یادداشت دانشجویی |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- *؛ توجه به موضوع بازسازی بندر بیروت ضرورت و اهمیت بسیار زیادی در دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد؛ اما این امر مستلزم سرعت عمل در اجرای برنامه‌های مورد نظر است؛ زیرا رقبای ایران سابقۀ مشارکت در برنامه‌های بازسازی این کشور را داشته و دارند.
در روز سه شنبه مورخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ بندر بیروت شاهد حادثۀ دردناکی بود که بدلیل انفجار مقدار زیادی نیترات آمونیوم صورت گرفت. بر اساس اعلام وزارت بهداشت لبنان در اثر بروز این حادثه تا روز ۱۸ مرداد، ۱۵۸ نفر جان باخته و بیش از ۶ هزار نفر زخمی شده و ۲۱ نفر نیز مفقود شدهاند. (خبرگزاری تسنیم، ۱۸/۰۵/۱۳۹۹) علیرغم گمانه‌زنیهای مختلف در خصوص علت وقوع حادثه -عدم رعایت مسائل ایمنی و یا بروز یک حادثۀ تروریستی-، تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد. حال با توجه به نقش لبنان و تحولات آن، حادثۀ بیروت اهمیت و جایگاه مهمی در سیاست خارجی و امنیتی ایران دارد. در این میان با وجود ارسال کمکهای مردمی ایران به لبنان، موضوع جایگاه این حادثۀ در دیپلماسی اقتصادی ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ لذا این نوشتار به دنبال پاسخ به این سئوال است که حادثۀ بندر بیروت چه جایگاهی در دیپلماسی اقتصادی ایران خواهد داشت؟ متعاقباً با توجه به گستردگی خسارات و خرابیهای بوجود آمده، به نظر میرسد «بازسازی بندر بیروت» میتواند به عنوان یکی از اولویتهای مهم «دیپلماسی اقتصادی ایران» قرار گیرد؛ لذا در ادامه به اختصار ابعاد خسارات و در مقابل جایگاه آن در دیپلماسی اقتصادی ایران تبیین خواهد شد.
۱) حادثۀ بیروت و گستردگی خسارات
بندر بیروت و بعلاوه ابنیه هایی مانند سیلو‌ها و ساختمانهای اطراف آن، در اثر حادثۀ انفجار روز ۱۴ مرداد، به شدت آسیب دیده اند. بندر بیروت مهمترین بندر لبنان به شمار رفته و بیش از ۷۰ درصد واردات لبنان از این بندر انجام میشد. در واقع این بندر علاوه بر تأسیسات و زیرساختهای حمل و نقل دریایی، اهمیت فراوانی در ذخیرهسازی کالا‌ها داشته است؛ زیرا سیلو‌ها و انبار‌های بزرگی در آن وجود داشته و کالا‌های مختلفی در آن ذخیره میشد. این سیلو‌ها ظرفیت ۱۲۰ هزار تن غلات را داشتند و شامل ۴۸ سلول بزرگ با ظرفیت نگهداری ۲۵۰۰ تن غلات در هر کدام و ۵۰ سلول کوچک با ظرفیت ۵۰۰ تن بودند. در عین حال سیستم حمل و نقل داخلی لبنان نیز بگونهای طراحی شده است که کالا‌ها از طریق آن‌ها به بیروت و از آنجا به سایر مناطق این کشور منتقل میشد. (دنیای اقتصاد، ۱۶/۰۵/۱۳۹۹)
همچنین طبق اعلام «مروان عبود» -استاندار بیروت- در اثر حادثۀ بندر این شهر، ۳۰۰ هزار نفر بی سر پناه و بیخانمان شدهاند. (خبرگزاری شفقنا، ۱۵/۰۵/۱۳۹۹) «محمد خیر» -دبیرکل هیأت عالی امدادرسانی لبنان- نیز اعلام کرد که ۷۰ هزار خانه در اثر این حادثه آسیب دیدهاند. (العربی الجدید، ۱۳ آگوست ۲۰۲۰) از سوی دیگر در اثر انفجار بندر بیروت، سه بیمارستان این شهر نیز بطور کامل ویران شده است. تخریب این بیمارستانها به زعم مقامات درمانی لبنانی، ضربۀ بزرگی به نظام بهداشتی-درمانی این کشور وارد کرده است. علاوه بر موارد ذکر شده، این بندر نه تنها شریان حیاتی لبنان به شمار میرود، بلکه به خاطر موقعیت جغرافیایی خود، در پروژه جاده ابریشم، نقش مهمی دارد؛ لذا آسیب جدی در این بندر تقویت جادۀ ابریشم که یکی از فرصت‌های اقتصادی برای کشور‌های منطقه به شمار میرود را با چالش مواجه مینماید. (دیپلماسی ایرانی، ۱۵/۰۵/۱۳۹۹)
۲) ضرورت بازسازی بندر بیروت و بخشهایی از شهر بیروت
با توجه به اهمیت بندر بیروت و خرابیهای ایجاد شده، بازسازی این بندر قسمت‌های خسارت دیدۀ شهر بیروت یکی از اولویتهای مهم دولت لبنان خواهد بود. در این راستا «میشل نجّار» -وزیر اشتغال و حمل و نقل لبنان- معتقد است که لبنان برای بازسازی این بندر، نیازمند زمان است. این وزیر لبنانی در مصاحبۀ خود با شبکه خبری «LBC» تصریح کرد، لبنان در پی طرحهای جایگزین بندر بیروت است و در حال حاضر از بندر طرابلس در شمال لبنان استفاده خواهد شد. نجار همچنین گفت که «مسئولان لبنانی در حال ارزیابی ظرفیت بندر طرابلس و سایر بندر‌ها در «صیدا» و «صور» هستند.» (دیپلماسی ایرانی، ۱۵/۰۵/۱۳۹۹) این در حالی است که «احمد طامر» -مدیر بندر طرابلس- در مصاحبهای بیان کرده بود که در بندر طرابلس سیلو برای ذخیرهسازی غلات وجود ندارد. البته او از اتخاذ تصمیمی برای احداث سیلو در این بندر در سال‌های گذشته سخن گفت، که به دلیل نبود بودجه کافی ساخته نشده است. از همین رو انتقاد‌هایی در این خصوص نسبت به دولت لبنان مطرح می‌شود که نسبت به موضوع ذخیره سازی غلات برای بلند مدت بیتوجه بوده است. (یورو نیوز فارسی، ۷ آگوست ۲۰۲۰)
در این میان «رائول نعمه» -وزیر اقتصاد و تجارت لبنان- نیز در یک مصاحبۀ خبری اظهار کرده بود که وزارتش قصد دارد یک انبار مهم با ظرفیت ۴۰ هزار تن احداث کند، حال آنکه این تصمیم پیشتر به تصویب هیأت وزیران این کشور نیز رسیده بود؛ با این حال وی معتقد است که لبنان منابع بسیار محدودی برای مقابله با این فاجعه دارد که طبق برخی برآورد‌ها ممکن است تا ۱۵ میلیارد دلار برای این کشور هزینه داشته باشد. (Reuters.com, Aug ۷, ۲۰۲۰) علاوه بر این، فقدان مواد اولیه و مواد خام صنعتی یکی دیگر از چالشهای لبنان است که در این راستا «میشل عون» در تماس با پادشاه اسپانیا بر نیاز این کشور به مواد و مصالح ساختمانی اشاره کرده بود. (ایسنا، ۲۲/۰۵/۱۳۹۹)
۳) نقش آفرینی دیپلماسی اقتصادی ایران در فرآیند بازسازی بندر بیروت
نیازمندیهای لبنان در بازسازی بندر بیروت و تأسیسات ساحلی و شهری، با توانمندیهای صنعتی ایران اشتراکات فراوانی دارد. ایران توانمندیهای فراوانی در حوزههای فنی مهندسی و از جمله در ساخت تأسیسات حمل و نقل دریایی مانند اسکله و سایر ابنیه مرتبط دارد. شرکت‌هایی نظیر چادر ملو و سنگ آهن گل گهر و ... در دسترسی به مواد اولیه فلزات و سایر مواد معدنی، شرکت‌هایی نظیر فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان، ذوب آهن اصفهان در ساخت فلزات اساسی، شرکت‌هایی مانند ماشین سازی اراک، صنایع آذراب در ساخت محصولات فلزی شرکت‌هایی مانند صنعتی دریایی ایران (صدرا) در بندرسازی میتوانند بطور مستقیم و غیر مستقیم در فرآیند بازسازی بندر بیروت فعالیت کنند. همچنین ساخت بنا‌هایی مانند ساختمانهای مسکونی، تجاری در ایران ظرفیتهای گستردهای داشته و سرمایۀ انسانی فراوانی در بخشهای مختلف آن وجود دارد. همچنین سیلوسازی و سایر صنایع مرتبط و علاوه بر این ارائۀ خدمات مهندسی پزشکی نیز از دیگر توانمندیهای افراد و شرکت‌های ایرانی است. به علاوه ایران ظرفیتهای زیادی در تولید مواد و مصالح ساختمانی دارد. شرکت‌های متعدد تولید سیمان، آهک و گچ نظیر سیمان سپاهان اصفهان، سیمان فارس و خوزستان، سرمایهگذاری سیمان تأمین و ... ظرفیتهای گستردهای در این زمینه دارند.
در عین حال پیوند‌ها و اشتراکات فراوان فرهنگی، سیاسی و امنیتی میان دو ملت ایران و لبنان نیز موجب گردیده است تا دو کشور روابط دوستانۀ زیادی با یکدیگر داشته باشند، که این امر نیز زمینۀ لازم برای مشارکت ایران در بازسازی بندر بیروت و پیگیری دیپلماسی اقتصادی ایران را تسهیل مینماید. البته وجود پیوند‌ها و اشتراکات فوق، نه تنها تسهیل کنندۀ دیپلماسی اقتصادی ایران خواهد بود، بلکه مسئولیت مهمی را بر دوش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار میدهد. در واقع اصول و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اقتضا میکند تا تهران در فرآیند بازسازی بندر بیروت به دولت و مردم لبنان کمک نماید. به عبارت بهتر این امر نه تنها در چهارچوب منافع ملی ایران اهمیت مییابد، بلکه مصالح اسلامی را نیز در پی خواهد داشت.
البته فرصت مشارکت در بازسازی بندر بیروت، مستلزم سرعت عمل در اجرای برنامه‌های مورد نظر است؛ زیرا رقبای ایران سابقۀ مشارکت در برنامه‌های بازسازی این کشور را داشته و دارند. برای مثال در جریان بازسازی خرابیهایی که جنگ ۳۳ روزۀ اسرائیل در سال ۲۰۰۶ برای مردم لبنان در پی داشت، عربستان سعودی، اتحادیه اروپا و برخی کشور‌های حاشیۀ خلیج فارس بیشترین نقش را در فرآیند بازسازی در این کشور ایفا کردند. مشارکت این کشور‌ها عمدتاً در حوزههای املاک، مستغلات و زیرساختهای گردشگری بود، که در طول سال ۲۰۰۸ صورت گرفت. (en.wikipedia.org, view: Aug ۷, ۲۰۲۰) این در حالی است که در شرایط کنونی نیز بازیگرانی مانند اتحادیۀ اروپا برای مشارکت در فرآیند بازسازی بیروت اعلام آمادگی کردهاند. (ایلنا، ۱۸/۰۵/۱۳۹۹) بنابراین برای دستیابی به نتایج مطلوب، تلاشهای دیپلماسی اقتصادی ایران نیازمند سرعت عمل در این موضوع خواهد بود.
لازم به ذکر است که تحت تأثیر حادثۀ انفجار بیروت، برخی عوامل مانند استعفای نخست وزیر لبنان، ثبات سیاسی این کشور را خدشه‌دار کرده است. با این وجود حتی در بدترین حالت، اگر جناحهایی در دولت این کشور ادارۀ امور را بدست بگیرند که همسویی کمتری با ایران داشته باشند، بدلیل پیوند‌های هویتی ایران و لبنان به نظر نمیرسد این شرایط در بلند مدت و حتی میان مدت تداوم یابد؛ لذا هر چند در شرایط کنونی این بی‌ثباتی، ممکن است محدودیتهایی را در اجرای طرحهای بازسازی بویژه در بخشهای فنی مهندسی ایجاد نماید، اما تداوم وضعیت به ضرر ایران، چندان محتمل نخواهد بود. حال آنکه شکل‌دهی به همکاری ها در فرآیند بازسازی، می تواند در ایجاد ثبات سیاسی در لبنان، آثار مثبتی را به سود ایران داشته باشد؛ بنابراین تلاش بخش های دولتی و خصوصی ایران در ارائه خدمات فنی مهندسی و صادرات مواد خام صنعتی در بازسازی بندر بیروت، علاوه بر تأمین مصالح اسلامی و منافع ملی، میتواند آثار مهمی را در حوزۀ امنیت ملی نیز برای تهران داشته باشد.
در مجموع به نظر میرسد توجه به موضوع بازسازی بندر بیروت، علاوه بر ضرورت، اهمیت بسیار زیادی در دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد. این ضرورت و اهمیت ایجاب می نماید تا مشارکت در بازسازی بندر بیروت در چهارچوب یک دیپلماسی اقتصادی فعال از سوی تهران دنبال شود. این امر در شرایط کنونی و با توجه به عوامل بی‌ثبات‌کننده در لبنان، میتواند دست کم در سطح انجام مطالعات و تهیه طرحهای پیشنهادی صورت پذیرد. حال آنکه رایزنیهای ابتدایی توسط مقامات دیپلماسی اقتصادی در وزارت امور خارجه، سازمان توسعۀ تجارت و رایزن بازرگانی ایران در لبنان و همچنین اتاق بازرگانی نیز در این خصوص مطلوبیت خواهد داشت.
۱) حادثۀ بیروت و گستردگی خسارات
بندر بیروت و بعلاوه ابنیه هایی مانند سیلو‌ها و ساختمانهای اطراف آن، در اثر حادثۀ انفجار روز ۱۴ مرداد، به شدت آسیب دیده اند. بندر بیروت مهمترین بندر لبنان به شمار رفته و بیش از ۷۰ درصد واردات لبنان از این بندر انجام میشد. در واقع این بندر علاوه بر تأسیسات و زیرساختهای حمل و نقل دریایی، اهمیت فراوانی در ذخیرهسازی کالا‌ها داشته است؛ زیرا سیلو‌ها و انبار‌های بزرگی در آن وجود داشته و کالا‌های مختلفی در آن ذخیره میشد. این سیلو‌ها ظرفیت ۱۲۰ هزار تن غلات را داشتند و شامل ۴۸ سلول بزرگ با ظرفیت نگهداری ۲۵۰۰ تن غلات در هر کدام و ۵۰ سلول کوچک با ظرفیت ۵۰۰ تن بودند. در عین حال سیستم حمل و نقل داخلی لبنان نیز بگونهای طراحی شده است که کالا‌ها از طریق آن‌ها به بیروت و از آنجا به سایر مناطق این کشور منتقل میشد. (دنیای اقتصاد، ۱۶/۰۵/۱۳۹۹)
همچنین طبق اعلام «مروان عبود» -استاندار بیروت- در اثر حادثۀ بندر این شهر، ۳۰۰ هزار نفر بی سر پناه و بیخانمان شدهاند. (خبرگزاری شفقنا، ۱۵/۰۵/۱۳۹۹) «محمد خیر» -دبیرکل هیأت عالی امدادرسانی لبنان- نیز اعلام کرد که ۷۰ هزار خانه در اثر این حادثه آسیب دیدهاند. (العربی الجدید، ۱۳ آگوست ۲۰۲۰) از سوی دیگر در اثر انفجار بندر بیروت، سه بیمارستان این شهر نیز بطور کامل ویران شده است. تخریب این بیمارستانها به زعم مقامات درمانی لبنانی، ضربۀ بزرگی به نظام بهداشتی-درمانی این کشور وارد کرده است. علاوه بر موارد ذکر شده، این بندر نه تنها شریان حیاتی لبنان به شمار میرود، بلکه به خاطر موقعیت جغرافیایی خود، در پروژه جاده ابریشم، نقش مهمی دارد؛ لذا آسیب جدی در این بندر تقویت جادۀ ابریشم که یکی از فرصت‌های اقتصادی برای کشور‌های منطقه به شمار میرود را با چالش مواجه مینماید. (دیپلماسی ایرانی، ۱۵/۰۵/۱۳۹۹)
۲) ضرورت بازسازی بندر بیروت و بخشهایی از شهر بیروت
با توجه به اهمیت بندر بیروت و خرابیهای ایجاد شده، بازسازی این بندر قسمت‌های خسارت دیدۀ شهر بیروت یکی از اولویتهای مهم دولت لبنان خواهد بود. در این راستا «میشل نجّار» -وزیر اشتغال و حمل و نقل لبنان- معتقد است که لبنان برای بازسازی این بندر، نیازمند زمان است. این وزیر لبنانی در مصاحبۀ خود با شبکه خبری «LBC» تصریح کرد، لبنان در پی طرحهای جایگزین بندر بیروت است و در حال حاضر از بندر طرابلس در شمال لبنان استفاده خواهد شد. نجار همچنین گفت که «مسئولان لبنانی در حال ارزیابی ظرفیت بندر طرابلس و سایر بندر‌ها در «صیدا» و «صور» هستند.» (دیپلماسی ایرانی، ۱۵/۰۵/۱۳۹۹) این در حالی است که «احمد طامر» -مدیر بندر طرابلس- در مصاحبهای بیان کرده بود که در بندر طرابلس سیلو برای ذخیرهسازی غلات وجود ندارد. البته او از اتخاذ تصمیمی برای احداث سیلو در این بندر در سال‌های گذشته سخن گفت، که به دلیل نبود بودجه کافی ساخته نشده است. از همین رو انتقاد‌هایی در این خصوص نسبت به دولت لبنان مطرح می‌شود که نسبت به موضوع ذخیره سازی غلات برای بلند مدت بیتوجه بوده است. (یورو نیوز فارسی، ۷ آگوست ۲۰۲۰)
در این میان «رائول نعمه» -وزیر اقتصاد و تجارت لبنان- نیز در یک مصاحبۀ خبری اظهار کرده بود که وزارتش قصد دارد یک انبار مهم با ظرفیت ۴۰ هزار تن احداث کند، حال آنکه این تصمیم پیشتر به تصویب هیأت وزیران این کشور نیز رسیده بود؛ با این حال وی معتقد است که لبنان منابع بسیار محدودی برای مقابله با این فاجعه دارد که طبق برخی برآورد‌ها ممکن است تا ۱۵ میلیارد دلار برای این کشور هزینه داشته باشد. (Reuters.com, Aug ۷, ۲۰۲۰) علاوه بر این، فقدان مواد اولیه و مواد خام صنعتی یکی دیگر از چالشهای لبنان است که در این راستا «میشل عون» در تماس با پادشاه اسپانیا بر نیاز این کشور به مواد و مصالح ساختمانی اشاره کرده بود. (ایسنا، ۲۲/۰۵/۱۳۹۹)
۳) نقش آفرینی دیپلماسی اقتصادی ایران در فرآیند بازسازی بندر بیروت
نیازمندیهای لبنان در بازسازی بندر بیروت و تأسیسات ساحلی و شهری، با توانمندیهای صنعتی ایران اشتراکات فراوانی دارد. ایران توانمندیهای فراوانی در حوزههای فنی مهندسی و از جمله در ساخت تأسیسات حمل و نقل دریایی مانند اسکله و سایر ابنیه مرتبط دارد. شرکت‌هایی نظیر چادر ملو و سنگ آهن گل گهر و ... در دسترسی به مواد اولیه فلزات و سایر مواد معدنی، شرکت‌هایی نظیر فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان، ذوب آهن اصفهان در ساخت فلزات اساسی، شرکت‌هایی مانند ماشین سازی اراک، صنایع آذراب در ساخت محصولات فلزی شرکت‌هایی مانند صنعتی دریایی ایران (صدرا) در بندرسازی میتوانند بطور مستقیم و غیر مستقیم در فرآیند بازسازی بندر بیروت فعالیت کنند. همچنین ساخت بنا‌هایی مانند ساختمانهای مسکونی، تجاری در ایران ظرفیتهای گستردهای داشته و سرمایۀ انسانی فراوانی در بخشهای مختلف آن وجود دارد. همچنین سیلوسازی و سایر صنایع مرتبط و علاوه بر این ارائۀ خدمات مهندسی پزشکی نیز از دیگر توانمندیهای افراد و شرکت‌های ایرانی است. به علاوه ایران ظرفیتهای زیادی در تولید مواد و مصالح ساختمانی دارد. شرکت‌های متعدد تولید سیمان، آهک و گچ نظیر سیمان سپاهان اصفهان، سیمان فارس و خوزستان، سرمایهگذاری سیمان تأمین و ... ظرفیتهای گستردهای در این زمینه دارند.
در عین حال پیوند‌ها و اشتراکات فراوان فرهنگی، سیاسی و امنیتی میان دو ملت ایران و لبنان نیز موجب گردیده است تا دو کشور روابط دوستانۀ زیادی با یکدیگر داشته باشند، که این امر نیز زمینۀ لازم برای مشارکت ایران در بازسازی بندر بیروت و پیگیری دیپلماسی اقتصادی ایران را تسهیل مینماید. البته وجود پیوند‌ها و اشتراکات فوق، نه تنها تسهیل کنندۀ دیپلماسی اقتصادی ایران خواهد بود، بلکه مسئولیت مهمی را بر دوش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار میدهد. در واقع اصول و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اقتضا میکند تا تهران در فرآیند بازسازی بندر بیروت به دولت و مردم لبنان کمک نماید. به عبارت بهتر این امر نه تنها در چهارچوب منافع ملی ایران اهمیت مییابد، بلکه مصالح اسلامی را نیز در پی خواهد داشت.
البته فرصت مشارکت در بازسازی بندر بیروت، مستلزم سرعت عمل در اجرای برنامه‌های مورد نظر است؛ زیرا رقبای ایران سابقۀ مشارکت در برنامه‌های بازسازی این کشور را داشته و دارند. برای مثال در جریان بازسازی خرابیهایی که جنگ ۳۳ روزۀ اسرائیل در سال ۲۰۰۶ برای مردم لبنان در پی داشت، عربستان سعودی، اتحادیه اروپا و برخی کشور‌های حاشیۀ خلیج فارس بیشترین نقش را در فرآیند بازسازی در این کشور ایفا کردند. مشارکت این کشور‌ها عمدتاً در حوزههای املاک، مستغلات و زیرساختهای گردشگری بود، که در طول سال ۲۰۰۸ صورت گرفت. (en.wikipedia.org, view: Aug ۷, ۲۰۲۰) این در حالی است که در شرایط کنونی نیز بازیگرانی مانند اتحادیۀ اروپا برای مشارکت در فرآیند بازسازی بیروت اعلام آمادگی کردهاند. (ایلنا، ۱۸/۰۵/۱۳۹۹) بنابراین برای دستیابی به نتایج مطلوب، تلاشهای دیپلماسی اقتصادی ایران نیازمند سرعت عمل در این موضوع خواهد بود.
لازم به ذکر است که تحت تأثیر حادثۀ انفجار بیروت، برخی عوامل مانند استعفای نخست وزیر لبنان، ثبات سیاسی این کشور را خدشه‌دار کرده است. با این وجود حتی در بدترین حالت، اگر جناحهایی در دولت این کشور ادارۀ امور را بدست بگیرند که همسویی کمتری با ایران داشته باشند، بدلیل پیوند‌های هویتی ایران و لبنان به نظر نمیرسد این شرایط در بلند مدت و حتی میان مدت تداوم یابد؛ لذا هر چند در شرایط کنونی این بی‌ثباتی، ممکن است محدودیتهایی را در اجرای طرحهای بازسازی بویژه در بخشهای فنی مهندسی ایجاد نماید، اما تداوم وضعیت به ضرر ایران، چندان محتمل نخواهد بود. حال آنکه شکل‌دهی به همکاری ها در فرآیند بازسازی، می تواند در ایجاد ثبات سیاسی در لبنان، آثار مثبتی را به سود ایران داشته باشد؛ بنابراین تلاش بخش های دولتی و خصوصی ایران در ارائه خدمات فنی مهندسی و صادرات مواد خام صنعتی در بازسازی بندر بیروت، علاوه بر تأمین مصالح اسلامی و منافع ملی، میتواند آثار مهمی را در حوزۀ امنیت ملی نیز برای تهران داشته باشد.
در مجموع به نظر میرسد توجه به موضوع بازسازی بندر بیروت، علاوه بر ضرورت، اهمیت بسیار زیادی در دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد. این ضرورت و اهمیت ایجاب می نماید تا مشارکت در بازسازی بندر بیروت در چهارچوب یک دیپلماسی اقتصادی فعال از سوی تهران دنبال شود. این امر در شرایط کنونی و با توجه به عوامل بی‌ثبات‌کننده در لبنان، میتواند دست کم در سطح انجام مطالعات و تهیه طرحهای پیشنهادی صورت پذیرد. حال آنکه رایزنیهای ابتدایی توسط مقامات دیپلماسی اقتصادی در وزارت امور خارجه، سازمان توسعۀ تجارت و رایزن بازرگانی ایران در لبنان و همچنین اتاق بازرگانی نیز در این خصوص مطلوبیت خواهد داشت.
*سیدحمید سید تقی زاده- پژوهشگر دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع)
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.
ارسال نظرات