تخم مرغ گران شد/ افراد خاص ۷۰ درصد نهاده کشور را وارد می‌کنند

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اولین باری نیست که بازار مسیر متفاوتی از آنچه در جلسات ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان مصوب می‌شود، می‌رود. قیمت لبنیات، مرغ و این بار تخم مرغ در جهت خلاف تصمیمات مسؤولان پیش می‌روند.

گزارش میدانی حاکی است، قیمت تخم مرغ در بازار از شانه‌ای ۳۰ هزار تومان گذشته و تا ۳۳ هزار تومان هم به فروش می‌رود در حالی که قیمت هر شانه تخم مرغ باید ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان باشد.

مغازه‌داران در باره دلیل این افزایش می‌گویند که آن‌ها هم به نرخ بیشتری تخم مرغ را از تولید کنندگان خریداری می‌کنند.

یک فروشنده در منطقه ۱۹ تهران گفت: «قیمت خرید در هر شانه تخم مرغ نسبت به قبل ۵ هزار تومان رشد کرده است.»

زمانی که پای درد دل تولیدکنندگان تخم مرغ می‌نشینیم آن‌ها هم قبول دارند که به نرخ بالاتر از نرخ مصوب می‌فروشند، اما دلیل اصلی آن را بالا بودن نرخ نهاده‌ها از جمله کنجاله سویا عنوان می‌کنند.

علی کریمی یک مرغدار منطقه کرج گفت: «در حالی که نرخ مصوب کنجاله سویا حدود ۳ هزار تومان است، اما در بازار آزاد حدود ۱۵ هزار تومان به فروش می‌رود و پیدا کردن این نهاده هم بسیار سخت است.»

*تولید کنندگان نرخ مصوب تخم مرغ را قبول ندارند

ناصر نبی پور رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار هم فروش گرانتر توسط تولید کنندگان را انکار نمی‌کند و می‌گوید: «نرخ مصوب دولت برای تخم مرغ را قبول ندارد؛ چراکه دولت نمی‌تواند قیمت نهاده‌ای را که مصوب کرده است را در اختیار آن‌ها بگذارد.»

وی تأکید کرده است که جیره غذایی مرغ‌های تخم گذار به خاطر گرانی نهاده کاهش یافته و تولیدشان نیز کمتر شده است.

این فعال بخش خصوصی تصریح کرد که نه تنها قیمت کنجاله به قیمت نجومی و به ۵ برابر قیمت مصوب دولت رسیده بلکه سایر نهاده‌ها مانند ذرت و ریز مغذی‌ها هم افزایش قیمت داشته‌اند.

به گفته این مسؤول ریز مغذی‌ها که در تغذیه طیور نقش دارد رشد ۴۰۰ درصدی داشته و سایر نیاز‌های تولید نیز با نسبت‌های متفاوتی رشد کرده‌اند.

نبی پور در عین حال مشکل را تنها گرانی نهاده‌ها نمی‌داند بلکه می‌گوید پیدا کردن این نهاده‌ها هم بسیار سخت شده است.

* مرغ‌ها به خاطر کمبود نهاده به خودخوری افتاده‌اند

مسأله کمبود نهاده ماه‌ها است که در میان مرغداران بحث می‌شود و به شدت از آن انتقاد می‌کنند. آن‌ها نه تنها از ضرر و زیانشان می‌گویند بلکه به کمبود نهاده در بازار هم اذعان می‌کنند که به حدی است که مرغ‌ها به خودخوری افتاده‌اند و همدیگر را می‌خورند.

سعیده مشایخی یک مرغدار اصفهانی  گفت: به دلیل عدم نظارت بر توزیع نهاده‌ها مجبور هستیم از بازار سیاه و همچنین از شرکت‌های افراد خاص که ۷۰ درصد نهاده کشور را وارد می‌کنند خریداری کنیم.

*نفوذ فرد خاص حتی در بدنه توزیع نهاده

مشایخی گفت: مرغ‌ها در مرغداری به خودخوری افتاده‌اند و ما عذاب وجدان داریم و حاضریم به هر قیمتی که این شرکت‌ها می‌گویند خریداری کنیم. این‌ها هم چند شرکت از زیر مجموعه‌های این فرد خاص هستند و قیمت‌های گران خود را به مرغدار تحمیل می‌کنند، چون می‌دانند آن‌ها جای دیگری برای خرید ندارند.

به نظر می‌رسد دولت به دلیل این که نمی‌تواند به نرخ دولتی نهاده مرغداران را تأمین کند، زبانشان در مقابل افزایش قیمت‌ها توسط مرغداران و نیز بازار قاصر است.

بیش از ۷۰ درصد نهاده‌های مورد نیاز دام و طیور وارداتی است و در ماه‌های گذشته به دلیل عدم اختصاص ارز از سوی بانک مرکزی واردات به شدت کاهش یافته است به طوری که شرکت پشتیبانی امور دام از ذخایر استراتژیک خود نهاده‌ها را تأمین کرده است.

محمدرضا طلایی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور روز گذشته گفت: «طی دو ماه گذشته بخش زیادی از خوراک دام وطیور کشور را از ذخایر استراتژیک تامین کردیم.»

البته مشکل تنها عدم اختصاص ارز نیست بلکه وجود انحصار و وجود فساد در توزیع نیز از مشکلات دیگر کمبود نهاده در بازار است.

*انحصار و فساد عامل اصلی در کمبود نهاده در بازار

سعیده مشایخی مرغدار نائینی گفت: محموله‌های نهاده زمانی که از گمرک ترخیص می‌شود تا به مقصد برسد ۵-۴ بار در مسیر تحت عنوان «روباری» معامله می‌شود و در انبار‌های اختصاصی دلالان و واسطه‌ها جا خوش می‌کند.

وی گفت: در حالی که انبار‌های دولت به تعداد انگشتان دو دست نیز نمی‌رسد، اما ۳۰۰ تا ۴۰۰ انبار واسطه و دلال وجود دارد. آن‌ها این نهاده‌ها را ذخیره می‌کنند و به هر قیمتی که دوست داشتند می‌فروشند.

گفتنی است، وزارت جهاد کشاورزی سامانه‌ای راه‌اندازی کرده و قرار است این نهاده‌هایی که با ارز دولتی وارد می‌شود در این بازارگاه عرضه شده و تحت نظارت دولت همه مرغداران از آن به صورت یکسان منتفع شوند، اما درواقع چنین اتفاقی نمی‌افتد و این مسأله همواره مورد انتقاد مرغداران بوده است.

مشایخی مرغدار نایینی می‌گوید: «وزارت صمت و وزارت جهاد باید شفاف اعلام کنند که این نهاده‌هایی که وارد می‌شود کجاست و به کدام مرغدار و به چه میزانی تحویل داده اند.»

روز گذشته مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در پاسخ به این سوال که نظارت بر کالا‌های وارداتی انجام نمی‌شود، گفت: تصویب کردیم که همه نهاده‌هایی که به کشور وارد می‌شود در زمان ترخیص از گمرک مستقیم به محل عرضه نهاده در بازارگاه هدایت شوند و واردکنندگان متعهد می‌شوند که نهاده تنها در این بازارگاه عرضه شود.

طلایی در عین حال از واردات ۳۰ کشتی خوراک دام و طیور به وزن یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن خبر داد و گفت: این نهاده‌ها روزانه ۷ هزار تن در کل کشور توزیع می‌شود و تا سه ماه آینده قیمت در بازار متعادل خواهد شد.

طلایی اگرچه چنین قول‌هایی در مورد کاهش قیمت نهاده داد، اما گفت: سهم این شرکت در تأمین نهاده‌های بازار تنها ۲۰ درصد است؛ بنابراین مشخص است که ۸۰ درصد نهاده‌های بازار توسط افراد دیگری تأمین می‌شوند که در حقیقت مدیریت آن‌ها افسار گسیخته بوده است. چراکه تاکنون مرغداران شرایط مطلوبی از بازار نمی‌گفتند ضمن اینکه این مسؤول هم از تصویب جدید این مصوبه که واردکنندگان مکلف به عرضه نهاده در بازارگاه شده‌اند خبر می‌دهد.

به نظر می‌رسد دولت قبل از تصویب قیمت‌ها باید نیاز‌های تولیدکنندگان و همچنین بستر‌های لازم برای مقابله با گرانی را نیز فراهم کند. ۷۰ درصد قیمت محصولاتی مانند تخم مرغ و مرغ وابسته به نهاده‌های دامی است که بالا رفتن ۵ برابری قیمت، تولیدکنندگان را در تنگنا قرار می‌دهد. دوم این که ابزار‌های دولت برای مقابله با گرانی هم بازدارنده نیست، جریمه‌هایی که برای گرانفروشی لبنیات، مرغ و تخم مرغ گذاشته شده و در برخی موارد هم جریمه می‌شوند به اندازه‌ای کم است که آن‌ها همچنان به گرانفروشی خود ادامه می‌دهند.