رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور گفت: با اجرای پروژه مشترک بین ایران، ترکیه و افغانستان ۱۷۰ لاین بومی گندم شناسایی، جمعآوری و تحویل بانک ملی ژن کشور شد که انجام اصلاحات اولیه و محدود بر روی آنها، موجب افزایش حدود ۳۰ درصدی عملکرد تولیدشان شد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، «صابر گلکاری» افزود: از ۱۷۰ لاین بومی گندم که از مزارع این سه کشور جمعآوری شد، ۳۰ لاین بومی متعلق به ایران، ۴۵ لاین مربوط به افغانستان و بقیه متعلق به ترکیه بوده است.
رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، کل اعتبارات این پروژه مشترک را ۷۳۰ هزار دلار عنوان و اظهار کرد: اعتبارات این پروژه از محل کنوانسیون بین المللی ذخایر ژنتیکی جهان تامین شد.
گلکاری بیانداشت: هر سه کشور در قالب این پروژه مشترک طی چهار سال تحقیقات خود را بهطور مستقل بر روی گندمهای بومی انجام دادند و نتایج آن را در همایشی که هر سال در هر یک از سه کشور برگزار میشد، ارائه دادند.
وی ادامهداد: از ۳۰ لاین بومی متعلق به ایران، ۱۹ لاین آن جدید و بقیه از تیپهای مختلف رقم گندم «سرداری» بود که در سالهای قبل کشت شده بودند.
رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور با بیان اینکه گندمهای بومی ایران از ذخایر مهم ژنتیکی محسوب میشوند، خاطرنشانکرد: گندمهای بومی در اصلاح ارقام جدید بهویژه از نظر مقاومت به تنشهای محیطی با توجه به تغییرات اقلیمی نامطلوب، موثر واقع میشوند و هدف پروژه مشترک یاد شده نیز این بود که از این ذخایر ژنتیکی استفاده شود و در عین حال آگاهی عمومی نسبت به حفاظت از ذخایر ژنتیکی افزایش یابد.
گلکاری گفت: گندمهای بومی در شرایط طبیعی و اقلیمی مانند افزایش دما، تغییر الگوهای بارش و خشکسالی که با آن مواجه هستیم، رشد میکنند و اگر بتوان این ویژگیها و ژنهای مفید را شناسایی و به ارقام تجاری منتقل کرد، آنگاه میتوان ارقامی معرفی کنرد که مقاومت و پایداری بیشتری در برابر تغییرات اقلیمی داشته باشند.
وی یادآورشد: در این پروژه مشترک، آن دسته از ارقام و بذرهای بومی شناسایی و جمعآوری شدهاند که هنوز توسط کشاورزان در حال کشت هستند.
رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور افزود: ارقام و بذرهای گندم بومی هنوز توسط برخی کشاورزان برای مصرف خانواده به دلیل طعم و مزه خاصی که دارند، یا با هدف تامین علوفه در روستاها کشت میشوند.
وی گفت: برخی از ارقام بومی در مناطق بسیار دوردست که به ماشینآلات، کودهای کشاورزی و دستورالعملهای فنی جدید دسترسی کمتری دارند در شرایط پر تنش اقلیمی کشت میشوند.
گلکاری اضافهکرد: تاکنون ۱۹ لاین جدید بومی گندم در استانهای آذربایجان شرقی و خراسان شمالی شناسایی و جمعآوری شده است.
وی، ارائه آموزش به کشاورزانی که ارقام بومی کشت میکنند را از دیگر اهداف این پروژه مشترک عنوان و اظهار کرد: به این گروه از کشاورزان آموزشهای بهزراعی و دستورالعملهای فنی برای افزایش عملکرد تولید ارائه شده است.
رییس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور یادآور شد: پروژه مشترک ایران، ترکیه و افغانستان برای شناسایی و جمعآوری ارقام بومی گندم، در راستای حفظ ذخایر ژنتیکی و اصلاح این ارقام در سال ۹۸ با موفقیت به پایان رسید.
گفتنی است موسسه بین المللی تحقیقات کشاورزی دیم ایران با تعدادی موسسه پژوهشی بین المللی، ملی و منطقهای از جمله «ایکاردا»، «سمیت» و ایکریسات «در زمینه تربیت نیروی انسانی، تحقیقاتی و دورههای آموزشی همکاری دارد.