به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، ترور دانشمند هسته ای ایران شهید فخری زاده ما را یاد ترورهای ناجوانمردانه سالهای گذشته انداخت ترور هایی که هیچ نهاد و کشوری بابت آن محاکمه یا تادیب نشدند.
از همین رو برآن شدیم تا ترور این دانشمند بزرگ ایرانی را از لحاظ حقوقی بررسی کنیم. در زیر میزگردی را به همین عنوان می خوانید:
خدادی گفت: با وجود منفجر شدن خودرو از بقایای آن و دیگر قرائن باقی مانده و دلایل فنی، می توان ادله مورد نیاز را جمع آوری کرد و البته همه این موارد به تشکیل پرونده قضایی در ایران و همچنین نحوه همکارهای بین المللی سایر کشورها در جمع آوری ادله و تعقیب مجرمین بستگی دارد که باید به سرعت صورت بگیرد و از کنار هم قرار دادن این قرائن میتوان سناریوی این حادثه را تکمیل کرد.
وی یادآور شد: در تمام کنوانسیون های بین المللی و نیز معاهدات مربوط به استرداد مجرمین تاکید شده که اقدامات تروریستی و اقدام مرتبط با قتل هیچگاه جرم سیاسی محسوب نمی شود و کشورها الزام به استرداد متهمین و مجرمین این وقایع دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد افزود: آنچه تا کنون گفته شده است از حجم هماهنگی ماجرای ترور شهید فخری زاده و استفاده از ابزارهای پیشرفته نشان میدهد که این حادثه توسط یک گروه تروریستی یا فرد یا افراد نبوده است. حتی شاید مباشر جرم یا کسی که اقدام عملی را انجام داده است یک فرد یا افرادی باشند اما این سطح از هماهنگی و ابزارهای الکترونیکی مورد استفاده فراتر از عملیات یک گروه تروریستی است.
خدادی اضافه کرد: تروریستهای دخیل در ماجرای ترور شهید فخری زاده حتما دستیابیهایی به دادههای ماهوارهای داشته اند که این دسترسی، تنها با پشتیبانی دولتها قابل تحقق است و یا حداقل دولتها میتوانند به جمعآوری دادهها در این زمینه کمک کنند.
وی تاکید کرد: ما باید در سیاست مبارزه با تروریست یک سیاست فعالی را در پیش بگیریم و در مجامع بین المللی مدارک و شواهد خود را ارائه بدهیم و در حقیقت نیازمند یک بسته دقیق و منظم دیپلماسی هستیم که مواردی چون برجام، پیگیری مجازات عاملان ترور، پیشگیری از تکرار ترور دیگر دانشمندان هستهای و همچنین ایجاد اجماع و وفاق در کشورهای منطقهای را در آن بگنجانیم. پی گیری ابعاد مختلف ترور دانشمند هستهای، نیازمند برنامه اقدام حقوقی – سیاسی همه جانبه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد خاطرنشان کرد: نمیتوانیم صرفا بگوییم که مردم باید در جریان مطالبه مجازات عاملان ترور حضور داشته باشند چرا که مردم در هر جایی که نیاز بوده حاضر بوده اند و نسبت به مقدوراتی که در اختیار دارند واکنش خوبی از خود نشان دادهاند.
خدادی تصریح کرد: بخشی از امور پیگیری حادثه تروریستی نیازمند ابزارهایی است که در اختیار دولت است و باید با ظرفیت سازی میان حقوق دانها، ظرفیت سازی میان اندیشمندان علوم سیاسی و همچنین جامعه شناسها و کسانی که در حوزههای فنی کار میکنند همکاری با دولت انجام پذیرد. و از هر آنچه که ظرفیت حقوقی و سیاسی در جامعه بین المللی وجود دارد استفاده کنیم و اجازه ندهیم این موضوع به فراموشی سپرده شود. باید مراقب باشیم به این موضوع به صورت مقطعی، احساسی و دورهای پرداخته نشود. طبیعتا هر کاری که لازم است باید برای به فراموشی سپرده نشدن این حوادث تروریستی انجام دهیم. این موضوع باید همیشه روی میز مذاکره کنندگان و نمایندگان سیاسی ما باشد و فراموش نکنیم یک زمانی، کشورهای غربی از اعلام حق داشتن انرژی هسته ای برای ایران امتناع می کردند و از اعلام آن طفره می رفتند ولی با پافشاری و مقاومت ایران، نه تنها این حق را رسماً اعلام کردند بلکه آنرا بصورت سند به تصویب رساندند. اکنون حفظ جان دانشمندان هسته ای هم باید تضمین شود. این یک حق ذیل حق داشتن انرژی هسته ای است.
وی همچنین افزود: به میزانی که سانترفیوژها برای ما اهمیت دارند، حفظ جان دانشمندان هستهای به مراتب اهمیت بیشتری از آن دارد. دانش هسته ای در مرزهای دانش قرار می گیرد و محور اصلی در مرزهای دانش همانا نیروی انسانی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد تاکید کرد: ایجاد و ارائه یک بسته جامع تمام عیار که ابعاد حقوقی، سیاسی و فنی ماجرای ترور دانشمندان هستهای را در سطح کلان منطقهای و فرا منطقهای در نظر بگیرد و نیز فعالیت رسانهای برای حساس کردن افکارعمومی جهان و مجامع بین المللی امری ضروری و مهم محسوب میشود. ما به یک برنامه اقدام نیاز داریم، بسته ای برای مجاب کردن دولتها و مجامع بین المللی در تروریستی خواندن این ماجرا و اعلام رسمی محکومیت آن، برنامه اقدام برای پیشگیری از تکرار این حوادث، تعهد دولتها بویژه دولتهای طرف برجام برای ایفای نقش فعال در پیشگیری از این حوادث و ارایه تضمین برای ارایه اطلاعات گروههای تروریستی به ایران و همکاری موثر برای دراختیار قرار دادن داده های همین پرونده ترور، بررسی سطح کاهش تعهدات ایران در برجام و پروتکلهای الحاقی و قطع هرگونه دسترسی به اطلاعات دانشمندان هسته ای و مانند اینها از موارد ضروری مورد پیگیری در حادثه فوق هستند.
خدادی اضافه کرد: نماینده سیاسی ما در سازمان ملل باید با ارائه مستندات به دست آمده در ماجرای ترور دانشمندان هستهای، خواستار واکنش رسمی مجامع بین المللی و حقوق بشری در این ماجرا باشد. وی تصریح کرد: طرف های مقابل با این عنوان که ما تعهدات خود را در برجام کاهش دادهایم، ایران را تحت فشار قرار میدهد بنابراین باید ضریب وزنی این حوادث تروریستی را بالا ببریم و از سطح احساسی و عاطفی خارج کنیم و به وزن حقوقی و مطالبهای برسانیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد یادآور شد: سیاست خارجی ما نباید به توئیتها و سخنان وزیر امور خارجه محدود گردد بلکه باید بسیار جامعتر از قبل در سیاست خارجی عمل کنیم و از تمام ظرفیتها و تمام افراد و از تمام ابعاد مطالبه گری انجام پذیرد.
خدادی اضافه کرد: البته تعجب می کنم با وجود آنکه در طول سالهای مربوط به جریان مذاکره، ترورهای قبلی دانشمندان هسته ای انجام شد، چرا مسوولان ما و تیم مذاکره کننده برجام، حفظ جان دانشمندان هسته ای و پیشگیری از حوادث تروریستی علیه آنها را جزء شروط اصلی تعهدات برجامی طرف مقابل قرار ندادند. اگر واقعا قرار بود هم سانترفیوژها بچرخد و هم دیگر امور، در درجه اول کلید آن همانا حفظ جان دانشمندان هسته ای ایران است. برخورداری از دانش هسته ای ارزش بیشتری از خود فن آوری دارد، دانش هسته ای که نزد دانشمندان آن علم است پس باید حفظ این افراد جزء شرط لاینفک برجام قرار می گرفت. با این وجود باز هم امکان کاهش تعهدات برجامی بویژه انصراف از اجرای پروتکل الحاقی یا دستکم کاهش سطح اجرای آن که دولت بدون تصویب مجلس داوطلبانه آنرا اجراء می کند هنوز وجود دارد.