گزارش |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * سابقه آخرین دوره خشکسالی در خراسان جنوبی به اواخر دهه هفتاد برمی گردد. پس از آن با اینکه حجم باران در برخی استان‌های کشور، آنقدر بود که سیلاب‌های فصلی شدید وقوع پیدا کرد، با این حال بارش باران در این استان، نتوانسته کمکی به بازگشت آب به حوضچه‌های آب زیرزمینی این استان نکرد. همین امر باعث شده که تاکنون حدود ۸۰ درصد مساحت این استان با خشکسالی از سطح خفیف تا بسیار شدید مواجه است.
تا سال ۹۵ خشکسالی باعث شد تا بیش از ۱۶۰۰ آبادی در سطح خراسان جنوبی از سکنه خالی شود. بنای خانه‌ها در این آبادی ها، هنوز سرپاست، اما به دلیل نبود آب، مردم توان زندگی در این خانه‌ها را نداشته اند و مجبور به مهاجرت شده اند. خشکسالی روستا‌های جنوبی این استان را بیشتر از روستا‌های شمالی درگیر خود کرده است، با این حال وضعیت بی آبی در شمال این استان هم چندان مناسب نیست. پراکندگی جمعیت در خراسان جنوبی به نسبت کشور بسیار پایین‌تر است. سرانه جمعیت کشور در نیمه شرقی کشور ۱۹ درصد و در نیمه غربی ۸۱ درصد است. پیش بینی کارشناسان می‌گوید که اگر وضعیت خشکسالی در این استان ادامه یابد، احتمال کاهش جمعیت در نیمه شرقی به ۱۲ درصد هم می‌رسد. این در حالی است که سرانه جمعیتی در خراسان جنوبی از نیمه شرقی هم کمتر است.
آبادی‌های خالی از سکنه
سال گذشته که مساله کم آبی در روستا‌های غیزانیه مطرح شده بود، بررسی‌هایی درباره کم آبی در استان‌های دیگر نیز منتشر شد. درخبرگزاری دانشجو نیز گزارشی درباره وضعیت کم آبی در خراسان جنوبی با عنوان «۱۶۰۰ آبادی خالی از سکنه در خراسان جنوبی / بی آبی امنیت را در شرق ایران به چالش می‌کشد» منتشر شد.
در سال زراعی گذشته تنها ۳۲ میلیمتر باران در خراسان جنوبی باریده و بارش باران نسبت به سال‌های قبل تا ۵۲ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که متوسط بارندگی سالانه در این استان ۱۱۵ میلیمتر اعلام شده است. این اطلاعات را مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در روز‌های پایانی سال ۹۹ اعلام کرده و گفته است که ۸۷ درصد از مساحت این استان با خشکسالی مواجه است و تنها ۱۳ درصد مساحت آن در شرایط نرمال قرار دارد. او همچنین اعلام کرده است که برای شرایط مطلوب در این استان نیاز به ۸ سال ترسالی نیاز است! اتفاقی که با توجه به شرایط آب و هوایی در خراسان جنوبی، احتمال بعیدی به نظر می‌رسد. بنابراین، پروژه‌های آبرسانی باید با جدیت بیشتری دنبال شود.
یکی از اقدامات خوبی که سال گذشته در خراسان جنوبی برای آبرسانی پایدار صورت گرفت، افتتاح سد مخزنی سیاهوی سربیشه بود. علاوه بر آن پروژه آبرسانی پایدار برای ۱۵ روستا نیز به بهره برداری رسید، اما با وجود این طرح ها، هنوز وضعیت آبرسانی در روستا‌ها و آبادی‌های زیادی وجود دارند که از نعمت آب بی بهره هستند.
دانشجویان؛ پیگیر مساله آب
تا سال گذشته بیش از ۳۷۸ روستا با تانکر آبرسانی می‌شد. دانشجویان قرارگاه شهید احمدی روشن خراسان جنوبی برای پیگیری وضعیت این روستا‌ها پیگیری‌های متعددی از ارگان‌های استانی صورت دادند، اما آن زمان، هنوز معتمدیان در صندلی استانداری خراسان جنوبی نشسته بود. معتمدیان سال گذشته برای اجرای طرح‌های آبرسانی وعده‌ها و برنامه‌هایی داشت که با رفتن او این برنامه‌ها هم نیمه کاره ماند!
مسئولان جدید در استانداری خراسان جنوبی، اما تلاش دارند تا مصرف آب را در استان مدیریت کنند. قرارگاه استانی آب را هم به همین دلیل تشکیل داده اند. قرارگاهی که قرار است موضوع کاهش هدررفت آب را در شبکه‌های آب شرب در دستور کار قرار دهد و برنامه‌هایی برای استفاده بهینه از پساب فاضلاب شهر بیرجند را اجرا کند. گسترش سامانه‌های نوین آبیاری و نصب و راه اندازی این سامانه در اراضی کشاورزی نیز از دیگر برنامه‌های استانداری خراسان جنوبی برای مقابله با خشکسالی در تابستان امسال است.
برنامه‌های استانداری برای مقابله با خشکسالی
استانداری همچنین قصد دارد هوشمند سازی چاه‌های کشاورزی را باید در اولویت برنامه‌های مبارزه با خشکسالی قرار دهد تا از این طریق میزان برداشت از چاه‌های آب را هم مدیریت کند. اما این اول راه است و به نظر می‌رسد چند سالی باید بگذرد تا برنامه‌های استانداری خراسان جنوبی برای مقابله با خشکسالی به نتیجه برسد.
با توجه به این برنامه‌ها که از سوی معاون هماهنگی امور عمرانی خراسان جنوبی و رئیس قرارگاه استانی آب اعلام شده، به نظر می‌رسد امسال مشکل بی آبی در ۴۰۰ روستای خراسان جنوبی ادامه دارد و مردم این روستا‌ها برای بهره مندی از آب حتی به صورت موقت باید صبوری کنند. با این حال اگر برنامه‌های استانداری به نتیجه برسد، می‌تواند راه حلی بلندمدت برای بحران خشکسالی در این استان باشد و از سوی دیگر سبک و شیوه‌های کشاورزی پرمصرف را تغییر دهد.
ارسال نظرات