افقه: مشکل فروش نفت با خرید چین مرتفع شده / ۶ برابر شدن نرخ تورم حاصل تداوم سوء تدبیر سه دهه‌

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، براساس آمار‌های تایید شده تورم مواد خوراکی برای اقشار کم درآمد در سال گذشته بیش از ۶ برابر افزایش داشته است به طوری که سال ۱۳۹۹ برای سه دهک کم‌درآمد جامعه بیشترین فشار گرانی در مواد خوراکی بوده است و نرخ تورم نقطه به نقطه مواد خوراکی از حدود ۱۰ درصد در ابتدای سال به بیش از ۶۶درصد در پایان سال افزایش یافته است. حذف مهم‌ترین مواد غذایی مورد نیاز افراد خانواده که نقش مهمی در حفظ سلامت جامعه دارد امروز دغدغه مهمی برای همگان است لذا عدم تداوم تورم به کالا‌های اساسی در سال جاری یک خواسته و مطالبه مهم از سوی مردم است. مرتضی افقه؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز دلایل افزایش نرخ تورم بخصوص در کالا‌های اساسی را در سال ٩٩ را برای ما توضیح داده است که در ادامه تقدیم می‌شود.

مرتضی افقه در خصوص چرایی شش برابری تورم کالا‌های اساسی و فشار مضاعفی که در سال گذشته بر اقشار ضعیف جامعه وارد شد گفت: اصل مشکل اقتصاد ایران بعد از دفاع مقدس آغاز شد، به این دلیل نمی‌توان مدیریت اقتصادی کشور را در دوران جنگ مورد نقد قرار داد چرا که مساله مهم در آن زمان، حفظ امنیت و مقابله با هر گونه حمله و تعدی و تجاوز به کشور بود، اما از پایان جنگ تا کنون سوء تدبیرها، سیاست گذاری‌های غلط و متعدد در دوره‌های مختلف دولت‌ها و دستگاه‌های مختلف در افزایش نرخ تورم تا رسیدن به اینکه معیشت مردم در یک سال شش برابر تورم یافته موثر بوده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: بنده معتقدم در کنار دولت، سایر نهاد‌ها و ارگان‌ها حتی قوه قضائیه و خود مجلس به دلیل عدم نظارت و برخورد کافی با مفسدان و اخلالگران اقتصادی در چهار دهه گذشته، همگی در به وجود آمدن وضعیت موجود مقصر هستند و آن‌ها نیز در افزایش تورم بر سبد معیشتی مردم نقش ویژه‌ای دارند.

عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز در این باره تصریح کرد: تمامی دستگاه‌های یاد شده در به وجود آوردن وضعیت موجود سهیم هستند. حتی میزان آسیب پذیری ما از تحریم‌ها که فشار مضاعفی به مردم وارد کرد به این دلیل است که مسوولین در سه دهه گذشته نتوانسته اند وابستگی به فروش نفت خام را کاهش دهند، بنابراین با تحریم نفتی مشکلات ناشی از سوء مدیریت‌ها مشخص شد.

مرتضی افقه در پاسخ به این سوال که آیا دولت بعدی می‌تواند برای کاهش فقر و فشار معیشتی برای مردم کار خاصی انجام دهد گفت: هیچ دولتی در فضای اقتصادی کنونی نمی‌تواند به صورت قطعی به مردم وعده حذف فقر مطلق را بدهد، اگر هم دولتی چنین وعده‌هایی به مردم بدهد حتما توسط نتایج عملکرد خود نشان می‌دهد که به مردم وعده وعید داده است، همانگونه که آقای احمدی نژاد در هر شهرستانی عنوان می‌کرد بیکاری را به صفر می‌رسانم و هیچ یک از آن وعده‌ها عملی نشد. متاسفانه مسوولین گا‌ها وعده‌هایی به مردم می‌دهند که بیشتر گنده گویی و خارج از توان آنهاست، لذا نمی‌توان به چنین وعده‌ها یا حذف فقر با توجه به چالش‌های مختلف اقتصادی در کوتاه مدت امیدوار بود.

افقه در ادامه به این پرسش که چرا در دو سال گذشته در دوره تحریم‌ها، به اندازه سال ٩٩، مردم تحت فشار تورم و گرانی نبودند و وضعیت اقتصادی و معیشت مردم در سال گذشته چرا به یک باره وخیم شد گفت: درست است که ما سه سال است تحت شدید‌ترین تحریم‌های آمریکا هستیم، اما به این دلیل در دو سال اول متوجه فشار‌ها نبودیم، چون از ذخایر موجود استفاده کردیم فشار را به صورت جدی مثل سال ٩٩ احساس نکردیم، اما در یک سال گذشته تقریبا کفگیر به ته دیگ رسید به این معنا که دست دولت از بودجه و درآمد‌های ارزی خالی شد، بنابراین دولت وابسته به درآمد‌های نفتی مجبور به چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز در این باره گفت: دولت در یکی دو سال گذشته اموال و دارایی‌های خود را تا جای ممکن به فروش رساند، تا جایی که می‌توانست از مردم در قالب عرضه اوراق بدهی برای تامین بودجه پول گرفت، بنابراین در سال آخر چیزی برای فروش نمانده بود که نتیجه آن به کسری بودجه و افزایش نقدینگی که به تورم می‌انجامد کشیده شد، بنابراین افزایش شش برابری نرخ تورم در کالا‌های اساسی با مسائل عنوان شده مرتبط است و به یک باره و یک شبه صورت نگرفته است.

استاد اقتصاد دانشگاه اهواز در پاسخ به اینکه آیا سال جاری هم باید منتظر افزایش نرخ تورم در همه کالا‌ها بخصوص کالا‌های اساسی باشیم گفت: با توجه به اینکه احساس می‌شود نشانه‌های بازگشت به برجام و مصالحه آمریکا دیده می‌شود، ضمن اینکه به نظر می‌رسد در زمینه فروش نفت وضعیت نسبت به دو سه سال گذشته عادی‌تر می‌شود، می‌توان امیدوار بود که تورم کمتر شود. در دو سه ماه اخیر با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید آمریکا در حالی که هنوز به برجام برنگشته، اما چین با چراغ سبز آمریکا در حال خرید نفت از ایران است. براساس آمار‌ها ایران در دو ماه اخیر دو و نیم میلیون بشکه نفت فروخته، موضوعی که در سه سال اخیر بی سابقه بوده است لذا می‌توان گفت که مشکل فروش نفت آن هم با خرید چین از ما بنحوی مرتفع شده، اگر هم تحریم‌ها برداشته شود می‌توان به کاهش نرخ تورم امیدوار بود.