گزارش |
راهکار‌های مقابله با بحران آب در خراسان جنوبی / دانشجویان از آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی مطالبه دارند
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * در میانه کارزار‌های انتخاباتی که این روز‌ها به راه است و داغ، جای خالی بحث‌های کارشناسی و برنامه‌های فنی برای حل مسائل کشور خالی است. سال هاست که کارشناسان بسیاری درباره بحران آب در کشور هشدار می‌دهند و نتیجه بی توجهی به این هشدار‌ها را به وضوح می‌توان در آبادی‌های خالی از سکنه در استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان و ... مشاهده کرد. در خراسان جنوبی اهالی حدود ۱۶۰۰ آبادی، خانه‌های خود را رها کرده اند. حدود ۶۰۰ قنات خشک شده است و متوسط بارش در ابتدای سال آبی جاری، یعنی از ابتدای مهر ۱۳۹۹، حدود ۵۲ درصد کاهش داشته است. این موضوع را خندان رو، مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی به رسانه‌ها اعلام کرده و گفته است که میانگین بارش‌ها در سطح استان نسبت به بلندمدت ۳۲ درصد کاهش داشته است. او همچنین اشاره کرده است که با توجه به میزان بارندگی‌های بلندمدت و کوتاه مدت، خراسان جنوبی تا ۸۷ درصد درگیر خشکسالی است.
خندان رو البته در ۳۰ فروردین هم در گزارشی اعلام کرد که میزان بارندگی نسبت به سال آبی گذشته ۱۲ درصد افزایش داشته است که به نظر می‌رسد این گفته او براساس بارش‌های سیلابی بوده که امسال و در ایام نوروز در خراسان جنوبی باریده است. نکته اینجاست که افزایش ۱۲ درصدی بارش ها، به همین سادگی نمی‌تواند زخم سال‌ها خشکسالی بر بیابان‌های این استان را التیام بخشد. اما راهکار چیست؟ آیا راه‌های پرهزینه و پرخطری مانند انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی می‌تواند مشکل آب را در این استان‌ها حل کند؟ تا چه زمانی می‌توانیم آب دریای عمان را شیرین کنیم و به خورد صنایع و کشاورزی پرمصرف قرار دهیم؟
بیشتر بخوانید:
- ۱۶۰۰ آبادی خالی از سکنه در خراسان جنوبی / بی آبی امنیت را در شرق ایران به چالش می‌کشد
- برنامه‌های بلندمدت استانداری خراسان جنوبی برای مقابله با خشکسالی / اهالی ۴۰۰ روستای بی‌آب امسال را هم صبوری کنند!
دانشجویان مطالبه گر خراسان جنوبی برای آنکه مسئولان را در جریان مطالبات خود قرار دهند و حرف‌های کارشناسان را هم بشنوند، جلسه‌ای ترتیب داده بودند. ملیحه قاسمی، معاون علمی و پژوهشی بسیج دانشجویی خراسان جنوبی است که کار هماهنگی این جلسه را به عهده داشته است. به گفته او در این جلسه ازعباس خاشعی، عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند در گروه آبیاری و عضو انجمن آبیاری و زهکشی ایران و احمد قندهاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی و جمعی دانشجویان دعوت شده بودند. هرچند قندهاری ترجیح داد به جای خودش یکی از کارشناسان را به این جلسه اعزام کند که به گفته قاسمی، این کارشناس هم با مشکلات شخصی مواجه شده و چند دقیقه قبل از شروع جلسه، با وعده شرکت در جلسات آتی، در جمع دانشجویان حضور نیافته است!
اصلاح الگوی مصرف، اصلی‌ترین راهکار
قاسمی در گفتگو با خبرنگار ما به تشریح محتوای این جلسه می‌پردازد و می‌گوید: کارشناسان معتقدند که اولین و بهترین راهکار اصلاح الگوی مصرف است. در خراسان جنوبی ۹۱ درصد آب صرف کشاورزی می‌شود، ۷ درصد صرف آشامیدن و شستشو در منازل و مصارف شهری و تنها ۲ درصد آن در صنایع مورد استقاده قرار می‌گیرد.
او توضیح می‌دهد: بنابراین به نظر می‌رسد اصلاح الگوی کشت می‌تواند بهترین راهکار برای کاهش مصرف آب در سطح استان و ذخیره آب حاصل از بارندگی‌های آینده است.
معاون علمی و پژوهشی بسیج دانشجویی خراسان جنوبی معتقد است که باید با مدیران جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای این استان جلسه‌ای برگزار شد و در آن راه حل‌هایی پیدا کرد تا کشاورزان به کشت محصولاتی مانند گیاهان دارویی یا هر محصول دیگری که آب کمتری بخواهد، تشویق شوند.
نقش گیاهان دارویی در نجات سفره‌های آب زیرزمینی
او معتقد است با کاشت گیاهان دارویی هم کشاورزان به سود خوبی دست می‌یابند و هم منابع آبی استان صرف کشت گیاهان آبخواه نمی‌شود.
برخی مقالات علمی هم در این زمینه گیاهانی را معرفی کرده اند. مثلا یکی از دانشجویان پژوهشگر دانشگاه زنجان در مقاله‌ای نشان داده که گیاهانی مانند مریم گلی، بومادران، اسطوخودس، مرزه، اسفرزه، زیره، آویشن و ... علاوه بر اینکه مصرف دارویی دارند، به عنوان ادویه در غذا هم مورد استفاده قرار می‌گیرند و از طرفی برای کاشت آنان نیازی به آبیاری نیست. آب مورد نیاز این گیاهان از باران تأمین می‌شود و بنابراین، در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.
تصفیه خانه بیرجند به حل بحران آب کمک می‌کند؟
قاسمی در این گفتگو به وجود تصفیه خانه‌ای در بیرجند هم اشاره می‌کند. او می‌گوید: آب این تصفیه خانه را می‌توان در صنایع یا کشاورزی استفاده کرد، اما باوجود اینکه این واحد صنعتی چندسالی است افتتاح شده، اما به نظر می‌رسد با تمام ظرفیت کار نمی‌کند.
او به اظهارات خاشعی در جلسه با دانشجویان در بهره گیری از آبخوان‌های خراسان جنوبی اشاره می‌کند و می‌گوید: این آبخوان‌ها آب شور دارند که با شیرین سازی، می‌توان از این آب‌ها نیز بهره‌مند شد. با این حال، استفاده از این آبخوان‌ها وابسته به این است که ابتدا الگوی مصرف در کشاوزی، صنعت و منازل مردم اصلاح شود.
به گفته قاسمی، گام بعدی مطالبه گری دانشجویان برگزاری جلسه با مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای و مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان جنوبی است تا هم موضوع بهره گیری از آب تصفیه خانه و هم بهره برداری از آبخوان‌ها و اصلاح الگوی مصرف بررسی بیشتر شود.
ارسال نظرات