به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، با گذشت قریب به ۱۵ سال در نهایت راه‌آهن مهم و استرات‍ژیک خواف - هرات به عنوان نخستین خط آهن مشترک ایران و افغانستان افتتاح شد. این پروژه ریلی ۲۲۵ کیلومتری به چهار قطعه تقسیم می‌شود که سه قطعه از چهار قطعه این خط (از خواف تا روزنک) توسط ایران و به طول ۱۴۰ کیلومتر احداث شده است.
اجرای طرح خط راه‌آهن خواف - هرات در اجلاس کمک به افغانستان در سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۶) بین ایران و افغانستان امضا شد که عملیات اجرایی این پروژه نیز از سال ۱۳۸۶ آغاز شد، ولی به دلیل مسائل امنیتی و شرایطی که در منطقه پیش آمد این پروژه با وقفه‌ای بلندمدت در اجرا مواجه شد، اما به دلیل اهمیت پروژه برای دو کشور، این پروژه طی سال‌های اخیر به شکل جدی دنبال شد.
پروژه بین‌المللی راه‌آهن خواف - هرات بر اساس منویات مقام معظم رهبری و به منظور اتصال افغانستان به شبکه ریلی ایران و با هدف برقراری ارتباط این کشور با بندرعباس و بندر چابهار که مبادی دسترسی به آب‌های آزاد و تجارت بین‌المللی هستند، تعریف شده است. از طرفی، امکان ترانزیت کالا از طریق کریدور شرقی- غربی و از سمت مرز آستارا به اروپا را برای کشور افغانستان فراهم می‌سازد. کشور افغانستان با ۹۳۶ کیلومتر مرز مشترک با ایران، یکی از مهم‌ترین همسایه‌های شرقی ایران محسوب می‌شود، اما علاوه بر مشکلات ساختاری و مشکلات امنیتی حاکم بر جامعه افغانستان، نبود زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل در داخل این کشور و عدم دسترسی به آب‌های آزاد، همواره یکی از محدودیت‌های اصلی افغانستان در توسعه و پیشرفت اقتصادی بوده است.
مشخصات این پروژه ریلی
راه‌آهن خواف - هرات به طول حدود ۲۲۵ کیلومتر، به صورت یک خطه بـا سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار‌های مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار‌های باری طراحی شده است و خواف در خراسان رضوی را به هرات، شهر پرجمعیت غرب افغانستان متصل خواهد کرد.
راه‌آهن مذکور شامل دو بخش اصلی داخل و خارج از کشور است و در قالب چهار قطعه تعریف شده است که زیرسازی قطعه اول و دوم و روسازی قطعه سوم آن مجموعاً به طول ۱۳۸ کیلومتر با هزینه جمهوری اسلامی ایران و با همکاری وزارت راه و شهرسازی و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا اجرا شد و قطعه چهارم (از روزنک به هرات) در تعهد کشور افغانستان است.
قطعه سوم پروژه راه‌آهن خواف – هرات جدیداً به بهره‌برداری رسیده است. این قطعه شامل تهیه مصالح، خرید و نصب تجهیزات و اجرای روسازی به همراه ساخت ایستگاه‌هاست و از منطقه صفر مرزی در شمتیغ تا ایستگاه روزنک در خاک افغانستان به طول ۶۸ کیلومتر ادامه دارد.
با توجه به اینکه کشور افغانستان فاقد شبکه راه‌آهن است و پروژه راه‌آهن خواف- هرات اولین خط راه‌آهن با عرض استاندارد در این کشور محسوب می‌شود، احداث این پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و علاوه بر ثمرات گوناگون برای کشور افغانستان، زمینه رشد و توسعه استان‌های شرقی ایران را نیز فراهم می‌کند و مبادلات تجاری بین دو کشور در مرز‌های شرقی را در بستر حمل و نقل ریلی توسعه خواهد داد.
روز گذشته آقایان غنی و روحانی که از طریق ویدئوکنفرانس در مراسم بهره‌برداری از خط‌آهن خواف - هرات حضور داشتند، افتتاح این پروژه تاریخی را گامی مهمی در مسیر احیا و جهش همکاری‌های مشترک اقتصادی عنوان کردند.
در مراسم آغاز به کار این خط‌آهن به دستور رؤسای جمهوری افغانستان و ایران، یک قطار از ایستگاه «خواف» ایران به سوى هرات حرکت کرد و یک قطار دیگر که حامل محموله‌هاى صادراتى افغانستان بود از ایستگاه «روزنک» هرات به سوی ایران به راه افتاد.
به گفته محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی راه‌آهن خواف - هرات قابلیت حمل و نقل یک میلیون مسافر و ۶ میلیون تن کالا را در سال داراست و با افتتاح آن، روابط تجاری میان ایران و افغانستان گسترش خواهد یافت.
بر پایه اعلام دولت ایران، اجرای قطعات یک، دو و سه راه‌آهن خواف- هرات به طول ۱۴۰ کیلومتر، یکهزار و ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته است.
راه‌آهن خواف – هرات در مجموع ۲۲۵ کیلومتر طول دارد که عملیات اجرایی آن در چهار قطعه طراحی شده بود.
احیای جاده ابریشم با تکمیل راه‌آهن خواف- هرات
خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: با اتصال این مسیر ریلی به هرات با دسترسی‌هایی که برای کشور ایران و افغانستان ایجاد می‌شود در واقع مسیر جاده ابریشم احیا خواهد شد.
خیرالله خادمی در مراسم افتتاح راه‌آهن خواف- هرات اظهار داشت: در حال حاضر پنج مرکز استان به این شبکه ریلی متصل شده‌اند و سال آینده نیز سه مرکز دیگر به این مجموعه اضافه خواهد شد. وی افزود: از اهداف مهم این خط‌آهن اتصال این شبکه به کشور‌های همسایه است.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های ریلی کشور گفت: در حال حاضر در چهار مسیر مختلف عملیات اجرایی توسعه مسیر ریلی کشور در حال انجام است؛ اول خواف به هرات که از این طریق دسترسی ایران به افغانستان میسر می‌شود. دوم ادامه راه‌آهن رشت به آستارا که ایران را به جمهوری آذربایجان و سپس روسیه و اروپا متصل می‌کند. سوم تکمیل کریدور شمال به جنوب از طریق راه‌آهن شلمچه- عراق و چهارم کرمانشاه -خسروی که این مسیر ریلی نیز دسترسی کشورمان به عراق را میسر می‌سازد.
وی با اشاره به اینکه پروژه ریلی خواف- هرات با شعار پیوند دو ملت، یک تاریخ انجام شده است، اظهار داشت: برای اجرای این طرح ۲ هزار میلیارد تومان هزینه شده و ظرفیت باری ۶میلیون تن و مسافری یک میلیون نفر با اجرای این پروژه ایجاد شده است.
خادمی گفت: ۲۰ هزار تن ریل و هفت ایستگاه در مسیر این طرح وجود دارد و امیدواریم با اتصال هرچه سریع‌تر این مسیر ریلی به هرات دسترسی مناسب افغانستان به آب‌های آزاد فراهم شود.
آثار اقتصادی این طرح برای افغانستان
تکمیل این کریدور موجب افزایش داد و ستد در افغانستان و تبدیل شدن این کشور قبل از ایران به دروازه ورود آسیای میانه به آب‌های آزاد می‌شود که آثار اقتصادی زیادی برای افغانستان خواهد داشت. همچنین این خط ریلی از دو زاویه برای ایران سود دارد؛ هر کالایی که از این طریق به افغانستان صادر شود یا از افغانستان به هندوستان و سایر کشور‌ها منتقل شود، به این علت که بخشی از خط‌آهن چابهار تا خواف در ایران است باید در برابر هر کیلو بار، کرایه‌ای به ایران پرداخت شود. ضمن اینکه بر اساس نگاه توسعه‌ای به شرق ایران، تنها راه توسعه این منطقه از خراسان جنوبی تا بخش‌هایی از کرمان و سیستان‌وبلوچستان با این خط‌آهن ارتباط مستقیم پیدا می‌کند. وی ادامه داد: دولت مرکزی می‌تواند درآمد حاصل از این خط را در توسعه این مناطق سرمایه‌گذاری کند. این درآمد قابل توجه است، زیرا این بخش به لحاظ توسعه‌ای عقب‌تر از مناطق مرکزی است.
چشم‌انداز صادرات کالای ایرانی به افغانستان
بر اساس آمار سازمان تجارت جهانی، ایران یکی از بزرگ‌ترین مبادی واردات کشور افغانستان در چند سال گذشته بوده است، به طوری‌که در سال ۱۳۹۷ حجم تجارت بین دو کشور حدود ۳ میلیارد دلار بوده که به باور کارشناسان، تجارت کشور افغانستان تا یک دهه آینده این میزان از تبادلات بین دو کشور می‌تواند به حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار در سال برسد. احداث این خط‌آهن می‌تواند نقش به‌سزایی در افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان ایفا کند.
مزیت‌های بین‌المللی احداث این خط‌آهن
علاوه بر نزدیک ساختن دو کشور ایران و افغانستان به یکدیگر و توسعه تجارت بین آنها، نباید فراموش کرد که این طرح دارای مزیت‌های بین‌المللی نیز هست. اتصال کشور افغانستان به شبکه ریلی ایران (از طریق راه‌آهن مشهد- بافق) اتصال کشور افغانستان از طریق راه‌آهن ایران به کریدور بین‌المللی شمال – جنوب (حوزه خزر، روسیه و شمال اروپا) و اتصال کشور افغانستان از طریق راه‌آهن ایران به کریدور بین‌المللی شرقی – غربی اکو و تراسیکا (کشور ترکیه و جنوب اروپا) اتصال کشور افغانستان از طریق راه‌آهن ایران به آب‌های آزاد (بندرعباس و بندر چابهار در جنوب ایران) کمک به رشد و توسعه سواحل مکران و افزایش مبادلات از طریق بندر چابهار به عنوان قطب حمل و نقل بین‌المللی از جمله این مزیت‌ها هستند. گفتنی است، بهره‌برداری از این مسیر مهم ریلی با فراهم کردن زمینه انتقال سریع‌تر کالا و مسافر به مقاصد متعدد، موجب تأمین منافع اقتصادی و تقویت همکاری، همگرایی و نیز تحکیم امنیت و ثبات منطقه‌ای و رفاه عمومی ملت‌ها خواهد شد.
منبع: روزنامه جوان
اجرای طرح خط راه‌آهن خواف - هرات در اجلاس کمک به افغانستان در سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۶) بین ایران و افغانستان امضا شد که عملیات اجرایی این پروژه نیز از سال ۱۳۸۶ آغاز شد، ولی به دلیل مسائل امنیتی و شرایطی که در منطقه پیش آمد این پروژه با وقفه‌ای بلندمدت در اجرا مواجه شد، اما به دلیل اهمیت پروژه برای دو کشور، این پروژه طی سال‌های اخیر به شکل جدی دنبال شد.
پروژه بین‌المللی راه‌آهن خواف - هرات بر اساس منویات مقام معظم رهبری و به منظور اتصال افغانستان به شبکه ریلی ایران و با هدف برقراری ارتباط این کشور با بندرعباس و بندر چابهار که مبادی دسترسی به آب‌های آزاد و تجارت بین‌المللی هستند، تعریف شده است. از طرفی، امکان ترانزیت کالا از طریق کریدور شرقی- غربی و از سمت مرز آستارا به اروپا را برای کشور افغانستان فراهم می‌سازد. کشور افغانستان با ۹۳۶ کیلومتر مرز مشترک با ایران، یکی از مهم‌ترین همسایه‌های شرقی ایران محسوب می‌شود، اما علاوه بر مشکلات ساختاری و مشکلات امنیتی حاکم بر جامعه افغانستان، نبود زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل در داخل این کشور و عدم دسترسی به آب‌های آزاد، همواره یکی از محدودیت‌های اصلی افغانستان در توسعه و پیشرفت اقتصادی بوده است.
مشخصات این پروژه ریلی
راه‌آهن خواف - هرات به طول حدود ۲۲۵ کیلومتر، به صورت یک خطه بـا سرعت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار‌های مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار‌های باری طراحی شده است و خواف در خراسان رضوی را به هرات، شهر پرجمعیت غرب افغانستان متصل خواهد کرد.
راه‌آهن مذکور شامل دو بخش اصلی داخل و خارج از کشور است و در قالب چهار قطعه تعریف شده است که زیرسازی قطعه اول و دوم و روسازی قطعه سوم آن مجموعاً به طول ۱۳۸ کیلومتر با هزینه جمهوری اسلامی ایران و با همکاری وزارت راه و شهرسازی و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا اجرا شد و قطعه چهارم (از روزنک به هرات) در تعهد کشور افغانستان است.
قطعه سوم پروژه راه‌آهن خواف – هرات جدیداً به بهره‌برداری رسیده است. این قطعه شامل تهیه مصالح، خرید و نصب تجهیزات و اجرای روسازی به همراه ساخت ایستگاه‌هاست و از منطقه صفر مرزی در شمتیغ تا ایستگاه روزنک در خاک افغانستان به طول ۶۸ کیلومتر ادامه دارد.
با توجه به اینکه کشور افغانستان فاقد شبکه راه‌آهن است و پروژه راه‌آهن خواف- هرات اولین خط راه‌آهن با عرض استاندارد در این کشور محسوب می‌شود، احداث این پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و علاوه بر ثمرات گوناگون برای کشور افغانستان، زمینه رشد و توسعه استان‌های شرقی ایران را نیز فراهم می‌کند و مبادلات تجاری بین دو کشور در مرز‌های شرقی را در بستر حمل و نقل ریلی توسعه خواهد داد.
روز گذشته آقایان غنی و روحانی که از طریق ویدئوکنفرانس در مراسم بهره‌برداری از خط‌آهن خواف - هرات حضور داشتند، افتتاح این پروژه تاریخی را گامی مهمی در مسیر احیا و جهش همکاری‌های مشترک اقتصادی عنوان کردند.
در مراسم آغاز به کار این خط‌آهن به دستور رؤسای جمهوری افغانستان و ایران، یک قطار از ایستگاه «خواف» ایران به سوى هرات حرکت کرد و یک قطار دیگر که حامل محموله‌هاى صادراتى افغانستان بود از ایستگاه «روزنک» هرات به سوی ایران به راه افتاد.
به گفته محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی راه‌آهن خواف - هرات قابلیت حمل و نقل یک میلیون مسافر و ۶ میلیون تن کالا را در سال داراست و با افتتاح آن، روابط تجاری میان ایران و افغانستان گسترش خواهد یافت.
بر پایه اعلام دولت ایران، اجرای قطعات یک، دو و سه راه‌آهن خواف- هرات به طول ۱۴۰ کیلومتر، یکهزار و ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته است.
راه‌آهن خواف – هرات در مجموع ۲۲۵ کیلومتر طول دارد که عملیات اجرایی آن در چهار قطعه طراحی شده بود.
احیای جاده ابریشم با تکمیل راه‌آهن خواف- هرات
خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: با اتصال این مسیر ریلی به هرات با دسترسی‌هایی که برای کشور ایران و افغانستان ایجاد می‌شود در واقع مسیر جاده ابریشم احیا خواهد شد.
خیرالله خادمی در مراسم افتتاح راه‌آهن خواف- هرات اظهار داشت: در حال حاضر پنج مرکز استان به این شبکه ریلی متصل شده‌اند و سال آینده نیز سه مرکز دیگر به این مجموعه اضافه خواهد شد. وی افزود: از اهداف مهم این خط‌آهن اتصال این شبکه به کشور‌های همسایه است.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های ریلی کشور گفت: در حال حاضر در چهار مسیر مختلف عملیات اجرایی توسعه مسیر ریلی کشور در حال انجام است؛ اول خواف به هرات که از این طریق دسترسی ایران به افغانستان میسر می‌شود. دوم ادامه راه‌آهن رشت به آستارا که ایران را به جمهوری آذربایجان و سپس روسیه و اروپا متصل می‌کند. سوم تکمیل کریدور شمال به جنوب از طریق راه‌آهن شلمچه- عراق و چهارم کرمانشاه -خسروی که این مسیر ریلی نیز دسترسی کشورمان به عراق را میسر می‌سازد.
وی با اشاره به اینکه پروژه ریلی خواف- هرات با شعار پیوند دو ملت، یک تاریخ انجام شده است، اظهار داشت: برای اجرای این طرح ۲ هزار میلیارد تومان هزینه شده و ظرفیت باری ۶میلیون تن و مسافری یک میلیون نفر با اجرای این پروژه ایجاد شده است.
خادمی گفت: ۲۰ هزار تن ریل و هفت ایستگاه در مسیر این طرح وجود دارد و امیدواریم با اتصال هرچه سریع‌تر این مسیر ریلی به هرات دسترسی مناسب افغانستان به آب‌های آزاد فراهم شود.
آثار اقتصادی این طرح برای افغانستان
تکمیل این کریدور موجب افزایش داد و ستد در افغانستان و تبدیل شدن این کشور قبل از ایران به دروازه ورود آسیای میانه به آب‌های آزاد می‌شود که آثار اقتصادی زیادی برای افغانستان خواهد داشت. همچنین این خط ریلی از دو زاویه برای ایران سود دارد؛ هر کالایی که از این طریق به افغانستان صادر شود یا از افغانستان به هندوستان و سایر کشور‌ها منتقل شود، به این علت که بخشی از خط‌آهن چابهار تا خواف در ایران است باید در برابر هر کیلو بار، کرایه‌ای به ایران پرداخت شود. ضمن اینکه بر اساس نگاه توسعه‌ای به شرق ایران، تنها راه توسعه این منطقه از خراسان جنوبی تا بخش‌هایی از کرمان و سیستان‌وبلوچستان با این خط‌آهن ارتباط مستقیم پیدا می‌کند. وی ادامه داد: دولت مرکزی می‌تواند درآمد حاصل از این خط را در توسعه این مناطق سرمایه‌گذاری کند. این درآمد قابل توجه است، زیرا این بخش به لحاظ توسعه‌ای عقب‌تر از مناطق مرکزی است.
چشم‌انداز صادرات کالای ایرانی به افغانستان
بر اساس آمار سازمان تجارت جهانی، ایران یکی از بزرگ‌ترین مبادی واردات کشور افغانستان در چند سال گذشته بوده است، به طوری‌که در سال ۱۳۹۷ حجم تجارت بین دو کشور حدود ۳ میلیارد دلار بوده که به باور کارشناسان، تجارت کشور افغانستان تا یک دهه آینده این میزان از تبادلات بین دو کشور می‌تواند به حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار در سال برسد. احداث این خط‌آهن می‌تواند نقش به‌سزایی در افزایش تبادلات تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان ایفا کند.
مزیت‌های بین‌المللی احداث این خط‌آهن
علاوه بر نزدیک ساختن دو کشور ایران و افغانستان به یکدیگر و توسعه تجارت بین آنها، نباید فراموش کرد که این طرح دارای مزیت‌های بین‌المللی نیز هست. اتصال کشور افغانستان به شبکه ریلی ایران (از طریق راه‌آهن مشهد- بافق) اتصال کشور افغانستان از طریق راه‌آهن ایران به کریدور بین‌المللی شمال – جنوب (حوزه خزر، روسیه و شمال اروپا) و اتصال کشور افغانستان از طریق راه‌آهن ایران به کریدور بین‌المللی شرقی – غربی اکو و تراسیکا (کشور ترکیه و جنوب اروپا) اتصال کشور افغانستان از طریق راه‌آهن ایران به آب‌های آزاد (بندرعباس و بندر چابهار در جنوب ایران) کمک به رشد و توسعه سواحل مکران و افزایش مبادلات از طریق بندر چابهار به عنوان قطب حمل و نقل بین‌المللی از جمله این مزیت‌ها هستند. گفتنی است، بهره‌برداری از این مسیر مهم ریلی با فراهم کردن زمینه انتقال سریع‌تر کالا و مسافر به مقاصد متعدد، موجب تأمین منافع اقتصادی و تقویت همکاری، همگرایی و نیز تحکیم امنیت و ثبات منطقه‌ای و رفاه عمومی ملت‌ها خواهد شد.
منبع: روزنامه جوان
ارسال نظرات