گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سالها از ورود اولین وسیله نقلیه عمومی خیابانی (اتوبوس) به ایران میگذرد، وسیله نقلیهای که برای بار اول توسط معینالتجار خریداری شد و ماجرای خرید این اتوبوس از این قرار بود که مرحوم حاج محمدحسن تقی معروف به «معینالتجار» تاجر سرشناس بوشهری در عهد قاجار اتوبوسی را که یک تاجر بلژیکی از راه باکو انزلی به رشت وارد کرده بود، میبیند و عاشق این وسیله نقلیه عجیب میشود. او اتوبوس را از آن تاجر خریداری میکند و مدت کوتاهی هم آن را در رشت برای جابهجایی مسافر به کار میگیرد.
بعد از مشغول به کار شدن اولین اتوبوس به کشور و استقبال مردم از آن، این وسیله نقلیه عمومی کم کم به شهرهای دیگر کشور هم راه پیدا کرد و بر همین اساس اولین اتوبوس در سال ۱۳۴۲ وارد شهر تبریز شد و بعد از آن برای سرعت بخشیدن در امورات مردم رفته رفته تعداد آنها افزایش یافت، به طوری که این روند تا به امروز البته با تغییرات بسیاری ادامه دارد.
با افزایش تعداد اتوبوس در شهرها، کم کم شرکتهایی برای خرید و مدیریت سامانه اتوبوسرانی و حمل و نقل مسافران شکل گرفت و سالهاست در تبریز شرکت واحد اتوبوسرانی وظیفه ساماندهی اتوبوسها و جابجایی مسافران درون شهری را برعهده دارد.
امروز حدود ۱۴۰ نیروی پیمانکاری در شرکت اتوبوس رانی تبریز در قسمتهای شارژ کارت بلیت الکترونیکی و کنترل تراکنش ایستگاههای مسیر تندرو (بی آر تی) فعالیت میکنند، این کارگران حدود ۱۰ سال بود که برای شرکت پیمانکار ایمن مکان مهران کار میکردند. شرکتی که به عنوان پیمانکار با شرکت اتوبوسرانی قرارداد داشت.
در طی این سالها کارگران شرکت نسبت به برخی مشکلات گلایههایی داشتند و براساس آنچه گفته شده نیروهای شرکت علیرغم اینکه مشمول قانون کار بودند از برخی مزایا و گاها حق طبیعی خود محروم بودند و این موضوع موجب اعتراض آنها شده بود.
از تعداد ۱۴۰ کارگری که در شرکت اتوبوس رانی تبریز مشغول به کار بودند و تعدادی از آنان زنان بی سرپرست بودند که از سوی سازمان بهزیستی معرفی به این شرکت معرفی شدند. ۸۰ درصد این کارگران دو شیفت کار میکردند؛ یعنی از شش صبح تا ساعت ۹ شب مشغول به کار بودند و حقوق دریافتی آنان متاسفانه معادل تک شیفت قانون کار هم نبود. بلکه از آن هم کمتر است، یعنی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به ازای دو شیفت کار!
مشکلات کارگران اتوبوسرانی تبریزمانند عدم پرداخت حقوق و بیمه از سوی پیمانکار شرکت «ایمن مکان مهران» همچنان ادامه داشت تا اینکه دانشجویان انقلابی استان به این قضیه ورد کردند این دانشجویان با برگزاری جلسات متعددی با مدیر عامل شرکت اتوبوسرانی، شهرداری و تهیه طوماری از شرح وضعیت کارگران توانستند مشکلات کارگران را به گوش مسئولان برسانند.
با پیگیریهای مکرر دانشجویان بسیجی، پروانه شرکت «ایمن مکان مهران» به علت تضییع حقوق کارگران (عدم دریافت حقوق سر موعد و مطابق قانون کار و پرداخت بیمه به صورت کامل و...) ابطال شد.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز اسکندری در گفتگو با خبرنگار ما میگوید: در پی ابطال پروانه شرکت ایمن مکان مهران که به مدت ۱۰ سال پیمانکاری شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز را بر عهده داشت، واحد اتوبوس رانی تبریز به شرکت همشهری که از زیرمجموعههای شهرداری است، با رعایت تمام قوانین کار و به مدت ۶ ماه سپرده شد و طی این ۶ ماه حق و حقوق کارگران تقریبا بر اساس قانون کار واریز شد.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز در ادامه می افزاید: پس از پایان این دورهی ۶ ماهه، شرکت تعاونی ۴۳۲ تبریز از طریق برگزاری مناقصه و مزایده که در اسفند سال ۱۳۹۹ برگزار شد، روی کار آمده و از ۱۴ فروردین ۱۴۰۰ فعالیت خود را آغاز کرد.
به گفته این فعال دانشجویی در حال حاضر و پس از گذشت ۵ ماه از روی کار آمدن شرکت تعاونی ۴۳۲ تبریز، کارگران به دو صورت، تمام شیفت و نیمی تک شیفت و نیمی تمام شیفت، در حال فعالیت هستند که بیمه آنها به صورت کامل و بر طبق قانون کار واریز میشود، اما این کارگران همچنان با مشکل عدم پرداخت حقوق سر موعد مواجه هستند و همچنین حقوق کارگران تمام شیفت با کارگران تک شیفت تقریبا برابر است و نهایتا ۳۰۰ هزار تومان بیشتر واریز میشود، این در حالی است که مدیران شرکت پیمانکاری جدید اذعان کردند که به کارگران تمام شیفت، به ازای میزان فعالیتشان اضافه کار واریز میشود.
علیرغم اینکه نیروهای شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز مشمول قانون کار میشوند، هنوز هم از برخی مزایا و حقوق خود مانند مرخصی و داشتن فیش حقوقی و حق اعتراض برخوردار نیستند و به گفته کارگران، اعتراض تعدادی از آنها نسبت به وضع موجود منجر به اخراج آنها شده است.
بر اساس قانون کار یک نسخه از قرارداد بسته شده مابین شرکت پیمانکار و کارگر، باید در اختیار کارگر قرار گیرد و این در حالی است که به گفتهی کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز، حتی اجازهی خواندن قرارداد هم به آنها داده نشده است. تمامی این موارد در شرایطی است که طبق گفته مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز، در شرایط عمومی مناقصه قید شده بود که حق و حقوق کارگران باید طبق قانون کار پرداخت شود و نواقص قرارداد گذشته در آن برطرف شده بود.