کم آبی؛ سدی بزرگ در مسیر توسعه سمنان / از همین امروز به فکر حل مشکل باشیم

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، خشک‌سالی‌های مکرر با برداشت‌های غیرمنطقی، بیش از حد و غیراصولی از آب‌های سطحی و زیرزمینی وضعیت آبی کشور را به یک بحران بزرگ تبدیل کرده؛ بحرانی که خود را با خشک شدن دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، بیابان‌زایی، فرونشست فرسایش خاک نشان داده است و نمی‌توان آن را انکار کرد.

بر اساس آنچه محققان می‌گویند خشک‌سالی تنها ناشی از کاهش بارندگی‌ها نیست و دست تخریبگر بشر نیز با تخلیه سفره‌های آب زیرزمینی در آن نمایان است.

بخش عمده منابع آب مصرفی کشور از طریق آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود، این آب‌ها تجدید پذیرند؛ اما مشکل این است که برای تجدید منابع آبی زمان زیادی نیاز است و از آنجا که بین تجدید منابع آبی و برداشت آن فاصله بسیار بوده و به عبارتی برداشت از منابع آبی از تجدید آن پیشی گرفته، میزان آب‌های زیرزمینی کشور به شکل نگران‌کننده‌ای کاهش یافته است.

سمنان هم که یکی از استان‌های کویری است، با مشکل کم آبی غریبه نیست و با توجه با وسعت قابل‌توجهی که دارد با چالشی جدی به نام «کم‌آبی» مواجه است و اگر این چالش رفع نشود؛ قطعاً این چالش مشکلاتی ایجاد خواهد کرد و به سدی بزرگ در مسیر توسعه این استان تبدیل می‌شود.

پرواضح است در استانی که از ظرفیت‌های بیشمار معدنی، صنعتی، کشاورزی و گردشگری برخوردار است؛ باید زیرساخت‌های لازم برای توسعه این بخش‌ها و ظرفیت‌ها نیز تقویت شود که مهم‌ترین آن «آب» است؛ بنابراین رفع چالش کم‌آبی در استان سمنان مسیر توسعه آن را هموارتر می‌کند.

چالش کم‌آبی در استان سمنان جدی است

علیرضا آشناگر، استاندار سمنان با اشاره به محدودیت منابع آبی در این استان می‌گوید: مدیریت منابع آبی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. چالش کم‌آبی در استان سمنان جدی است و باید تدبیری ویژه برای جبران کسری آب با توجه به وضع موجود اندیشیده شود.

استاندار سمنان بر اصلاح الگوی مصرف و مدیریت صحیح منابع داخلی تأکید کرد و ادامه میدهد: موضوع انتقال آب از سایر حوزه‌ها باید با جدیت پیگیری شود. اجرای سند سازگاری با کم‌آبی و مدیریت منابع آبی باید از سوی مسئولان امر از جمله معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان، فرمانداران و دیگر مسئولان مرتبط با جدیت دنبال شود.

وی با اشاره به اجرای طرح‌های مشترک آبی استان سمنان با دیگر استان‌ها می‌افزاید: رفع مشکلات و تسریع در انجام امور در این حوزه باید در دستور کار قرار گیرد و در صورت مشاهده هرگونه مانع مراتب امر به ریاست قوه قضائیه گزارش داده شود.

مؤثرترین روش‌های کاهش مصرف آب شُرب، استفاده از تجهیزات است

محمد طاهری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان می‌گوید: مجموعه‌ای از تمهیدات و اقدامات غیرسازه‌ای و سازه‌ای مشتمل بر اصلاح ساختار مصرف آب، کاهش تلفات و مصارف غیرضروری از طریق جلوگیری از نشت، تبخیر، به کارگیری فناوری بهینه‌سازی مصرف آب، افزایش بهره‌وری آب با استفاده از بهینه‌سازی سایر نهاده‌ها در مراحل توزیع (فشار شبکه، فرسودگی شبکه و …) است.

وی در ادامه می‌افزاید: ازمؤثرترین روش‌های کاهش مصرف آب شُرب، استفاده از تجهیزاتی است که بدین منظور طراحی شده و باعث کاهش ۴۰ تا ۵۰ درصدی مصرف آب در بخش‌های مختلف می‌شود.

به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان درصد بالایی از مصارف شهری مربوط به خانوارهاست که مصارف زیاد در بخش‌های خانگی ریشه در مسائل فرهنگی و نیز استفاده از تجهیزات و ادواتی دارد که هیچ‌گونه سنخیتی با شرایط آبی کشورمان ندارد.

براین اساس با نصب تجهیزات کاهنده مصرف آب به مقدار قابل‌توجهی می‌توان مصارف آب را کاهش داد؛ تجهیزاتی ساخته شده که با نصب آن به شیر آشپزخانه یا دوش حمام می‌توان دبی مصرفی را اندازه‌گیری و نمایش داد و بدین ترتیب مشترکان با دانستن میزان مصرف آب می‌توانند تأثیر اقدامات خود را در کاهش مصرف را مشاهده و در صورت امکان تلاش خواهد کرد هربار نسبت به دفعات قبل آب کمتری مصرف کنند.

به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان در مورد وضعیت آبی استان سمنان گفت: حدود ۰.۹۶ کل تولید آب کشورمربوط به استان سمنان است و ۱.۳۸ درصد از مشترکان آب کشور از این استان است.

طاهری معتقد است ایجاد بهبود‌های رفتاری در زمینه مصرف آب با ترویج بهینه مصرف از طریق رسانه‌ها، جلسات چهره به چهره، اعزام مروجان مصرف، ایجاد حساسیت در رسانه‌ها و افکار عمومی برای صیانت از آب، لزوم توجه دادن مردم به استفاده درست از آن و تغییر و بهبود ذهنیت مردم و مسئولان را از جمله راهکار‌هایی عنوان کرد که می‌تواند در رفع چالش آب مؤثر باشد.

بارندگی در استان سمنان به نسبت بلندمدت ۴۲ درصد و به نسبت سال گذشته ۵۳ درصد کاهش داشته است. حدود ۸۰ درصد از آب شرب در بخش شهری و حدود ۲۰ درصد از کل تولید شرب در بخش روستایی استفاده می‌شود.

مدیریت مصرف و اصلاح الگوی مصرف واستفاده مجدد از پساب برای بخش‌های غیرشُرب نظیر کشاورزی بهترین روش و یکی از راهکار‌های اساسی برای برون رفت از بحران کم آبی است.

لازم به ذکر است، رفع مشکل کم‌آبی به‌عنوان معضل مهم پیش روی توسعه استان سمنان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و مطالبات مردم این استان است. استفاده بهینه از منابع آبی موجود، اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی، توسعه کشت گلخانه‌ای، اصلاح الگوی مصرف از جمله عوامل مهم در رفع چالش کم‌آبی در استان سمنان محسوب می‌شوند.