اینجا، آب کیمیاست

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سلیمان رضاییان؛ محرومیت استان سیستان و بلوچستان اگر برای عده ای دردناک باشد، قطعا برای اشخاصی نان آور است. هر موقع دریا در یک لیوان جمع شد آن وقت میتوان درباره تمامی مسائل و معضلات استان به بحث نشست. در اینجا به چند مسئله مورد توجه خواهیم پرداخت.

سیستان و بلوچستان بخاطر ژئوپلتیک منطقه، به یکی از مرزهای اقتصادی جمهوری اسلامی تبدیل شده است که به علت عدم تامین نیازهای اولیه بشری مغفول مانده است و اما مسئله آب که این روزها درد و رنجی بر جان مردم شده است و گاهی جان بومیان و گاهی عزت و کرامت انسانی را از آنها میگیرد, باید برای همه تبیین شود که غیزانیه رویای مردم سیستان و بلوچستانی خواهد بود که بیش از هزار روستای بی آب دارد. متاسفانه با مغفول ماندن ظرفیت ها که خود باعث محرومیت و عقب ماندگی استان شده اند.

سیستان و بلوچستان در حوزه آب فاصله معناداری با محروم ترین نقاط کشور دارد و فریاد تشنگی مردم این منطقه سال ها است به بلندای خود و آسمان رسیده است. مشکلات زیاد مردم سیستان و بلوچستان در حوزه آب، برای همگان مشهود است اگرچه تلاش های انجام شده برای حل مشکلات مردم منطقه را هم نباید نادیده گرفت اما حجم نارسایی‌ها به گونه ای است که راه‌های نرفته در این نقطه از کشور بیش از راه‌ه‍ای رفته است.

متاسفانه در بسیاری از روستاهای دشتیاری و روستاهای دیگر، مردم هنوز هم از آب هوتگ‌ها بهره می برند. زیرا آبرسانی سقایی در بسیاری از مناطق، مناسب نیست و مردم برای تامین آب مصرفی خود مجبور به استفاده از همین آب هوتگ‌ها هستند. باید اذعان کنیم که بطور متوسط سالانه ۱۲ کودک در گودال‌های اب موسوم به هوتک که در نبود شبکه اب تنها منبع اب مشترک انسان و دام است غرق میشوند.

در سال‌های گذشته پروژه‌های خوبی در حوزه آب در استان آغاز شد اما متاسفانه بخشی از این پروژه‌ها به دلیل نظارت ضعیف، نیمه‌کاره رها شده‌اند؛ ۳ سد بزرگ استان شامل سد پیشین، زیردان و سد کهیر در جنوب استان قرار دارد که سد کهیر فقط ۸۵ درصد آن تکمیل شده است.اجرای خطوط برای انتقال آب به پایین دست سد‌ها هم هنوز تمام نشده و بسیاری از این روستاها هم شبکه آب کشاورزی ندارند.

در شمال استان که معيشت اکثر مردم با تکيه بر کشاورزي و استفاده از آبهاي سطحي است، عدم پیگیری درست حق آبه هامون از کشور افغانستان تبعات سنگینی را بر مردم منطقه متوجه ساخته است؛ خشکسالي ها در اين گونه مناطق معمولا اثرات مخرب شديدتري نسبت به ساير مناطق کشور دارند اما نباید تمامی مشکلات را بر گردن خشکسالی انداخت چرا که در سالهای اخبر بارندگی های بسیار خوبی در منطقه رخ داده ولی مدیریت آب به درستی صورت نگرفته است.

نگاهی به آمار، گویای همه چیز است:
۷۰۰ هزار نفر از جمعیت روستایی سیستان و بلوچستان شبکه آب ندارند؛ هزار و ۲۶۱ روستا به‌صورت سقایی یعنی با تانکر آبرسانی می‌شوند آنهم با سهمیه هرنفرفقط ۱۵ لیتر در شبانه روز. میانگین سرانه دسترسی به شبکه آب در کشور حدود ۹۰ درصد است که سیستان و بلوچستان در انتهای جدول قرار گرفته و سرانه میانگین دسترسی به شبکه آب در این استان کمتر از ۷۰ درصد است. نیمی از جمعیت ۲ میلیون و هشتصد هزار نفری سیستان و بلوچستان در روستا‌ها زندگی می‌کنند یعنی با ۵۱ درصد جمعیت روستانشین، روستایی‌ترین و درعین‌حال بی‌آب‌ترین استان ایران است و شاخص دسترسی به شبکه آب در روستا‌های سیستان و بلوچستان و عمدتاً در بلوچستان بنا به آمار وزارت نیرو کمتر از ۴۶ درصد است.

طبق آمار شرکت آب‌وفاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان؛ از میان حدود ۵۶۰۰ روستای بالای ۲۰ خانوار این استان، چیزی بیش‌از نصف روستاها، یعنی بیش‌از ۳ هزار روستا فاقد هرگونه شبکه و لوله‌کشی آب هستند. چابهار نزدیک‌ترین شهر استان به دریا و در کنار دربای عمان چابهار از همه شهرستان‌های استان وضعیت بدتری دارد!

اینها تنها بخشی از مصائب عظیم آنانی است که به گواه تاریخ، مردم دارالولایه سیستان و مردم غیور و اسکبارستیز بلوچستان شمرده می شوند و گرچه با سینه ای مالامال رنج و مشقت اما همچنان چشم امید به برطرف شدن مشکلات دارند.

سلیمان رضاییان - مسئول پژوهشکده شهید یزدانی بسیج دانشجویی استان سیستان و بلوچستان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.