تجهیزات سنگین و گران قیمت ایحاگستر چند سالی است که دارد خاک میخورد و مستهلک میشود؛ درحالی كه میتوان با امکان سنجی تولید و نیاز بازار بار دیگر این سرمایه عظیم را وارد چرخه ثروت آفرینی کشور کرد.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * وعدههای مسئولان برای بازگرداندن ایحاگستر شمال به مالک و ایجادکننده این شرکت هنوز محقق نشده است. با اینکه اخباری غیررسمی خبر از بازگشت این شرکت قبل از سال جدید میداد، اما محمدعلی حقی، مالک برند ایحاگستر میگوید که هنوز این روند آغاز نشده است و او هنوز نمیتواند وارد کارخانه خود شود.
حجت الاسلام خلیلی، رئیس کل دادگستری گیلان در نیمه اول بهمن از ایحاگستر بازدید کرد و آنجا گفت که با مسئولانی که باعث تعطیلی ایحاگستر شده اند، برخورد میکند و برای آنان پرونده قضایی تشکیل میدهد. او در حاشیه این بازدید گفته بود که با تعطیلی کارخانه و بخشهای تولیدی ایحاگستر، دستگاههای پیشرفته آن در معرض فرسودگی قرار گرفته اند و خسارتهای غیرقابل جبرانی به این واحد تولیدی وارد شده است.
حمایت قضایی از ایحاگستر
پس از آن بود که کمیته حمایت قضایی از واحدهای تولیدی در دادگستری گیلان برای ایحاگستر تشکیل جلسه داد و در آن از مسئولان بانکهای عامل و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان دعوت شد تا درباره این شرکت تصمیم گیری شود؛ در آن ۲ جلسه تصمیم بر آن شد که مدیریت شعب بانک ملی در استان گیلان، میزان بدهی و تفکیک اصل، سود و جرائم هر فقره تسهیلات ایحاگستر را به صورت دقیق برای دادگستری ارسال کند. برای دیگر ارگانهای دولتی استان هم وظایفی تعیین شد تا هرچه سریعتر تولید به چرخه این شرکت بازگردد.
میرخلفی، مدیر شعب بانک ملی در گیلان به خبرنگار ما اعلام کرد که اطلاعات مورد درخواست در مصوبه کمیته حمایت قضایی از واحدهای تولیدی را ارسال کرده، اما حدود یک هفته پس از آن، مدیر حوزه قضایی سنگر (یکی از بخشهای شهرستان رشت) نامهای به میرخلفی نوشت و از او خواست تا میزان بدهی را به این حوزه قضایی اعلام کند.
رفت و برگشتهای دستورات درباره حمایت از ایحاگستر ادامه دار شده است. همین رفتار مسئولان باعث شده تا گره ایحاگستر که کور هم نیست، بازنشود. سوال اینجاست که چرا مسئولانی که در گام اول از ایحاگستر حمایت میکنند، چرا پس از مدتی پا پس میکشند و وعده هایشان محقق نمیشود؟
دنبال راه حلی برای این مساله بودیم که به موضوع توانایی فعلی ایحاگستر برای بازگشت به تولید رسیدیم و این سوال مطرح شد که با توجه به تعطیلی چند ساله این شرکت، آیا بازگشت آن به تولید میتواند سریع اتفاق بیفتد؟ راهکار آن چیست؟
یک پژوهشگر اقتصادی که از نزدیک مسائل مرتبط با ایحاگستر را میشناسد، معتقد است که بازگشت به تولید این شرکت نیاز به امکان سنجی تولید با توجه به ابزارها و دستگاههای موجود در آن را دارد.
غلامرضا خانکشی پور، مدرس دانشگاه است و در حوزه اقتصاد کشاورزی و توسعه مقالاتی را منتشر کرده است. او قبلا عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج بوده و اکنون به تحلیل وضعیت اقتصادی در حوزه تولید و تولیدکنندگان مشغول است. او اهل گیلان است و میگوید که صنایع این استان را به خوبی میشناسد؛ بنابراین با ایحاگستر هم آشنایی دارد و در گفتگو با خبرنگار ما به تشریح وضعیت ایحاگستر و ملزومات بازگشت آن به تولید میپردازد.
تحلیل وضعیت ایحاگستر از زبان یک پژوهشگر اقتصادی
او معتقد است که مشکل ایحاگستر را باید از چند جنبه بررسی کرد؛ اینکه مشکل ایحاگستر به دلیل ساختار سرمایه گذاری آن است یا مدیریت نامناسب باعث شده تا شرکت به زمین بخورد؟ او میگوید: بخشی از مشکل ایحاگستر سرمایه در گردش آن است.
این پژوهشگر اقتصادی مشکلات ایحاگستر را به حوزههایی مانند تأمین بازار، ماشین آلات عظیمی که هزینههای آن سنگین است و اینکه دیگر صنایعی نداریم که بخواهند از محصولات ایحاگستر استفاده کنند، مرتبط میداند.
خانکشی پور میگوید: اگر ایحاگستر از نظر تأمین بازار از گذشته و حال دچار مشکل بوده، هرچقدر هم پول به آن تزریق شود، باز هم میتواند بازار را تأمین کند؟ یا بازار تأمین کننده سطح تولید او در نقطه سربه سر میتواند باشد؟ چه برنامهای باید تنظیم شود که ایحاگستر پس از بازگشت به تولید، گرفتار بدهیهای عظیمتر نشود؟
امکانسنجی؛ راهحل مشکلات ایحاگستر
در پاسخ به این سوالات خانکشی پور توصیهای مهم برای همه شرکتهایی دارد که این سالها گرفتار مشکل هستند. او میگوید: توصیه ما درباره هپکو، ایحاگستر یا همه صنایع موجود در کشور این است که در ابتدا توجیه اقتصادی این کارخانهها نوشته شود. این توجیه اقتصادی بر مبنای نیاز بانک باشد؛ پیش بینی درآمدی این شرکتها صورت گیرد و براساس آن توجیه اقتصادی نوشته شود.
او توضیح میدهد: این موضوع با امکان سنجی اقتصادی صورت میگیرد. سرمایه گذار ایحاگستر یا دیگر شرکتها نیاز است به این سوال پاسخ دهند که در چه سطحی میتوانند سرمایه ثابت خود را گسترش دهند و قدرت تأمین بازار آنان چه مقدار است و آیا میتوانند در نقطه سر به سر سرمایه و سود به تولید برسند؟ اگر قرار باشد ماشین آلات یک کارخانه با ظرفیت ۱۵ تا ۲۰ درصد ظرفیت تولید کند، این کارخانه محکوم به زیان دهی است. حتی اگر بانک پول تزریق کند، باز هم ممکن است دچار مشکل شود.
راهکاری که این کارشناس اقتصادی مطرح میکند، ایجاد فرصت برای شرکتهایی مانند ایحاگستر است که امکان سنجی اقتصادی داشته باشند. او میگوید: در این امکان سنجی مشخص شود که برای تأمین بازار فعلی و آینده چه تجهیزاتی مورد نیاز است تا حضورشان در بازار مستمر باشد. نظام پیشنهادات مطرح شود که در آن به مجموعه پیشنهاداتی برسیم که کارخانه را سرپا نگه دارد و آن را برای چندین سال به روز و سرپا نگه دارد.
پژوهشگران اقتصادی وارد میدان شوند
خانکشی پور توضیح میدهد: ممکن است در نظام پیشنهادات به تعدیل ماشین آلات برسیم یا اینکه بخشی از این ماشین آلات بر مناطقی که صنایع پیشرفته تری دارند، منتقل شوند یا از این ماشین آلات برای تولید با هدف تأمین محصولات مورد نیاز مناطق مختلف کشور استفاده شود.
این پژوهشگر اقتصادی میگوید: توصیح اکید من امکان سنجی و بررسی میدانی دقیق است. اگر صنعتی نتواند در نقطه سربه سر تولید کند، درواقع زیان ده است یا ناچار است که محصول خود را به قیمت بالاتری عرضه کند؛ در این صورت به مصرف کننده احجاف میشود چراکه مسئولان با ایجاد انحصارهای مختلف مصرف کننده را مجبور میکنند تا محصول را با قیمت بالا بخرد.
او ادامه میدهد: از سوی دیگر ممکن است به تأمین کننده سرمایه اجحاف شود، چون پول خود را در جایی سرمایه گذاری میکند که گرفتار ضرر و زیان است.
خانکشی پور درباره امکان سنجی توضیح میدهد: باید بررسی شود که ایحاگستر به لحاظ فنی واقتصادی چطور میتواند بازگشایی شود به گونهای که دوباره به زمین نخورد. آسیب شناسی میدانی نیاز است.
کمک اقتصاددانان به ایحاگستر
او میگوید: در واقع کمک کردن به صنایعی مانند ایحاگستر در ۲ بخش نیاز است؛ کمک عاجل است که رئیس قوه قضاییه باید ورود کند، اما در کنار آن، اقدامی بلندمدت نیاز است که در واقع امکان سنجی و بررسی وضعیت شرکت است.
این پژوهشگر اقتصادی تأکید میکند: میتوان از ظرفیت استادان انقلابی و بسیجی دانشگاهها برای امکان سنجی کارخانهها و شرکتهایی گرفتار مشکلات این چنینی هستند، استفاده کرد.