زاگرس در محاصره آتش / فرار حیوانات از شعله‌های داغ

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هر سال بر اثر عوامل طبیعی و انسانی حجم قابل توجهی از جنگل‌ها و منابع طبیعی استان فارس دچار حریق می‌شوند. مهار آتش در عرصه‌های طبیعی کاری دشوار و بسیار سخت است.

بخش قابل توجهی از جنگل‌ها زاگرس در استان فارس طی چند روز گذشته در محاصره شعله‌های آتش قرار گرفتند و در گرمای تابستان سیاه شدند؛ آتش مهار شده است، اما محیط بانان و جوامع محلی با توجه به شرایط موجود، همچنان در وضعیت آماده باش هستند.

جنگل‌های زاگرس کشور جزو مناطق پر خطر از نظر وقوع آتش سوزی هستند و گردشگران، دامداران و حاشیه‌نشینان جنگل‌ها و مراتع نقش بسزایی در حفظ و نگهداری آن دارند. وجود شاخ و برگ‌های خشکیده و مواد سوختنی فراوان در کف جنگل‌ها و مراتع در فصل تابستان وزش باد گرم و مهم‌تر از آن بی‌توجهی، احتمال حریق را چندین برابر می‌کند؛ البته در این زمینه نیاز به مشارکت و همکاری عموم مردم است.

آتش سوزی جنگل‌ها و منابع طبیعی از بزرگترین دغدغه‌های دوستداران طبیعت است و هرچند این آتش سوزی‌ها در نهایت با تلاش ماموران و مردم مهار می‌شود، اما بی تردید فرجام تلخ آن نابودی محیط زیست و منابع طبیعی کشور است. بررسی‌ها نشان می‌دهد خطای انسانی غیر عمد و سهل انگاری از علل اصلی حریق درعرصه‌های طبیعی است و به گفته کارشناسان، همین امر می‌تواند جرقه تازه‌ترین تجربه سوزناک جنگل‌های زاگرس هم بوده باشد.

بیشتر بخوانید:

طی چند روز اخیر ارتفاعات جنگلی شهرستان‌های مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد استان فارس دچار حریق شده است که با تلاش نیرو‌های منابع طبیعی و مردم مهار شده است.

تلاش نیرو‌های منابع طبیعی برای مهار آتش

به گفته عبدالحسن صمدنژاد، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس این آتش سوزی گسترده برای سومین روز متوالی بخش‌های وسیعی از ارتفاعات و مناطق جنگلی شهرستان‌های مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد را در برگرفته بود که پس از چند مرحله مهار مجددا شعله ور شد، اما با تلاش نیرو‌های مردمی، ادارات کشوری و لشکری و سمن‌ها و منابع طبیعی پس از پایش مهار و خاموشی کامل آتش سوزی ساعت یک بعد از ظهر امروز اعلام شد.

صمدنژاد می‌گوید: این آتش‌سوزی که از جنگل‌های کوه سیاه سعادت آباد شوشتری هم مرز در شهرستان‌های مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد آغاز شده بود به سمت کوه صف و کوه سیاه ارسنجان ادامه داشت و به سمت ارتفاعات منطقه دره لای خره شهرستان ارسنجان و نیز کوه‌های قلات سفید شهرستان مرودشت امتداد و گسترش یافت.

به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس مساحت آتش سوزی هنوز دقیقا مشخص نشده است و امیدواریم با همکاری و توجه همه شهروندان در حفاظت از منابع طبیعی دیگر شاهد از بین رفتن منابع طبیعی و اینگونه حوادث نباشیم.

کارشناسان محیط زیست معتقد هستند که عوامل طبیعی و انسانی در افزایش میزان آتش سوزی‌ها دخیل بودند، در عوامل انسانی با عامل عمدی بودن آتش سوزی‌ها یا عامل سهوی بودن آتش سوزی بودن مواجه هستیم؛ و عوامل طبیعی آتش سوزی در اثر فعل و انفعالات پیش آمده در حوزه تخمیر و مسایل شیمیایی مواد آلی روی زمین و همچنین براساس رعد و برق و صاعقه گیاهان خشک آتش می‌گیرند و باعث آتش سوزی عرصه‌های منابع طبیعی می‌شوند.

دلیل بسیاری از آتش‌سوزی‌ها خطای انسانی است

کامران اسلاملو، مسئول مدیریت بحران و مخاطرات زیست محیطی اداره کل محیط زیست فارس می‌گوید: امسال به دلیل خشکسالی، شاهد آتش سوزی‌های زودهنگام در مناطق تحت پوشش نسبت به سال گذشته هستیم.

کامران اسلاملو با بیان اینکه تعداد آتش سوزی‌های امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر بوده است، می‌افزاید: برپایی کارگاه‌های اطفاء حریق، ساماندهی و تجهیزات مناطق و تشکیل تیم‌های ویژه و تخصصی واکنش سریع در اداره کل به صورت کشیک‌های شبانه روزی از جمله راهکاریی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس در مقابله با آتش سوزی‌های امسال است.

او با تصریح بر این موضوع که هیچ بودجه‌ای برای آتش سوزی به این اداره کل داده نشده است، خواستار اختصاص بودجه تعریف شده برای اطفاء حریق و خرید تجهیزات شد و می‌گوید: تمام تلاش مان برای خرید تجهیزات مورد نیاز به کار گرفته‌ایم.

مسئول مدیریت بحران و مخاطرات زیست محیطی اداره کل محیط زیست فارس ادامه داد می‌دهد: میانگین اطفاء حریق نیز کاهش یافته کمترین و در ساعات اولیه جلوی پیشروی آتش گرفته شده، اما در برخی مناطق به دلیل صعب العبور بودن و وزش باد شدید، مهار آتش به طول می‌انجامد.

به گفته اسلاملو دلیل بسیاری از آتش‌سوزی‌ها خطای انسانی است که سهوا و عمدا رخ می‌دهد، از شهروندان خواست تا از روشن کردن آتش در مناطقی که دارای پوشش گیاهی است خودداری کنند.

از سال گذشته و در فصول بهار و تابستان تقریبا ۱۰۰ هزار هکتار از مراتع و جنگل‌های دامنه زاگرس در آتش سوخته و خاکستر شده است. این مناطق بزرگترین بلوطستان دنیا، با قدمتی نزدیک به هزارسال است و انواع گیاهان، جانوران، خزندگان و پرندگان را در خود جای داده است که در حال حاضر، با این آتش سوزی‌ها شاهد کوچ اجباری و یا نسل کشی انواع جانوران اعم از کفتار، گرک، گراز، روباه و جوجه پرندگانی که توان پرواز ندارند، هستیم.

استان فارس ۱۲.۵ میلیون هکتار وسعت دارد که ۱۰ میلیون هکتار آن در عرصه منابع طبیعی است و این مهم اهمیت توجه به این حوزه را دو چندان کرده است. در این استان بیش از ۲ میلیون هکتار جنگل وجود دارد.