از برجام تا منطقه؛ «خطای بزرگ» مجری سیاست خارجی چه بود؟

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، تقریباً دو هفته‌ای می‌شود که محمدجواد ظریف به پرحاشیه‌ترین فرد در کشور و دولت تدبیر و امید تبدیل شده است. حواشی که پیرامون صحبت‌های ظریف درباره سیاست خارجی کشور و سردار شهید حاج قاسم سلیمانی منتشر شد ، انتقادهای فراوانی در پی داشت. در این بین مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری نیز به نهادی پرحاشیه‌ تبدیل شد که در نهایت استعفای رئیس این مرکز یعنی حسام الدین آشنا و جایگزینی علی ربیعی را به همراه داشت.

ظریف؛ پراشتباه در رزوهای پایانی دولت دوازدهم

حسن روحانی نیز دستوری مستقیم به وزیر اطلاعات داد تا هرچه زودتر عاملان سرقت و انتشار این صوت دستگیر شوند و برخورد جدی نیز با آنان صورت بگیرد. در پی این دستور حدود ۱۰ نفر از افراد ذی‌ربط و مظنونین این سرقت ممنوع الخروج شدند. خبرها حاکی از آن است که نامِ آشنا نیز در این لیست وجود دارد. البته حسام‌الدین آشنا تاکنون هیچ موضع‌گیری خاصی نسبت به این قضایا نداشته و تنها با انتشار آیه اللهم و من ارادنی بسوء فأرده و من کادنی فکده"، نوشت که "انشاالله این سو نیت و کید احتمالی، به خودشان برگردد.

انتخاب علی ربیعی نیز به عنوان رئیس جدید مرکز بررسی‌های استراتژیک از دیگر نکات حائز اهمیت این ماجرا بود و نشان دهنده علاقه رئیس‌جمهور برای انتخاب افراد امنیتی در مصدر ریاست مرکز بررسی‌هاست. چرا که هم حسام‌الدین آشنا و هم علی ربیعی سابقه معاونت وزارت اطلاعات را در کارنامه خود داشته‌اند.

دست پیش‌گرفتن وزیر امور خارجه در حواشی اخیر

هنگامی که مصاحبه ظریف پخش شد و موج انتقادها به راه افتاد او در دیدارهای خارجی کشور به سر می‌برد به همین دلیل ابتدا واکنشی از او ندیدیم اما در اخرین اظهار نظری که ظریف در صفحه شخصی خود در شب قدر داشت خیلی حق به جانب و گویی که در حق او بی انصافی شده است، نوشت: یک هفته‌ای است که در پی پخش برداشت و تحلیل تلخ این دانشجوی روابط خارجی از یک برهه تاریخی آن هم صرفاً برای انتقال صادقانه تجربیات به مسئولین آینده و بدون هیچ‌گونه قصدی برای انتشار وسیع و یا حتی محدود آن احساسات پاک عاشقان شهید والامقام سردار سپهبد قاسم سلیمانی و خانواده آن شهید و به خصوص شیر دخترش زینب خانم که برایم همچون فرزندان خودم عزیز است جریحه‌دار شده است. برخی هم تلاش کرده‌اند از این شرایط ناگوار وسیله‌ای برای برهم زدن همدلی میان آحاد مردم دلاور این مرز و بوم و یا ابزاری برای اهداف کوتاه سیاسی بسازند. از همه بزرگوارانی که در این روزها با علم به عشق و همراهی دیرینم با شهید سلیمانی با حمایت و روشنگری‌های خود، بنده را مرهون لطف‌شان قرار داده‌اند سپاسگزارم.

وزیر امور خارجه درپایان صحبت‌های خود نیز در در اقدامی عجیب کسانی که به او تهمت زدند را بخشید و گفت: در سحرگاه ضربت خوردن شاه مردان و به هنگام اعمال شب قدر، همه کسانی که به باور خودم به من تهمت و افترا زده بودند را بخشیدم. امیدوارم مردم بزرگوار ایران و همه عاشقان سردار و به ویژه خانواده بزرگوار سلیمانی عزیز نیز بنده را ببخشایند.

البته به عقیده اکثر کارشناسان و صاحب نظران، ظریف در بیانیه خود فراری رو به جلو داشته و در حقیقت سعی کرده تا با گرفتن موضعی حق به جانبانه، خود را از گزند انتقادات و خشم مردم دور کند.

رهبر انقلاب، اظهارات ظریف را خطای بزرگ خواندند

مصاحبه ظریف و اظهارات و موضع‌گیری نه چندان جالب او درباره سیاست خارجی کشور و شخص حاج قاسم، انتقادهای بسیاری از سران کشور و نمایندگان مجلس را به دنبال داشت. اما در راس این صحبت‌ها و انتقادها، رهبر انقلاب در آخرین سخنرانی خود که عصر دیروز انجام دادند به بیان نکات قابل تاملی درباره ظریف و سیاست خارجی کشور پرداختد و صحبت‌های به دور از انصاف وزیر خارجه را خطای بزرگ خواندند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی که عصر یک‌شنبه پیرامون شهادت امیرمومنان و روز کارگر داشتند درپایان به بیان نکاتی درباره حواشی پیرامون سخنان ظریف و خطای بزرگی که منتسب به شخص آقای وزیر و دولت تدبیر و امید پرداختند. رهبر انقلاب دراین باره بیان کردند: البته از برخی مسئولان حرف‌هایی شنیده شده که برای انسان مایه تعجب و تاسف است شنیدم که رسانه‌های دشمن و مخالفان جمهوری اسلامی این حرف‌ها را زدند که انسان متاسف می‌شود این حرف‌ها تکرار حرف های خصمانه دشمنان و آمریکایی هاست. آمریکایی‌ها سالها از نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه و نیروی قدس و شهید سلیمانی ناراحت بودند. شهید سلیمانی را به شهادت رساندند به همین خاطر ما نباید حرفی بزنیم که این معنا را تداعی کند که حرف آنها را تکرار کنیم؛ چه درباره شهید سلیمانی و نیروی قدس. برنامه‌های سیاست کشور انواع برنامه‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی ، نظامی و مناسبات دیپلماسی است. همه با هم باید تلاش کنند، اینکه یک بخش، بخش دیگری را نفی کند خطای بزرگی است و نباید این خطا از مسئولان جمهوری اسلامی سر بزند.

رهبر انقلاب در ادامه صحبت‌های خود به تمجید از سپاه قدس و سیاست خارجی کشور پرداختند و فرمودند: انصافاً نیروی قدس بزرگ‌ترین عامل موثر در جلوگیری از دیپلماسی منفعل در غرب آسیاست.

این نیرو،‌ سیاست جمهوری اسلامی را تحقق بخشید. غربی‌ها اصرار دارند که سیاست خارجه ایران زیر پرچم آن‌ها باشد. میل آنها این است چون سال‌ها اینطور بوده است. هم در اواخر قاچار هم در دوران پهلوی ایران تحت سیطره غرب بوده. انقلاب ایران را از سیطره آن‌ها خارج کرده و حالا تلاش می‌کنند که آن سیطره را برگردانند. لذا جمهوری اسلامی با چین ارتباط برقرار می‌کند آن‌ها ناراحت می‌شوند، با روسیه ارتباط برقار می‌کنند آن‌ها ناراحت می‌شوند. بنده موارد متعددی را سراغ دارم از کشورهای همسایه که مسئولان عالی‌رتبه‌شان می‌خواستند به ایران سفر کنند که آمریکایی‌ها مخالفت می‌کردند. ما نمی‌توانیم در مقابل خواست آن‌ها کوتاه بیاییم. باید پرتوان عمل کنیم.

وزارت خارجه؛ مجری سیاست‌های خارجی نه بیشتر

حضرت آیت الله خامنه‌ای در پایان نکته جالبی درباره سیاست گذاری در سیاست خارجی کشور گفتند و این نکته را یادآور شدند که وزارت امور خارجه تنها مجری سیاست‌های خارجی کشور است. این سخن رهبر انقلاب در نوع خود تذکری مهم به بیانات ظریف در مصاحبه منتشر شده است. فرمانده کل قوا در این باره بیان کردند: این را هم همه بدانند که سیاست خارجی در هیچ جای دنیا در وزارت خارجه تعیین نمی‌شود. در همه جای دنیا مربوط به مجامع بالادستی و مسئولین عالی رتبه هستند که تعیین می‌کنند. البته وزارتخارجه هم مشارکت دارد. امّا مجری است.

در کشور ما هم شورای‌عالی امنیت ملی است و همه حضور دارند،‌ تصمیم‌یگری می‌شود و وزارت خارجه به شیوه‌های خودش باید اجرا کند.مراقب دشمن‌‌شاد کردن هم باشیم. من امیدوارم همه مسئولین کشور که واقعا مایل هستند خدمت کنند به نظام جمهعوری اسلامی و مردم‌شان ان‌شانءالله خدا توفیق دهد بتوانند به بهترین وجه انجام دهد.

ظریف از رهبر انقلاب عذرخواهی کرد

پس از ایراد سخنرانی رهبر کشور و مورد خطاب گرفتن شخص وزیر امورخارجه، محمد جواد ظریف در صفحه شخصی خود مطلبی منتشر کرد و از شخص حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و مردم کشور بابت خطای بزرگی که مرتکب شده است، معذرت خواهی کرد.

ظریف در صفحه شخصی خود نوشت: بیانات مشفقانه مقام معظم رهبری همچون همیشه برای من و همکارانم ختم کلام و نقطه پایانی برای بحث‌های کارشناسی است. به عنوان یک کارگزار و پژوهشگر روابط خارجی، همواره باور داشته‌ام برای قوام این مرز و بوم خدایی، سیاست خارجی باید موضوع وفاق و انسجام ملی باشد و از بالاترین سطح مدیریت و هدایت شود و بر این اساس پیروی از نظرات و تصمیمات رهبری ضرورتی غیرقابل انکار برای سیاست خارجی است.

بسیار متأسفم که برخی نقطه نظرات شخصی که صرفاً برای انتقال صادقانه تجربیات و بدون قصدی برای انتشار بیان شده بود، دزدانه منتشر و به صورت گزینشی مورد بهره‌برداری و دستمایه خصومت ورزی بدخواهان کشور و مردم و انقلاب گردید و اسباب تکدر خاطر شریف مقام معظم رهبری را فراهم آورد.

امیدوارم به یاری خدا اینجانب و همکارانم بتوانیم در کنار دیگر خدمتگزاران در اجرای بی کم و کاست منویات مقام معظم رهبری برای پیشرفت ایران عزیزمان یکدل و یکصدا کوشاباشیم.

درباره خطای بزرگ ظریف چند نکته اساسی وجود دارد. ابتدا اینکه وزیر امور خارجه در فایل صوتی اینگونه القا می‌کند که او در مقام مجری قرار ندارد و سیاست گذار در حوزه سیاست خارجی است که این موضوع توسط رهبر معظم انقلاب رد شد.

نکته دوم بیانات رهبر انقلاب درباره حوزه اختیارات وزیر خارجه بود که از روز گذشته توسط برخی از اصلاح طلبان عنوان شد. عباس عبدی در توئیتی اشاره می‌کند که ظریف مجری بوده پس برجام و مسائل دیگر به او ربطی ندارد.

در رد این موضوع کارشناسان می‌گویند که ظریف مجری در برجام بوده ولی نتوانست به خوبی سیاست‌های قطعی نظام درباره لغو تحریم‌ها را به خوبی اجرا کند و 9 بند کلی رهبری در برجام که به عنوان خط قرمز از آن یاد می‌شود را به درستی اجرا نکرد. همان موضوعی که رهبری به آن اشاره می‌کند و در سخنرانی گفتند  که وزیر امور خارجه به ایشان گفته که از برخی خط قرمزها عبور کردیم.

کلید واژه پایانی درباره این مورد هم آن است که وزیر خارجه نقش سپاه قدس در اجرای سیاست خارجی نظام در منطقه را به چالش می کشد، مأموریتی که رهبری از آن به عنوان بازوی منطقه‌ای نام می‌برد و سپاه قدس را عامل اصلی جلوگیری از دیپلماسی انفعالی نظام عنوان می‌کنند.

انتهای پیام/

انتهای پیام/