالیت خود را چند برابر کرده است.

اسلامی در خصوص وضعیت حمل ونقل دریایی نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: در این حوزه با وزارت دفاع و انجمن صنایع دریایی، پروتکلی امضا کردیم که از شناور‌ها و تجهیزات ساخت داخل استفاده کنند و این خود یک کار جدیدی است که با این حجم در دستو رکار قرار گرفته است تا بتوانیم از صنعت دریایی برای تجهیز و بهره‌برداری حوزه دریایی بیشتر استفاده کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا برای ساخت این پروژه‌ها که با تأکید بر ظرفیت داخل از آن صحبت می‌شود، زیرساخت‌ها فراهم است یا خیر، افزود: کشور ما ظرفیت‌های بی نظیری در بخش‌های مختلف دارد، به خصوص بخش مهندسی بسیار پرظرفیت و قدرتمند است. نکته مهم ما تأمین مالی پروژه‌ها است. البته ما نحوه تأمین منابع را تغییر داده‌ایم تا بتوانیم با استفاده از مدل‌های متفاوت کار را انجام دهیم. چنانچه بتوانیم بحث سهام پروژه را فعال کنیم تا از طریق فروش سهام پروژه‌هایی که بازگشت اقتصادی دارند، بار مالی را از دوش دولت برداریم و به‌عهده بخش خصوصی بگذاریم، راندمان برای به ثمر رساندن پروژه‌ها بالا می‌رود. درمجموع تأمین مالی پروژه‌ها همواره بزرگترین بازدارنده بوده است.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به شیوع ویروس کرونا عنوان کرد: شیوع ویروس کرونا نسخه جدیدی از برنامه‌ریزی را به دنبال خواهد داشت و الان در این فرایند هستیم. ۱۲ فروردین با رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور جلسه‌ای داشتیم که تا چند روز دیگر ثمرات این جلسه مشخص می‌شود و می‌توانیم بر طبق برنامه تعریف شده‌ای که تخصیص‌های آن همین اوایل سال صورت می‌گیرد، حرکت و اقدام کنیم.

اسلامی در پاسخ به این سؤال که سازمان بنادر و دریانوردی اعلام کرده سال گذشته از تصویب قطعنامه ضد ایرانی امریکا در سازمان بین المللی بنادر جلوگیری کرده است، گفت: آمریکایی‌ها تلاش کردند تا بعد از اتفاقی که برای کشتی انگلیسی افتاد و راهزنی انجام شده، بیانیه خاص علیه ایران صادر کنند که به لطف خدا و با هوشیاری و اقدام موثر و مشترک وزارت امور خارجه و وزارت راه و شهرسازی موفق به اخذ چنین بیانیه‌ای نشدند و عملاً اقداماتشان ناکام ماند.

اسلامی در پاسخ به این که در شرایط کنونی وضعیت تعاملات ایران با کشور‌های دیگر در زمینه حمل و نقل چگونه است، اظهار کرد: اکنون تمام کشور‌ها در حوزه حمل و نقل، آسیب پذیر شده اند و این ناخواسته بود. مشکلاتی هم به دلایل سیاسی وجود دارد و در تمام این مدت سعی کردیم تا سیستم حمل و نقل را برقرار نگه داریم. از ۲۳ پایانه مرزی که با کشور‌های همسایه و همجوار داریم، همواره ۱۱ پایانه به صورت حداقلی فعال بوده است و هنوز هم ادامه دارد.

اسلامی با اشاره به این که دو مرز ریلی برقرار بود که اکنون به یک مرز کاهش پیدا کرده است، تصریح کرد: در حمل و نقل جاده‌ای به صورت حداقلی در دو یا سه پایانه مرزی تردد کامیون‌ها صورت می‌گیرد که می‌توانند بار ببرند؛ اما در بقیه پایانه‌ها اگر تعطیل نباشند فقط بار تحویل می‌گیرند. بخش ترانزیت در شرایط کرونا ۶۰ درصد کاهش داشته است؛ اما در بخش ریلی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل شاهد افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی بوده ایم. در بخش بنادر هم ۱۶ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته ایم. همچنین جا به جایی بار از بنادر به نقاط مختلف کشور در ایام نوروز ۹ درصد افزایش داشته است.

او در پاسخ به این که آیا با گذر از شرایطی که ویروس کرونا ایجاد کرده برنامه‌ای برای گسترش تعاملات بین المللی دارید یا خیر، عنوان کرد: ۱۰۰ درصد چنین قصدی داریم. در فضای کنونی مرتب با مزاحمت‌های استکبار مواجه هستیم؛ برای مثال اجلاس خزر دوباره در امریکا برگزار می‌شود درحالی که دریای خزر ربطی به امریکا ندارد. در واقع آن‌ها فقط به دنبال ضربه زدن به منافع ما هستند. با توجه به این که این نهضت علیه ما ادامه دارد به همین دلیل به شکل فعال از طریق سفرا، ارتباطات انجمن‌ها، ارتباطات رسمی و تماس‌های تلفنی که با وزرای حمل و نقل سایر کشور‌ها داریم سعی کردیم جریان ارتباطات برای تعاملات ترانزیت را فعال نگهداریم و توسعه ترانزیت با به حداکثر رشد برسانیم.

وی ادامه داد: در این مدت بیش از هزار و ۲۰۰ کامیون ایرانی که در اروپا و آسیا میانه بار ترانزیت جا به جا کرده بودند، گرفتار شده بودند که با رایزنی‌های صورت گرفته تلاش شد آن‌ها را به کشور بازگردانیم. بحران کرونا به سیستم حمل و نقل عمومی و به خصوص جاده‌ای لطمه زد و حمل و نقل هوایی کاملا متوقف شد.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: هر سال پلیس در ایام عید اعلام می‌کرد که تردد کامیون‌ها در جاده‌ها تا ۱۳ فروردین ممنوع است، اما امسال از پلیس درخواست کردیم که چنین فراخوانی اعلام نکند تا کامیون‌ها بتوانند بار‌ها را از بنادر جا به جا کنند.

اسلامی درباره توسعه بنادر نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: اکنون ظرفیت بنادر ما به ۲۵۰ میلیون تن در سال رسیده که عدد بزرگی است. در سال ۹۷، ۱۳۴ میلیون تن بار در بنادر جا به جا کردیم و در سال ۹۸ این میزان به ۱۴۷ میلیون تن رسید. این رشد متأثر از تعاملات بین المللی و افزایش ظرفیت است.

وی افزود: اکنون در چابهار نیز ۷ کشتی حدود ۳۰۰ هزارتن کالا‌های اساسی را به اقصی نقاطی که وزارت کشاورزی و صمت تعیین کرده اند ارسال می‌کنند. در سال ۹۶ از گمرک چابهار ۹۷۰ هزار تن بار تخلیه و بارگیری کردیم که این میزان در سال ۹۷ به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار و در سال ۹۸ به نزدیک ۳ میلیون تن رسید. در سال ۹۶ از چابهار به ایرانشهر نزدیک ۹۰۰ هزار تردد ثبت کردیم که در سال ۹۷ به ۲ و نیم و در سال ۹۸ به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تردد رسید. بندر چابهار در اقتصاد سیستان و بلوچستان، جا به جایی بار، ناوگان حمل و نقل کشور و نیز انتقال بار به افغانستان تأثیر قابل ملاحظه‌ای داشته است.

وزیر راه و شهرسازی همچنین با بیان این‌که حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان برای ساخت قطعه ۲ و ۳ آزادراه تهران - شمال اعتبار نیاز است، اظهار کرد: به دولت پیشنهاد داده‌ایم تا با حدود ۲۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار یک لاین این مسیر را بسازیم و لاین برگشت هم جاده چالوس باشد.