دانشمندان آمریکایی در یک مطالعه علت نیاز به خواب و اهمیت آن برای انسانها و حیوانات را کشف کردند.
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، در اوایل زندگی، خواب به ایجاد زیرساختهای مغز کمک میکند، اما بعد از آن نقش کاملا جدیدی ایفا میکند. کمبود خواب طولانی میتواند منجر به مشکلات شدید سلامتی در انسان و سایر حیوانات شود. اما چرا خواب برای سلامتی بسیار حیاتی است؟ گروهی از دانشمندان تحت سرپرستی دانشگاه کالیفرنیا، به این سوال پاسخ داده و برای اولین بار نشان دادند که در سن ۲ونیم سالگی یک تغییر چشمگیر در هدف خوابیدن رخ میدهد.
قبل از این سن، مغز به سرعت رشد میکند. هنگام خواب همراه با حرکات سریع چشم (REM sleep) وقتی رویاهای واضح اتفاق میافتند؛ مغز جوان مشغول ساخت و تقویت سیناپسهاست. سیناپسها ساختارهایی هستند که نورونها را به یکدیگر متصل کرده و به آنها امکان برقراری ارتباط میدهند.
نویسنده ارشد این مطالعه، جینا پو، استاد زیستشناسی تلفیقی و فیزیولوژیک دانشگاه کالیفرنیا که بیش از ۳۰ سال تحقیقات خواب را انجام داده است، گفت: «نوزادان را هنگام خواب Rem (کوتاه شده Rapid eye movement sleep) بیدار نکنید. زیرا عملیات مهمی در مغز آنها انجام میشود.»
دانشمندان اعلام کردند که بعد از دو سالگی، هدف اولیه خواب از ساخت مغز به ترمیم و نگهداری مغز تغییر میکند؛ نقشی که مغز آن را در بقیه عمر برای ما حفظ میکند.
همه حیوانات بطور طبیعی طی ساعات بیداری میزانی آسیب عصبی را تجربه میکنند و بقایای حاصل از آن مانند ژنها و پروتئینهای آسیب دیده در سلولهای عصبی میتواند جمع شده و باعث بیماری مغزی شوند. خواب به ترمیم این آسیبها و پاکسازی بقایا کمک میکند. درواقع پاکسازی مغز و بقایای آن منجر به بیماریهای جدی میشود. به گفته محققان تقریبا همه این ترمیم مغز در هنگام خواب رخ میدهد.
وان ساواگ، استاد زیست محیطی و زیستشناسی تکاملی گفت: «تقریبا همه این ترمیم مغز در هنگام خواب اتفاق میافتد. واقعا شوکه کننده است که در مدت زمان کوتاهی چه تغییرات عظیمی میتواند رخ میدهد و این تغییرات زمانی اتفاق میافتد که بسیار کوچک هستیم.»
این تیم تحقیقاتی تا به امروز با استفاده از دادههای بیش از ۶۰ مطالعه خواب در مورد انسان و سایر پستانداران، جامعترین تحلیل آماری خواب را انجام داده است. آنها دادههای مربوط به خواب از جمله کل زمان خواب، زمان خواب Rem، اندازه مغز و بدن را در طول رشد بررسی کردهاند. درنهایت یک مدل ریاضی را برای توضیح چگونگی تغییر خواب با اندازه مغز و بدن ساخته و آزمایش کردهاند.
دادهها نشان دادند که همه گونهها هنگامیکه به رشد حدود ۲ونیم سالگی رسیدند، کاهش چشمگیری در خواب Rem تجربه کردند. محققان با آزمایش روی خرگوش، موش، خوک و انسان دریافتند که زمان سپری شده قبل و بعد از نقطه خواب Rem تقریبا یکسان است.
در این مطالعه مشخص شد که خواب Rem با رشد مغز طی مراحل بلوغ کاهش مییابد. درحالیکه نوزادان تازه متولد شده حدود ۵۰% از زمان خواب خود را در خواب Rem هستند، این میزان در ۱۰ سالگی به ۲۵% رسیده و با افزایش سن به تدریج کاهش مییابد. بزرگسالان بالای ۵۰ سال تقریبا ۱۵% در خواب Rem به سر میبرند.
پو گفت: «خواب به اندازه غذا مهم است. خواب خوب بر نیازهای سیستم عصبی ما تاثیرگذار است. کمبود خواب مزمن به مشکلات طولانی مدت سلامتی مانند زوال عقل و سایر اختلالات شناختی، دیابت و چاقی کمک میکند. وقتی احساس خستگی دارید نباید با آن مقابله کنید و سریعا به رختخواب بروید.»
برای بیشتر بزرگسالان، هفت ساعت و نیم خواب منظم در شب طبیعی است و دراز کشیدن در حالت بیداری جزو این ساعت محسوب نمیشود. کودکان به خواب بیشتری احتیاج دارند و نوزادان باید چیزی حدود دو برابر بزرگسالان بخوابند. بزرگسالان در طول خواب کامل شبانه پنج چرخه Rem دارند و در هر چرخه میتوانند خواب کوتاهی ببینند.