شورای فرهنگی غیرعالی

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدی اسماعیلی؛ سال‌ها پیش در ۱۹ آذر ۵۷ به فرمان امام خمینی (ره) شورای عالی انقلاب فرهنگی تاسیس شد. گسترش نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غربزدگی از جمله اهداف این شورا است. اما هرچه گذشت، این شورا از مسیر رسالت خود فاصله گرفت. میتوان با نگاهی به جامعه چند سال اخیر فهمید که این شورا کارنامه مورد قبولی از خود به جا نگذاشته است.

انتقاداتی که به شورا وارد می‌شود چندین مورد است:
۱. نگاه به علوم تجربی و غربی و کم توجهی به علوم انسانی و اسلامی
۲. کم توجهی به سیاست گذاری و نظریه پردازی فرهنگی و پرداختن به امور اجرایی
۳. ترکیب اشتباه اعضا: اکثر افراد حاضر در شورا مسئولیت‌های اجرایی دارند و به همین خاطر آنچه که آن‌ها تصمیم بگیرند، مصوب می‌شود. بدین جهت شخصیت‌های فکری در حاشیه می‌روند و فقط کارکرد آن‌ها امضای پای مصوبات می‌شود!
۴. نداشتن جایگاه قانونی در خور شأن این شورا در قانون اساسی (لازم است در بازبینی ۱۰ ساله قانون اساسی حتما جایگاه قانونی این شورا مورد توجه قرار گیرد)
۵. حضور شخصیت‌های غیر مرتبط با شورا: حضور شخصیت‌هایی مانند وزیر کشور و وزیر بهداشت بی مورد است (با حفظ احترام هر دو بزرگوار)، زیرا حیطه فعالیت این دو وزارت خانه ارتباطی با مسائل فرهنگی ندارد.
۶. عدم حضور شخصیت‌های مرتبط با شورا: یکی از متولیان فعالیت‌های فرهنگی کشور سازمان بسیج مستصعفین است که عدم حضور فرمانده آن در شورا جای تعجب دارد. وزیر ارتباطات، رئیس دانشگاه فرهنگیان به عنوان مهم‌ترین مرکز آموزش عالی کشور، فعالان بزرگ عرصه مجازی، شخصیت‌های بزرگ فرهنگی و فسلفی صاحب نظر همچون علامه مصباح یزدی، روحانیون جوان وفعالین فرهنگی کشور از غایبین بزرگ شورا هستند.
۷. فعالیت ضعیف موسسات و نهاد‌های وابسته به شورا:نهاد‌هایی مانند دانشگاه آزاد اسلامی، سازمان سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها) و... عکلکرد‌های ضعیفی داشته و انتظارات را برآورده نکرده اند.

راهکار‌های پیشنهادی برای عملکرد بهتر و مفید‌تر شورا:
۱. تغییر رویه دادن شورا و حذف معایب مذکور
۲. تحقق رهنمود‌های رهبری: در حالی که این شورا منصوب رهبری است، اما در عمل به راهنمایی‌های رهبری به شدت ضعیف است.
۳. تغییر رویکرد تدافعی به تهاجمی: در حالی که فرهنگ غنی ایرانی اسلامی پر است از فرصت برای نشر، ما همیشه منتظر تهاجم فرهنگی از غرب هستیم تا به آن واکنشی نشان دهیم. توجه به نشر فرهنگ غنی کشور باید در دستور کار قرار گیرد.

۴. انتخاب شخصیت‌های لایق:اکثر شخصیت‌های حقوقی حاضر در شورا مشغله‌های زیادی دارند که نمی‌توانند وقت لازم و کافی را برای شورا و مسائل مرتبطش بگذارند. بهتر است با انتخاب مدیران جوان والبته پر انگیزه قوت و نیروی کافی را به شورا وارد کرد.
۵. بازخوانی مجدد وظایف شورا: وظایف نامشخصی که شورا دارد باعث می‌شود به عمل‌های سطحی مانند تغییر رؤسای دانشگاه‌ها و چند مصوبه فرهنگی و هنری بسنده کنند، درحالی که طبق گفته‌های رهبر معظم انقلاب این شورا ستاد مرکزی فرهنگ کشور است وباید درآن آینده نگری و فعالیت‌های کلان فرهنگی اتفاق بیفتد.

در نهایت باید گفت که میتوان خیلی از مشکلات اساسی در حوزه فرهنگ را متوجه این شورا دانست، زیرا با عملکرد درست این شورا و انجام صحیح وظایف محوله میتوانستیم شاهد اتفاقات بزرگ و مهم در فضای فرهنگی کشور باشیم.

مهدی اسماعیلی - معاونت فرهنگی بسیج دانشجویی پردیس شهید باهنر اصفهان