به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، وزیر صمت وعده داده است که به زودی خودرو ، لوازم خانگی ارزان می‌شود، پس از تصمیم دولت برای ترخیص سریع کالاها از گمرک باز هم وعده داد قیمت کالاهای اساسی ارزان می شود اما آیا برای این وعده‌ها برنامه‌ای هم دارد؟ خسرو فروغان گران سایه نایب رئیس اول کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران درباره اینکه آیا امکان عملیاتی شدن وعده‌های وزیر صمت وجود دارد، گفت: بعید می‌دانم بتوانند این وعده‌ها را عملیاتی کنند. اصلا امکانش نیست که آنچه نیتش را دارند و شعارش را می‌دهند، عملیاتی کنند. او اضافه می‌کند: برای تنظیم بازار باید ساختار خود بازار را درست کرد. ساختار توزیع تا زمانی که غلط است، ساختار واردات ایراد دارد، تولید ایراد دارد، کمبود کالا داریم و نوسانات ارزی به خاطر پایه‌های اقتصادی غلط داریم، امکان اصلاح وجود ندارد.
وزارتخانه بی‌ثبات صنعت، معدن و تجارت (صمت) که در دولت دوازدهم شش ماهی را با سرپرست اداره شده بود، چند وقتی است که با رای اعتماد مجلس به علیرضا رزم حسینی روی آرامش به خود دیده است. با روی کار آمدن رزم حسینی همه منتظر بودند که او از برنامه‌های این وزارتخانه برای تعدیل سطح قیمت‌ها در بازار که هر روز روند رو به رشدی را طی می‌کرد، رونمایی کند اما گویا رزم حسینی هم به وعده درمانی روی آورده است.
در روزهای پایانی مهر ماه امسال، رزم حسینی وعده داد قیمت خودرو و لوازم خانگی کاهش خواهد یافت. او از طرح مشترک دولت و مجلس در حوزه خودرو خبر می‌دهد که قرار است در آینده نزدیک از آن رونمایی شود. اما آن طور که فعالان صنعت خودرو می‌گویند، طرح یاد شده دست کم تا ۶ ماه دیگر هم نهایی نمی‌شود و شاید برای تعیین تکلیف قیمت خودرو، دولت ناگزیر باشد فرمول قیمت‌گذاری موقتی تعیین کند تا طرح مشترک دولت و مجلس نهایی شود.
هفته گذشته نیز اعلام شد که کالاهای رسوب کرده در گمرک به زودی ترخیص خواهند شد. وزیر صمت در این رابطه می‌گوید: ترخیص کالاهای اساسی از گمرک، حتما در بازار تاثیر قیمتی خواهد داشت. با تدابیری که اندیشیده شده در هفته جاری قیمت گوشت هم به حد قابل قبول خواهد رسید. اما با وجود این وعده، مشاهدات میدانی از کاهش چشمگیری در قیمت گوشت قرمز و حتی گوشت سفید حکایت نمی‌کند بلکه آنچه هم رخ داده است دلیلش کشتار زودهنگام دام به دلیل نبود نهاده دامی به اندازه لازم است. تولیدکنندگان مواد پروتئینی به ویژه مرغ و تخم مرغ بر این باورند که در صورت ترخیص به موقع کالاها، رسیدن اثرات این اقدام به بازار، دست کم به ۵۰ روز زمان نیاز دارد که جوجه‌ریزی در سالن‌ها انجام شود و مرغ به مرحله کشتار برسد.
آیا به راستی وزیر صنعت برای کاهش سطح قیمت‌ها برنامه‌ای دارد؟ تماس‌ها با محمد رضا کلامی سرپرست معاونت بازرگانی وزارت صمت و عباس قبادی دبیر ستاد تنظیم بازار برای آگاهی یافتن از برنامه‌های این وزارتخانه برای تعدیل قیمت‌ها در بازار، بدون نتیجه باقی می‌ماند.
* نیاز به اصلاح ساختار برای تنظیم بازار
خسرو فروغان گران سایه نایب رئیس اول کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران درباره اینکه آیا امکان عملیاتی شدن وعده‌های وزیر صمت وجود دارد، گفت: بعید می‌دانم بتوانند این وعده‌ها را عملیاتی کنند. اصلا امکانش نیست که آنچه نیتش را دارند و شعارش را می‌دهند، عملیاتی کنند.
او اضافه می‌کند: برای تنظیم بازار باید ساختار خود بازار را درست کرد. ساختار توزیع تا زمانی که غلط است، ساختار واردات ایراد دارد، تولید ایراد دارد، کمبود کالا داریم و نوسانات ارزی به خاطر پایه‌های اقتصادی غلط داریم، امکان اصلاح وجود ندارد.
گران سایه بیان می‌کند: چگونه می‌شود دست و پای یک نفر را ببندید و بگویید حرکت کن!
او یادآور می‌شود: وقتی یک واحد صنفی کالا به دستش نمی‌رسد یا گران می‌رسد و یا اینکه شبکه مافیایی پشت توزیع است که به جاهای خیلی حساس وصل است، چگونه می‌توان بازار را کنترل کرد.
نایب رئیس اول کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران ادامه می‌دهد: چند نفر را بگیرند، مغازه یا آن واحد را پلمپ کنند یا کارخانه‌دار را بگیرند و بگویند که قیمت کالایت را این میزان بگذار، کافی است؟
او بیان می‌کند: اگر قیمت تمام شده بیش از نرخی باشد که به تولیدکننده اعلام می‌کنند، فرد تقلب را وارد کارش می‌کند و کیفیت کالا را پایین می‌آورد که متعاقب آن مشکلات بیشتری برای مردم ایجاد می‌شود.
* بایکوت کردن سرداران اقتصادی
گران سایه درباره تاثیر آزادسازی کالاهای رسوب کرده در گمرک بر سطح عمومی قیمت‌ها می‌گوید: مگر ما چقدر در گمرک جنس داریم. اکنون می‌گویند جنس‌ها را از گمرک بدون استعلام بانکی، تخصیص ارزو غیره بیرون بیاورید. باید آن زمانی که می‌گفتیم دنبال این برنامه بروید، گوش می‌کردند.
او ادامه می‌دهد: ۲۱ فروردین ۹۷ مصوبه ۴۳۵۳ هیات وزیران این نتیجه را داشت که واردات و صادرات را قفل کرد. آن زمان ما گفتیم کار شما اشتباه است. عملیات را طوری انجام دادند که واردکنندگان نتوانند نیاز بازار را تامین کنند. در نتیجه افراد رجوع به قاچاق کردند. کالای قاچاق و بی‌کیفیت به صورت بی‌حساب و کتاب آمد و بازار را متشنج کرد.
نایب رئیس اول کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران اضافه می‌کند: از سوی دیگر صادرکنندگان ما را دچار مشکل کردند. این صادرکنندگان در واقع سرداران اقتصادی بودند که آنها را بایکوت کردند. کسانی وارد بازار شدند که اصلا تجربه نداشتند. سربازانی بودند که تازه لباس اقتصاد پوشیده بودند. این مشکلات به‌وجود آمد و بعد از نزدیک سه سال، متوجه شدند کارشان اشتباه بوده است.
او تاکید می‌کند: تازه همین رفتار فعلی هم اشتباه است. باید دست بخش خصوصی را باز کنند. باید به بخش خصوصی که تخصص این کار را دارد، اجازه بدهند فعالیت کند و واردات انجام دهد. اگر این‌گونه شود، به نتیجه می‌رسیم اما با زور، شمشیر و قدرت بخواهند جلوی گرانی را بگیرند، نمی‌شود.
گران سایه تاکید می‌کند: ما الان گرانی داریم نه گرانفروشی. بحث بازار ما کمبود کالا است. زمانی که کمبود کالا وجود دارد، دست همه باز می‌شود که برای بقای خود تخلف هم بکنند. تخلف هم عمومی شده است و با یک گروه ضربت نمی‌شود همه متخلفان را گرفت. جز اینکه یک عده را ناگزیر می‌کند از جای دیگر نیازها را جبران کنند.
* چه برنامه‌ای برای ارزان شدن دارند؟
سید اسماعیل یزدان پناه نایب رئیس دوم کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران نیز درباره اینکه آیا رزم حسینی برای تنظیم بازار برنامه‌ای به بخش خصوصی ارائه کرده است، عنوان می‌کند: وزارت صمت تاکنون برنامه‌ای ارائه نداده است. هم برنامه ندارند و هم شتابزدگی در تصمیم‌گیری و قوانین دارند. پراکنده و جزیره‌ای عمل می‌شود و نتیجه‌اش مشکلات کنونی خواهد بود.
او اضافه می‌کند: اگر دولت با بخش خصوصی صادقانه برنامه‌ای را تنظیم کنند، بخش خصوصی با دولت همراه می‌شود زیرا کار دیگری نمی‌تواند بکند. اگر دولت برنامه‌ای داشته باشد، مسایل و مشکلات موجود حل می‌شود اما اینکه بدانم آیا وقتی دولت وعده می‌دهد، صداقت در کلام دارد، انشاء الله که صداقت دارند ولی باید پرسید چه برنامه‌ای برای ارزان شدن دارند.
* ندانم کاری یا دست‌های پنهان نفوذ
یزدان پناه درباره کالاهای رسوب کرده در انبار گمرک بیان می‌کند: ما یک بحث تحریم را داریم. از دشمن توقع نیست که کاری برای ما انجام دهد. منتها یک بحث خود تحریمی را هم در ایران داریم.
او اضافه می‌کند: در شرایط مناسب و نرمال ممکن است قوانینی وجود داشته باشد که نظم بیشتر و نظارت بیشتر را ساماندهی می‌کند. این قوانین اما در زمان جنگ دست و پا گیر می‌شوند. در جنگ نظامی برای رساندن سلاح به خط مقدم از قوانین عادی پیروی نمی‌کنید.
نایب رئیس دوم کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران ادامه می‌دهد: وقتی یک آمبولانس بیماری را حمل می‌کند، مجاز است از قوانین عادی راهنمایی و رانندگی پیروی نکند. ما اکنون در زمان جنگ هستیم. طبیعی است در این جنگ اقتصادی، برای برخی قوانین دست و پا گیر که احتمالا برای نظارت بیشتر بوده است، تصمیماتی گرفته شود.
او تاکید می‌کند: اما این تصمیمات نباید موجب شود که در این بحران، کارخانه تولیدی ما که مواد اولیه می‌آورد، مواد مورد نیازش داخل گمرک هفت ماه معطل شود و نتواند آن را ترخیص کند. آن هم موادی که سه ماه دیگر منقضی می‌شود و از طرف دیگر با نبود آن، کارخانه می‌خوابد، در حالی که به محصولات این کارخانه، کشور و جامعه نیاز دارد.
یزدان پناه می‌گوید: ما نگفتیم پورشه ترخیص کنند، لوازم آرایشی یا غذای حیوانات خانگی بیاورند ولی وقتی مواد اولیه می‌خواهیم، غذای دام و طیور می‌خواهیم و یا تکنولوژی مورد نیاز ما، یک روز هم به هر دلیل و بهانه‌ای نباید در گمرک باقی بماند.
او ادامه می‌دهد: دولت نظارت کند، کالای لوکس نیاید اما آنچه که نیازداریم و مواد اولیه و تکنولوژی است و برای تامین نیاز داخل به آن احتیاج داریم، باید به کشور وارد شود. خیلی جای ناراحتی دارد که بعد از مدت‌ها بگوییم قصد داریم چنین کالاهایی را ترخیص کنیم که وضع کشور بهتر شود.
نایب رئیس دوم کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران بیان می‌کند: آیا تا کنون کار کارشناسی وجود نداشته و تفکری در این رابطه وجود نداشته است؟ این که یک حساب سرانگشتی و ساده است. مگر اینکه چیزهایی پشت پرده باشد.
او اضافه می‌کند: ما اگر خیلی ساده بگیریم، چنین رفتاری ندانم‌کاری است و اگر یک مقدار پیچیده بگیریم، دست‌های پنهان نفوذ را در چنین تصمیماتی می‌بینیم. در خارج تلاش کردند ما را تحریم کنند و در جاهایی که نتوانستند، عوامل درونیشان این کار انجام دادند و باید پاسخگوی این تصمیمات باشند.
کاهش نسبی سطح قیمت‌ها
یزدان پناه درباره اثر آزادسازی کالاهای گمرک بر سطح قیمت‌ها می‌گوید: این آزادسازی نوید این را می‌دهد که مسئولین ما به این درک رسیده‌اند که کالاهای اساسی و مواد اولیه‌ای که وارد گمرک شده است، در آینده نیز چنین رسوبی نخواهد داشت.
او اضافه می‌کند: اکنون کالاها آزاد می‌شود و بازار داخل، یک نفس راحتی می‌کشد و امید به این دارد که کالاهای بعدی مجدد این رسوب را نداشته باشد.
یزدان پناه بیان می‌کند: با ترخیص کالاها از گمرک به‌واسطه اینکه کالاها فراوان‌تر و جریان راحت‌تر می‌شود، یک ارزانی را می‌آورد و امید ایجاد شده، جو روانی را سبب می‌شود که قیمت‌ها به سمت متعادل شدن بروند و حباب‌هایی که دارند از بین برود.
منبع: رادار اقتصادی