زندگی در سیاره جهنم منظومه شمسی چگونه است؟

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، زندگی روی زهره، داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی مسخره، عجیب و حتی احمقانه به نظر می‌رسد. این دنیایی که زمین به آن به عنوان یه مکان اشتباه برای حیات نگاه می‌کند، جایی که تغییرات شدید آب و هوایی آن را به یکی از شبیه‌ترین مکان‌ها به جهنم تبدیل کرده است؛ اکنون ممکن است این مکانی برای حیات بیگانگان باشد. اگر این کشف درست باشد، عواقب عمیقی برای موقعیت ما در جهان به دنبال خواهد داشت. اکنون تنها موضوع مهم اثبات وجود حیات در زهره است.

ایده وجود زندگی در سیاره زهره مختص زمان حال نیست، بلکه این موضوع به اواخر دهه ۱۹۶۰ برمی‌گردد، زمانیکه اخترشناس فقید آمریکایی کارل ساگان این احتمال را مطرح کرد. وی در مقاله‌ای در سال ۱۹۶۷ نوشت: «اگر مقدار کمی مواد معدنی از سطح وارد ابر‌ها شود، تصور وجود زیست طبیعی در ابر‌های زهره سخت نیست.»

اکنون، با گذشت بیش از ۵ دهه، دانشمندان در زهره فسفین کشف کرده‌اند. به نظر می‌رسد فسفین (ترکیبی از فسفر و هیدروژن) بطور بالقوه یک نشانگر زیستی است. به عبارت دیگر، وجود فسفین نشان‌دهنده حیات است.

سوکریت رانجان از موسسه فناوری ماساچوست گفت: «ما سعی داریم لیستی از گزینه‌های احتمالی برای حضور فسفین را بیان کنیم. هنوز بسیاری از مسائل شیمیایی و زیستی وجود دارد که کاملا درباره آن‌ها اطلاع نداریم.»

فسفین توسط تعدادی از فرآیند‌های غیرزیستی تولید می‌شود. این فرآیند‌ها منابع جغرافیایی مانند فعالیت‌های آتشفشانی یا حتی محیط‌های تحت فشار شدید دارند. فسفین توسط میکروب‌های بی هوازی که نیازمند اکسیژن کمی هستند تولید می‌شود. اشکال مشابه زندگی در شرایط سخت شاید بتوانند خانه خود را در ابر‌های زهره شکل داده باشند. این کشف فوق‌العاده هیجان‌انگیز بوده و دارای یک شیمی کاملا متفاوت و غیرمعمول است.

این کشف با استفاده از دو تلسکوپ در شیلی و هاوایی توسط دانشگاه کاردیف انجام گرفته است. اعتقاد بر این است که در ۵۰ کیلومتری سطح زهره، جایی بین ابر‌ها که از جهنم دمایی و فشار بالای زهره دور است زندگی می‌تواند وجود داشته باشد. قبل از بررسی امکان حیات روی زهره ابتدا اخترشناسان باید از وجود فسفین کاملا مطمئن شوند، سپس روش‌های تولید فسفین را بررسی کرده و ببینید ایا می‌توانند فرآیند‌های غیربیولوژیکی را رد کنند یا خیر.

بعد از آن می‌توان ماموریت‌هایی را برای بررسی جزئیات بیشتر انجام داده و حتی روزی به دنبال زندگی در زهره بود. در حال حاضر، تعدادی ماموریت برای رسیدن به زهره وجود دارد. ناسا در حال بررسی دو برنامه پیشنهادی به نام‌های DAVINCI+ و VERITAS است که احتمالا می‌توانند دنبال گاز‌های فسفین در زهره باشند. چندین پروژه دیگر نیز در حال پیشرفت است. هند برنامه دارد تا در این دهه یک پرتاب داشته باشد و روسیه که بسیاری از اکتشافات زهره در دهه ۱۹۷۰ و ۸۰ را هدایت کرده از فرستادن سفینه به زهره صحبت می‌کند. اروپا نیز در حال بررسی ماموریتی به نام EnVision در سال ۲۰۳۲ است.

با این حال، بسیاری از این ماموریت‌ها با اهداف دیگری مانند نمونه برداری از زهره یا جستجوی فعالیت‌های اتشفشانی آن طراحی شده و اگر واقعا حیات در آن وجود داشته باشد نیازمند نوع دیگری از جستجو هستیم. چنین ماموریت‌هایی احتمالا به سال‌ها یا دهه‌ها بررسی و تلاش نیاز خواهد داشت، اما شرکت خصوصی آمریکایی Rocket Lab امیدوار است که بتواند در سال ۲۰۲۳ ماموریت کوچکی را به زهره انجام دهد.

دانشمندان در حال حاضر اتمسفر زهره را از زمین رصد می‌کنند. اگر بعد از همه این مطالعات، نشانه‌‌های وجود حیات ادامه داشته باشند، می‌توانیم به این فکر کنیم که این حیات از چه نوعی است. تصور می‌شود نوعی میکروب منتقل شده با هوا در آسمان زهره در قطرات ناشی از ابر‌های آن وجود داشته باشد. اما شرایط زهره ایده‌آل نیست. گرمای بیش از حد زهره ممکن است هرگونه زندگی میکروبی که از ابر‌ها سقوط می‌کند را از بین ببرد.

 

همچنین ممکن است قطرات در یک چرخه مداوم تبخیر و ریزش داشته و میکروب‌ها روی هم سوار شده و بهم بچسبند. در این ابر‌ها چرخه‌ای وجود دارد و حتی ممکن است برخی از این قطرات به سطح زمین سقوط کنند که احتمال زنده ماندن آن‌ها بسیار کم است، زیرا مانند زغال پخته خواهند شد.

این احتمال بسیار دلهره آور است و اگر دانشمندان نتوانند وجود فسفین را از طریق فرآیند‌های غیربیولوژیکی توجیه کنند همه چیز بسیار جذاب خواهد شد. زهره مدت‌هاست بعلت اهداف دیگری مانند مریخ یا قمر‌های مشتری در حاشیه است. اما با این کشف جهنم منظومه شمسی می‌تواند در صدر لیست اهداف اخترشناسان قرار بگیرد. با این حال زهره تنها یکی از مکان‌هایی است که انتظار زندگی در آن وجود دارد.