دفتر بین الملل و جهان اسلام بسیج دانشجویی دانشگاه تهران:
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دفتر بین الملل و جهان اسلام بسیج دانشجویی دانشگاه تهران در بیانیه‌ای به اتفاقات پیرامون جنگ آذربایجان_ارمنستان و مسئله قره باغ اشاره کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: اقدامات ارامنه در اشغال اراضی آذربایجان و کشتار مسلمانان و هتک حرمت مساجد در مناطق اشغال شده برای ما این مورد را روشن می‌کند که نباید حامی ارمنستان بود، اما این به معنای دفاع از حاکمیت آذربایجان نیست.
متن کامل بیانیه به شرح زیر است:
از نخستین ساعات ۲۷ سپتامبر مجددا درگیری بین نیرو‌های آذربایجان و جمهوریِ خودخوانده‌ی آرتساخ که تحت حمایت ارمنستان است در منطقه قره‌باغ شروع شده است. آذربایجان با حمله برق‌آسا تا کنون موفق به فتح چند روستا و ارتفاع مهم شده‌است.
درگیری و تبادل آتش بین نیرو‌های آذربایجانی و ارمنی خبر جدیدی نیست، مخصوصا این که از سال ۲۰۰۸ ده‌ها درگیری کوچک و بزرگ بین دو نیرو شکل گرفته و منجر به کشته شدن چند صد نفر از هر دو طرف شده‌است. آخرین درگیری همین دو ماه پیش نه در قره‌باغ، که در منطقه تُووز اتفاق افتاد؛ جایی که لوله‌های نفت آذربایجان را به گرجستان و سپس ترکیه و بعد به اروپا و اسرائیل صادر می‌کند. معمولا درگیری‌ها با میانجیگری دولت‌های بزرگ مثل روسیه به پایان می‌رسید، اما این بار قضیه متفاوت است، دولت آذربایجان خسته از مذاکرات بی نتیجه گروه مینسک در طی ۲۸ سال اخیر و محکومیت‌های بی‌فایده ارمنستان تصمیم گرفته خودش دست به کار شود و راه آزادی مناطق اشغالی را چیزی جز جنگ نمی‌بیند.
چرا آذربایجان تصمیم به جنگ گرفت و سرنوشت این جنگ چه می‌شود؟
۱- الهام علیف در درون کشور شرایط متزلزلی دارد، رفتار‌های سرکوب گرایانه‌ی او در مقابل مخالفان و نوع حکومت موروثی که خاندان علیف در آذربایجان راه انداخته‌اند در کنار بحران‌های سیاسی و اجتماعی شرایط را برای او بدتر کرده است. اما او می‌داند که افکار عمومی آذربایجان را چطور می‌توان منحرف کرد؛ یک جنگ همراه با فتح مناطق شرایط را برای او کاملا عوض می‌کند. کما این که در حال حاضر کسی در مورد ناکارآمدی او سخن نمی‌گوید بلکه همه با سخنرانی‌های حماسی او در تلویزیون در مورد قره باغ به وجد می‌آیند و گاهی اشک شوق می‌ریزند.
۲-، اما علیف بی‌گدار به آب نزده است او اذهان عمومی را از قبل برای جنگ آماده کرده است در جریان درگیری‌های تُووز در ماه جولای جوانان آذربایجانی در میادین باکو تجمع کرده و خواستار اعزام به قره‌باغ برای جنگ با ارمنستان بودند در چند ماه اخیر الهام علیف در سخنرانی‌های خود چند بار در مورد این که حزب قبلی حاکم بر آذربایجان یعنی جبهه خلق عامل از دست رفتن مناطق اشغالی بودند و الآن شرایط متفاوت است سخن گفته. او چندین بار افکار عمومی را سنجیده که در صورت شروع جنگ مردم از او حمایت خواهند کرد.
۳- این بار آذربایجان از حمایت‌های دیگر کشور‌ها مطمئن است ترکیه؛ بار‌ها به آذربایجان اطمینان خاطر داده که در صورت شروع حمله از آن‌ها حمایت خواهد کرد، پاکستان؛ نیز به صورت ضمنی حمایت خود را از آذربایجان اعلام کرده است. ترکیه پا را از این نیز فراتر گذاشته و حدود ۱۰۰۰ نفر از شبه‌نظامیان تیپ سلطان مراد و گردان حمزه که از گروه‌های معارض سوریه هستند را از طریق خاک خودش به آذربایجان فرستاده تا در کنار ارتش این کشور مبارزه کنند، همچنین اسرائیل که از مدت‌ها قبل با آذربایجان رابطه دارد پهباد‌های خود را از خاک ترکیه به آذربایجان می‌فرستند.
کشوری که در درگیری‌های قبلی میان هر دو کشور میانجیگری می‌کرد روسیه بود، اما علیف در ماه‌های پیش با اخراج چند نفر از مسئولانی که حامی روسیه بودند و همچنین تماس تلفنی با پوتین و انتشار محتوای تماس بر خلاف عرف معمول نشان داد که دیگر از روسیه حرف شنوی ندارد و برای جنگ مصمم است.
۴- علیف با صرف کردن بودجه هنگفت برای خرید سلاح از دیگر کشور‌ها و امتحان کردن این تسلیحات در درگیری‌های پیشین، اطمینان دارد که برتری نظامی با آذربایجان است، پیشروی سریع نیرو‌های آذربایجان در چند ساعت و آزاد کردن اراضی که در مدت نزدیک به ۳۰ سال موفق به فتح آن نشده بودند نیز نشانگر این موضوع است، همچنین جمعیت آذربایجان تقریبا ۳ برابر ارمنستان است که این موضوع برتری نفرات را نیز به آذربایجان می‌دهد.
هنوز برای قضاوت زود است
در حال حاضر آذربایجان با فتح چندین روستا و تعدادی از ارتفاعات مهم، موفق به فتحِ منطقه «فضولی» شده که از مناطق ۱۱گانهٔ اشغال شده توسط ارمنستان است؛ اما این که فکر کنیم کل قره‌باغ چند روزه به دست آذربایجان خواهد افتاد بسیار خوشبینانه خواهد بود. با توجه به این که ارمنستان هم کشور تنهایی نیست و از حمایت روسیه برخوردار است، احتمال دارد که دست به ضد حمله زده و به بازپس‌گیری مناطق از دست رفته بپردازد؛ لذا در صورت پایان جنگ در کوتاه مدت و با برتری آذربایجان، الهام علیف؛ در ژست یک قهرمان در آذربایجان ظاهر می‌شود و جایگاه خود را تا مدت‌ها محکم کند. از طرفی میتواند به بهانه کمک ایران و روسیه به ارمنستان، توقف احتمالی پیشروی‌ها را توجیه کند. همچنین با حفظ شرایط جنگی مطابق با قانون کشورش، خود را برای سال‌های آینده هم رئیس جمهور بداند (طبق قانون اساسی جمهوری آذربایجان، در شرایط جنگی رئیس جمهور میتواند بیش از ۲ دوره انتخاب شود، علیف تا کنون سه بار انتخاب شده است)
از آن طرف هم، موقعیت نیکول پاشینیان نیز در ارمنستان سست خواهد شد و احتمال برکناری او بسیار بالا می‌رود. اما در صورت ادامه جنگ به مدت طولانی و فرسایشی شدن آن ممکن است قره باغ به سوریه دوم تبدیل شود. در شرایطی که ترکیه تروریست‌ها را وارد آذربایجان کرده و از طرف دیگر ارمنستان با گروه تروریستی کرد‌ها یعنی ی. پ. گ رابطه خوبی دارد ممکن است منطقه به صحنه درگیری گروه‌های تروریستی تبدیل شود که اصلا عواقب خوشی ندارد.
حضور گروه‌های تروریستی تکفیری در منطقه میتواند امنیت مناطق شمال غرب ایران را به خطر بیندازد (در چند مورد اعضای این گروهک‌ها برای آذربایجانی‌ها مزاحمت ایجاد کرده‌اند) اردوغان؛ نیز با این اقدام خطرناکش عملا امنیت منطقه را به خطر انداخته است
حمایت ترکیه از آذربایجان و روسیه از ارمنستان به همراه فرصت طلبی اسرائیل برای کسب منافع از هر دو طرف (ارمنستان به تازگی سفارت خود را در اسرائیل افتتاح کرده است و آذربایجان نیز از همان سال‌های اول استقلال روابط گسترده‌ای با اسرائیل دارد) در دراز مدت میتواند منجر به ایجاد جنگ گسترده‌تر و خانمان سوز تری بشود.
حال وظیفه ما چیست؟
اقدامات ارامنه در اشغال اراضی آذربایجان و کشتار مسلمانان و هتک حرمت مساجد در مناطق اشغال شده برای ما این مورد را روشن می‌کند که نباید حامی ارمنستان بود، اما این به معنای دفاع از حاکمیت آذربایجان نیست. خاندان علیف از همان ابتدای حکومت دشمنی خود را با ایران و شیعیان ثابت کرده و با
- زندانی کردن فعالین مذهبی به جرم جاسوسی برای ایران
- اهانت‌های پی در پی به کشور ما و ادعای مالکیت بر استان‌های شمال غرب ما
- دروغ پراکنی علیه ایران و جعل تاریخ
- رواج اندیشه‌های پان ترکی و دشمن خواندن ایرانیان (که باعث نفوذ این اندیشه‌های قوم گرایانه در میان مردم کشور ما نیز شده است)
- ایجاد روابط حسنه با اسرائیل در کنار اقدامات ضد اسلامی مانند ممنوعیت حجاب در مدارس
- تلاش برای برگزاری رژه همجنسگرایان در باکو
- و...
دشمنی خود را با ایران نشان داده است.
با توجه به این پیش‌زمینه احتمال دارد که عزم علیف جدی نباشد و این جنگ برای بهره برداری اسرائیل و ترکیه از هر دو طرف شروع شده باشد. ایران در حال حاضر باید از اقدام مشروع نیرو‌های آذربایجانی در بازپس گیری مناطق اشغالی حمایت کند تا بهانه‌ای برای نیرو‌های افراطی نباشد، همچنین؛ طرفین را برای اتمام درگیری‌ها به آتش بس دعوت کند. در آخر؛ امید است که هر دو کشور به قوانین بین المللی احترام گذاشته، این جنگ بین دو همسایه شمالی ایران خاتمه یابد و از کشته شدن بیشتر مردم جلوگیری شود.
لازم به ذکر است که طی توافقات بین المللی، ارمنستان اشغالگر شناخته شده و باید خاک قره باغ را ترک کند. در قره باغ نیز باید انتخابات آزاد با درصد جمعیتی سال ۱۹۸۸ (قبل از شروع بحران) صورت پذیرد.
متن کامل بیانیه به شرح زیر است:
از نخستین ساعات ۲۷ سپتامبر مجددا درگیری بین نیرو‌های آذربایجان و جمهوریِ خودخوانده‌ی آرتساخ که تحت حمایت ارمنستان است در منطقه قره‌باغ شروع شده است. آذربایجان با حمله برق‌آسا تا کنون موفق به فتح چند روستا و ارتفاع مهم شده‌است.
درگیری و تبادل آتش بین نیرو‌های آذربایجانی و ارمنی خبر جدیدی نیست، مخصوصا این که از سال ۲۰۰۸ ده‌ها درگیری کوچک و بزرگ بین دو نیرو شکل گرفته و منجر به کشته شدن چند صد نفر از هر دو طرف شده‌است. آخرین درگیری همین دو ماه پیش نه در قره‌باغ، که در منطقه تُووز اتفاق افتاد؛ جایی که لوله‌های نفت آذربایجان را به گرجستان و سپس ترکیه و بعد به اروپا و اسرائیل صادر می‌کند. معمولا درگیری‌ها با میانجیگری دولت‌های بزرگ مثل روسیه به پایان می‌رسید، اما این بار قضیه متفاوت است، دولت آذربایجان خسته از مذاکرات بی نتیجه گروه مینسک در طی ۲۸ سال اخیر و محکومیت‌های بی‌فایده ارمنستان تصمیم گرفته خودش دست به کار شود و راه آزادی مناطق اشغالی را چیزی جز جنگ نمی‌بیند.
چرا آذربایجان تصمیم به جنگ گرفت و سرنوشت این جنگ چه می‌شود؟
۱- الهام علیف در درون کشور شرایط متزلزلی دارد، رفتار‌های سرکوب گرایانه‌ی او در مقابل مخالفان و نوع حکومت موروثی که خاندان علیف در آذربایجان راه انداخته‌اند در کنار بحران‌های سیاسی و اجتماعی شرایط را برای او بدتر کرده است. اما او می‌داند که افکار عمومی آذربایجان را چطور می‌توان منحرف کرد؛ یک جنگ همراه با فتح مناطق شرایط را برای او کاملا عوض می‌کند. کما این که در حال حاضر کسی در مورد ناکارآمدی او سخن نمی‌گوید بلکه همه با سخنرانی‌های حماسی او در تلویزیون در مورد قره باغ به وجد می‌آیند و گاهی اشک شوق می‌ریزند.
۲-، اما علیف بی‌گدار به آب نزده است او اذهان عمومی را از قبل برای جنگ آماده کرده است در جریان درگیری‌های تُووز در ماه جولای جوانان آذربایجانی در میادین باکو تجمع کرده و خواستار اعزام به قره‌باغ برای جنگ با ارمنستان بودند در چند ماه اخیر الهام علیف در سخنرانی‌های خود چند بار در مورد این که حزب قبلی حاکم بر آذربایجان یعنی جبهه خلق عامل از دست رفتن مناطق اشغالی بودند و الآن شرایط متفاوت است سخن گفته. او چندین بار افکار عمومی را سنجیده که در صورت شروع جنگ مردم از او حمایت خواهند کرد.
۳- این بار آذربایجان از حمایت‌های دیگر کشور‌ها مطمئن است ترکیه؛ بار‌ها به آذربایجان اطمینان خاطر داده که در صورت شروع حمله از آن‌ها حمایت خواهد کرد، پاکستان؛ نیز به صورت ضمنی حمایت خود را از آذربایجان اعلام کرده است. ترکیه پا را از این نیز فراتر گذاشته و حدود ۱۰۰۰ نفر از شبه‌نظامیان تیپ سلطان مراد و گردان حمزه که از گروه‌های معارض سوریه هستند را از طریق خاک خودش به آذربایجان فرستاده تا در کنار ارتش این کشور مبارزه کنند، همچنین اسرائیل که از مدت‌ها قبل با آذربایجان رابطه دارد پهباد‌های خود را از خاک ترکیه به آذربایجان می‌فرستند.
کشوری که در درگیری‌های قبلی میان هر دو کشور میانجیگری می‌کرد روسیه بود، اما علیف در ماه‌های پیش با اخراج چند نفر از مسئولانی که حامی روسیه بودند و همچنین تماس تلفنی با پوتین و انتشار محتوای تماس بر خلاف عرف معمول نشان داد که دیگر از روسیه حرف شنوی ندارد و برای جنگ مصمم است.
۴- علیف با صرف کردن بودجه هنگفت برای خرید سلاح از دیگر کشور‌ها و امتحان کردن این تسلیحات در درگیری‌های پیشین، اطمینان دارد که برتری نظامی با آذربایجان است، پیشروی سریع نیرو‌های آذربایجان در چند ساعت و آزاد کردن اراضی که در مدت نزدیک به ۳۰ سال موفق به فتح آن نشده بودند نیز نشانگر این موضوع است، همچنین جمعیت آذربایجان تقریبا ۳ برابر ارمنستان است که این موضوع برتری نفرات را نیز به آذربایجان می‌دهد.
هنوز برای قضاوت زود است
در حال حاضر آذربایجان با فتح چندین روستا و تعدادی از ارتفاعات مهم، موفق به فتحِ منطقه «فضولی» شده که از مناطق ۱۱گانهٔ اشغال شده توسط ارمنستان است؛ اما این که فکر کنیم کل قره‌باغ چند روزه به دست آذربایجان خواهد افتاد بسیار خوشبینانه خواهد بود. با توجه به این که ارمنستان هم کشور تنهایی نیست و از حمایت روسیه برخوردار است، احتمال دارد که دست به ضد حمله زده و به بازپس‌گیری مناطق از دست رفته بپردازد؛ لذا در صورت پایان جنگ در کوتاه مدت و با برتری آذربایجان، الهام علیف؛ در ژست یک قهرمان در آذربایجان ظاهر می‌شود و جایگاه خود را تا مدت‌ها محکم کند. از طرفی میتواند به بهانه کمک ایران و روسیه به ارمنستان، توقف احتمالی پیشروی‌ها را توجیه کند. همچنین با حفظ شرایط جنگی مطابق با قانون کشورش، خود را برای سال‌های آینده هم رئیس جمهور بداند (طبق قانون اساسی جمهوری آذربایجان، در شرایط جنگی رئیس جمهور میتواند بیش از ۲ دوره انتخاب شود، علیف تا کنون سه بار انتخاب شده است)
از آن طرف هم، موقعیت نیکول پاشینیان نیز در ارمنستان سست خواهد شد و احتمال برکناری او بسیار بالا می‌رود. اما در صورت ادامه جنگ به مدت طولانی و فرسایشی شدن آن ممکن است قره باغ به سوریه دوم تبدیل شود. در شرایطی که ترکیه تروریست‌ها را وارد آذربایجان کرده و از طرف دیگر ارمنستان با گروه تروریستی کرد‌ها یعنی ی. پ. گ رابطه خوبی دارد ممکن است منطقه به صحنه درگیری گروه‌های تروریستی تبدیل شود که اصلا عواقب خوشی ندارد.
حضور گروه‌های تروریستی تکفیری در منطقه میتواند امنیت مناطق شمال غرب ایران را به خطر بیندازد (در چند مورد اعضای این گروهک‌ها برای آذربایجانی‌ها مزاحمت ایجاد کرده‌اند) اردوغان؛ نیز با این اقدام خطرناکش عملا امنیت منطقه را به خطر انداخته است
حمایت ترکیه از آذربایجان و روسیه از ارمنستان به همراه فرصت طلبی اسرائیل برای کسب منافع از هر دو طرف (ارمنستان به تازگی سفارت خود را در اسرائیل افتتاح کرده است و آذربایجان نیز از همان سال‌های اول استقلال روابط گسترده‌ای با اسرائیل دارد) در دراز مدت میتواند منجر به ایجاد جنگ گسترده‌تر و خانمان سوز تری بشود.
حال وظیفه ما چیست؟
اقدامات ارامنه در اشغال اراضی آذربایجان و کشتار مسلمانان و هتک حرمت مساجد در مناطق اشغال شده برای ما این مورد را روشن می‌کند که نباید حامی ارمنستان بود، اما این به معنای دفاع از حاکمیت آذربایجان نیست. خاندان علیف از همان ابتدای حکومت دشمنی خود را با ایران و شیعیان ثابت کرده و با
- زندانی کردن فعالین مذهبی به جرم جاسوسی برای ایران
- اهانت‌های پی در پی به کشور ما و ادعای مالکیت بر استان‌های شمال غرب ما
- دروغ پراکنی علیه ایران و جعل تاریخ
- رواج اندیشه‌های پان ترکی و دشمن خواندن ایرانیان (که باعث نفوذ این اندیشه‌های قوم گرایانه در میان مردم کشور ما نیز شده است)
- ایجاد روابط حسنه با اسرائیل در کنار اقدامات ضد اسلامی مانند ممنوعیت حجاب در مدارس
- تلاش برای برگزاری رژه همجنسگرایان در باکو
- و...
دشمنی خود را با ایران نشان داده است.
با توجه به این پیش‌زمینه احتمال دارد که عزم علیف جدی نباشد و این جنگ برای بهره برداری اسرائیل و ترکیه از هر دو طرف شروع شده باشد. ایران در حال حاضر باید از اقدام مشروع نیرو‌های آذربایجانی در بازپس گیری مناطق اشغالی حمایت کند تا بهانه‌ای برای نیرو‌های افراطی نباشد، همچنین؛ طرفین را برای اتمام درگیری‌ها به آتش بس دعوت کند. در آخر؛ امید است که هر دو کشور به قوانین بین المللی احترام گذاشته، این جنگ بین دو همسایه شمالی ایران خاتمه یابد و از کشته شدن بیشتر مردم جلوگیری شود.
لازم به ذکر است که طی توافقات بین المللی، ارمنستان اشغالگر شناخته شده و باید خاک قره باغ را ترک کند. در قره باغ نیز باید انتخابات آزاد با درصد جمعیتی سال ۱۹۸۸ (قبل از شروع بحران) صورت پذیرد.
تعداد نظرات: ۳
ارسال نظرات
زنده باد جمهوری اسلامی ایران.