کسی پاسخگوی مشکلات کارگران اتوبوسرانی تبریز نیست / پاسخ عجیب مسئولان درباره استخدام افراد تحت پوشش بهزیستی!+ فیلم
مسئول خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز با اشاره به پیگیریهای دانشجویان برای حل مشکلات کارگران اتوبوسرانی گفت: مشکلات کارگران باید حل شود. میخواهیم شهرداری مستقیم با کارگران قرارداد ببندد تا حق و حقوق آنها پایمال نشود.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مهدیه حسینی نسب؛* براساس شنیدهها اولین اتوبوس در سال ۱۳۴۲ وارد شهر تبریز شد و بعد از آن برای سرعت بخشیدن در امورات مردم رفته رفته تعداد آنها افزایش یافت، به طوری که این روند تا به امروز البته با تغییرات بسیاری ادامه دارد. امروز در تبریز شرکت واحد اتوبوسرانی وظیفه ساماندهی اتوبوسها و جابجایی مسافران درون شهری را برعهده دارد.
شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز امروز با حدود ۱۴۰ نفر از نیروهای پیمانکاری و حجمی فعالیت میکند که این نیروها در بخشهای مربوط به فروش، شارژ کارت بلیت الکترونیکی و کنترل تراکنش کارت بلیت الکترونیکی ایستگاههای مسیر تندرو فعالیت دارند؛ البته این روزها با مشکلاتی هم دست و پنجه نرم میکنند.
براساس آنچه گفته شده نیروهای شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز علیرغم اینکه مشمول قانون کار هستند از برخی مزایا و گاها حق طبیعی خود همچون واریز حق بیمه بهصورت کامل (سیروز)، پرداخت حقوق خود مطابق قانون کار و پرداخت سر موعد حقوق، محروماند و این موضوع موجب اعتراض آنها شده است.اعتراض کارگران این شرکت و انتقاداتی که آنها نسبت به وضعیت شغلی خود دارند، موجب شده تا بسیج دانشجویی دانشگاه تبریز هم پیگیر مطالبات کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی این شهر شود.
بر همین اساس نشستی با فاطمه سیه چهره، مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی سهند تبریز برگزار کردیم و از وی درباره فعالیتهای بسیج دانشجویی در پیگیری مطالبات کارگران پرسیدیم.
سیه چهره با اشاره به مشکلات کارگران اتوبوس رانی تبریز گفت: حدود ۱۴۰ کارگر در شرکت اتوبوس رانی تبریز مشغول به کار هستند که تعدادی از آنان هم زنان بی سرپرست اند که از سوی سازمان بهزیستی معرفی شده اند. ۸۰ درصد این کارگران دو شیفت کار میکنند؛ یعنی از شش صبح تا ساعت ۹ شب مشغول به کار هستند و حقوق دریافتی آنان متاسفانه نه تنها معادل تک شیفت قانون کار نیست، بلکه از آن هم کمتر است، یعنی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به ازای دو شیفت کار!
وی ادامه داد: همچنین از طرفی بیمه کارگران به صورت کامل پرداخت نمیشود، یعنی حق بیمه آنان ۲۰ روزه و بعضیها هم ۱۵ روزه پرداخت میشود. البته باید بگویم که بعضی از کارگران به صورت تک شیفت از ۶ تا یک و نیم تا دو بعدازظهر کار میکنند و ۷۰۰ هزار دریافت هم میکنند.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی سهند تبریز تصریح کرد: ما وقتی متوجه شدیم که تعدادی از زنان سرپرست خانوار در این شرکت مشغول به کار هستند و حقوق و بیمه آنها به درستی پرداخت نمیشود تصمیم گرفتیم این وضعیت را بررسی کنیم. تقریبا یک ماه درگیر صحبت با خود این کارگران بودیم؛ البته کارگران اعتماد نمیکردند و جلب کردن و اعتماد آنها کار سختی بود.
سیه چهره گفت: تقریبا بعد از دو سه جلسه که با کارگران حضوری صحبت کردیم، متوجه شدیم که مسئولان اتوبوس رانی به آنها گفته بودند اگر با کسی مصاحبهای کنید یا هر چیز دیگری، از کار بیکار میشوید و تهدید به اخراج هم شدند.
وی افزود: ما یک ماه درگیر صحبت با کارگران بودیم تا اطلاعات کافی از وضعیت آنها به دست آوردیم و این شد که استارت مطالبه از مسئولین زده شد. اول از همه هم با مدیر عامل اتوبوسرانی صحبت کردیم و وضعیت کارگران را برای وی شرح دادیم و گفتیم چرا باید این اتفاق بیفتد.
این فعال دانشجویی بیان کرد: مدیر عامل اتوبوسرانی تبریز دلیل عمده این مشکلات را کمبود بودجه میدانست؛ به گفته وی بودجهای که قرار بود از شهرداری به این شرکت تعلق بگیرد، محقق نشده بود و به خاطر مشکلات بودجه حقوق و بیمه کارگران هم به صورت کامل پرداخت نشده است.
سیه چهره مطرح کرد: بعد از اینکه مدیر عامل شرکت اتوبوسرانی، شهرداری را مسبب ایجاد تمام مشکلات دانست، نامهای رسمی به شهین باهر شهردار تبریز زدیم درخواست جلسهای داشتیم که وی جوابی نداد. در طی روندی که ما مشکلات کارگران را بررسی میکردیم شهردار هم چنان پاسخگو نبود تا در نهایت به واسطه حجت الاسلام آل هاشم امام جمعه شهر تبریز توانستیم با شهردار جلسه داشته باشیم و به این صورت ما وارد گام دوم مطالبه شدیم.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی سهند تبریز خاطرنشان کرد: سال گذشته بسیج دانشجویی غرفهای در مسیر راهپیمایی ۲۲ بهمن زدیم و در طوماری از شرح وضعیت کارگران نوشته شد که به امضای افرادی که در راهپیمایی بودند رسید و تقریبا دومین گام مطالبه و اولین گام رسانهای کردن ماجرا آغاز شد و خبرگزاریهای استانی پای کار آمدند و از آنجا بود که این مسئله در استان تا حدی مطرح شد.
وی با اشاره به مصوبه عیدی کارگران مبنی بر اینکه عیدی کارگران باید دو برابر حقوق دریافتی باشد، گفت: بر همین اساس در تماس با کارگران اتوبوسرانی متوجه شدیم آنها هیچ مبلغی بابت عیدی دریافت نکرده اند و به گفته بعضی از آنها، در سال در ۹۷ فقط صد هزار تومان به آنها عیدی داده شده است!
سیه چهره اظهار کرد: اواخر اسفند ۹۸ طی تماسی که با کارگران داشتیم عنوان کردند به ازای ۲۵ روز کار در اسفند دریافتی نداشته اند یا بعضی از آنها فقط ۳۰۰ هزار تومان دریافت کرده بودند. بعد از آن برای بررسیهای بیشتر سراغ پیمانکار رفتیم. پیمانکار پاسخگوی هیچ کدام از مواردی که مطرح کردیم نبود و از یک جایی به بعد هم دیگر جواب تماس و نامههای ما را نداد و ما برای پیگیری بیشتر مشکلات کارگران به سراغ شهرداری و رئیس شورای شهر تبریز رفتیم و به خاطر شیوع کرونا مجبور شدیم سلسله لایوهایی با مسئولین داشته باشیم.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی سهند تبریز تاکید کرد: اولین لایو را با آقای چمنی نماینده کارگران در شورای عالی کار برگزار کردیم و وی با مطرح شدن بحث کارگران قول پیگیری داد، ولی نتیجهای حاصل نشد. بعد از آن جلسهای مجازی و زنده با دبیری رئیس شورای شهر تبریز برگزار شد که قرار شد مبلغ ۵۰۰ هزار تومان به همراه بسته معیشتی برای جبران حقوق پایمال شده کارگران پرداخت کنند و وعده داده شده بعد از یک ماه و نیم بدون پرداخت بسته معیشتی انجام شد.
وی یادآور شد: طبق مصوبه هیئت وزیران سال ۸۴ حمل و نقل مهمترین وظیفه شهرداری است که میتواند به بخش خصوصی واگذار شود و میتواند واگذار هم نشود در هر دو صورت چه واگذار شود چه نشود نظارت با شهرداری است و شهرداری موظف به نظارت است.
این فعال دانشجویی افزود: از طرفی شورای شهر هم موظف به نظارت بر عملکرد شهرداری است به همین خاطر بحثی که با آقای دبیری، رئیس شورای شهر مطرح بود این بود که شما به عنوان شورای شهر تبریز چرا اولا در جریان این مسئله نبودید و از طریق چند دانشجو متوجه این اتفاق شدید و دوما چرا نظارتی نبوده و باید ساز و کاری برای نظارت باشد که نیست که وی در رابطه با بحث نظارت خیلی بحث را ادامه نداد.
وی عنوان کرد: در این رابطه با آقای حسینی، رئیس سابق اداره کار استان آذربایجان شرقی جلسهای برگزار شد، وی دو بحث را مطرح کرد که این هم جالب است به گفته وی دو راه برای اینکه اداره کار نظارت بر وضعیت کارگران داشته باشد وجود دارد یکی شکایت مستقیم کارگر به اداره کار یا گزارش بازرسین دورهای که اداره کار برای بارزسی میفرستد که البته باید بگویم این بارزسان به صورت سالانه فرستاده میشوند و اطلاعات را ثبت و ضبط میکنند.
سیه چهره ادامه داد: بحثی که مطرح شد این بود که چرا با وجود این بازرسین دورهای این پیمانکار ده سال است مشغول به کار است و در این ده سال خبری از وضعیت کارگران نرسیده است؛ که با مطرح کردن این بحث وی کلا این موضوع را نادیده گرفت و علی رغم اینکه اظهار کرده بود دو راه وجود دارد بحث شکایت مستقیم کارگران را تنها راه دانست!
این فعال دانشجویی تصریح کرد: البته شکایت مستقیم کارگران دو سال پیش اتفاق افتاد، ولی به دلیل فشارهایی که شرکتهای پیمانکاری به کارگران آورده بودند، کارگران مجبور به پس گرفتن شکایت شدند. این یعنی اینکه امنیت شغلی برای کارگران شرکت اتوبوس رانی وجود ندارد. آقای حسینی رئیس سابق اداره کار استان به ما قول داد این قضیه پیگیری خواهد شد و اگر ۱۰ سال هم حقوق آنها پایمال شده باشد برگردانده میشود.
سیه چهره اظهار کرد: بعد بازنشستگی آقای حسینی، آقای فتحی به عنوان رئیس اداره کار استان انتخاب شدند و در صحبتی که با وی داشتیم گفت مشکلات کارگران را باید از اداره کار تبریز پیگیری کنیم؛ که ما جلسهای با حضور پیمانکار و خود مسئولین اداره کار تبریز داشتیم و این مسائل مطرح شد. به گفته آقای عبدالحافظ، ساز و کار تمیزی در اداره کار وجود ندارد و بحث نظارتی که قبلا آقای حسینی گفته بودند به درستی انجام نمیشود و کارگران در زمان حضور بازررسین میترسند و همه چیز را نمیگویند و امنیت شغلی برایشان نیست؛ بنابراین در این مدت هیچ گونه تخلفی از سوی مدیرعامل شرکت اتوبوس رانی به گوش بارزسین اداره کار نرسیده است.
لطف کردیم افراد تحت پوشش بهزیستی را استخدام کردیم!
امسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه سهند بیان کرد: در همان جلسه طی صحبتی که با پیمانکار شرکت اتوبوسرانی داشتیم تمام مسائلی که در مورد حقوق نصفه و نیمه کارگران، بیمه و مرخصی مطرح است را مطرح کردیم و وی گفت اینها درست نیست و کارگران شرایط مساعد دارند و همچنین گفت که ما لطف میکنیم افرادی که تحت پوشش بهزیستی هستند را استخدام کردیم، هر چند این هم گزینه مثبتی برای پیمانکار است، چون بخشی از حقوق را دولت میدهد.
وی افزود: پیمانکار شرکت اتوبوسرانی گفت که جایی برای کارگران معرفی شده از بهزیستی برای کار این سازمان نیست و بعضا این کارگران به دستگاه ما به خاطر شرایط جسمی که دارند آسیب هم میزنند و ما لطف میکنیم که اینها را بر سر کار نگه داشتیم.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی سهند تبریز تصریح کرد: پیمانکار شرکت اتوبوس رانی تبریز در این جلسه گفت اگر میخواهید که حق و حقوق کارگران پایمال نشود و مطابق قانون کار پرداخت شود ما میتوانم به جای ۱۴۰ کارگر با ۷۰ کارگر کار را بچرخانم؛ یعنی بحث تعدیل نیرو اتفاق بیفتد.
سیه چهره ادامه داد: اگر پیمانکار میدید این کار برای وی نمیصرفد چرا ده سال مشغول به این کار است؟ و اگر قرار بود با ۷۰ نیرو رعایت قانون کار صورت بگیرد چرا از ابتدا این کار انجام نشده است؟ چرا باید الان پیمانکار این را بگوید چرا هیچ نهادی بحث نظارت مستقیم را ندارد.
سیه چهره یادآور شد: سراغ هر ارگانی رفتیم از شهرداری، شورای شهر و اتوبوسرانی گرفته تا اداره کار هیچ کدام بحث نظارتی خوبی را نداشتند. همه آنها گفتند ما کار را به فلان ارگان سپردیم و وقتی سراغ آن ارگان رفتیم گفتند ما کار را به صورت حجمی به پیمانکار دادیم و به ما ربطی ندارد!
وی افزود: وقتی کار به پیمانکار سپرده میشود هیچ ارگانی نمیتواند درست نظارت کند و هر طور پیمانکار صلاح بداند میتواند کار را جلو ببرد با هر نوع شرایط کاری. بعضا میبینیم خیلی از این کارگرانی هستند که تمایل ندارند دو شیفت کار کنند و میگویند برای ما صرف نمیکند. ما میتوانیم تک شیفت و عصر جای دیگر کار کنیم، ولی این اجبار پیمانکار است که باید دو شیفت کار کنیم و این کارگران به خاطر شرایط اقتصادی بدی که وجود دارد مجبور هستند این طور کار کند و این هم یکی از تبعات قراردادهای حجمی است.
«خود کارگر راضی است ۷۰۰ بگیرد حالا من بگویم باید طبق قانون کار دو تومن بگیر؟
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز در ادامه با اشاره ترفندهای برخی پیمانکاران برای فرار مالیاتی مطرح کرد: پیمانکاران به دلیل بحث مالیاتی از حساب شخصی خود این کارگران استفاده میکنند یکی از شرایط استخدام این است که باید حساب شخصی داشته باشند و ما این را در تحقیقات دیدیم. گویا در بخشهای متفاوت اتوبوسرانیهای متفاوت سایر استانها این اتفاق میافتد هر چند این هم تخلف است.
وی در ادامه اظهار کرد: یکی دیگر از اقداماتی که بسیج دانشجویی انجام داده این است که جلسهای با آقای غنی زاده مدیر عامل فعلی اتوبوسرانی تبریز برگزار کردیم. در این جلسه صحبتهایی که مطرح شد مثل تمام مسئولان دیگر بود و علاوه برای بحث نظارت شانه خالی کرد گفت: «خود کارگر راضی است ۷۰۰ بگیرد حالا من بگویم باید طبق قانون کار دو تومن بگیر؟!»
سیه چهره تاکید کرد: بحث امنیت شغلی هم موضوع مهمی با توجه به شرایطی که برای کارگران اتوبوس رانی تبریز پیش آمده میدانیم بحث امنیت شغلی به چه ارگانی وابسته و مربوط است که با آن ارگان صحبت کنیم که چرا این کارگران امنیت شغلی ندارند.
این فعال دانشجویی خاطرنشان کرد: در نهایت تا الان اگر بخواهم بگویم نتایج به چه صورتی بوده تقریبا تمام مسئولین یعنی هم غنی زاده، شهردار هم همه بزرگوارانی که بودند گفتند که مناقصه و مزایده بعدی به هر پیمانکاری که بخواهد واگذار شود حتما ذکر میکنیم که مطابق قانون کار بیمه و حقوق پرداخت شود. این هم باز جای سوال دارد!
وی افزود: به ما گفتند پیمانکار را موظف میکنیم که مطابق قانون کار با کارگران رفتار کند و بحثهای حق و حقوق این کارگران را همچنان پیگیر هستیم، ولی متاسفانه هیچ اداره بحث نظارت و حق و حقوق پایمال شده اینها را برعهده نمیگیرد.
سیه چهره افزود: موضوعی دیگری که وجود دارد در مورد نحوه قرار داد کارگران است. برگه تصفیه حساب اول سال از کارگران گرفته میشود! یعنی کارگر اول سال میگوید حق و حقوق امسالم را که هنوز نرسیده گرفتم و به پیمانکار میدهد و پیمانکار میگوید اگر امضا نمیکنی به سلامت و کارگر مجبور است امضا کند.
این فعال دانشجویی گفت: بحث دیگری که وجود دارد بحث قرارداد است. در قانون قرارداد باید دست ۴ ارگان باشد یکی شورای شهر، کارگر، شهرداری و خود اتوبوسرانی که اینجا قرارداد دست کارفرماست. بعضی کارگران قراردادهای سفید امضا دارند حتی پیمانکار اجازه خواندن قرارداد را نمیدهد.
سیه چهره در خاتمه با اشاره به درخواست آنها برای حل مشکلات کارگران کارخانه اتوبوس رانی تبریز بیان کرد: در مرحله اول حل شدن مشکل برایمان اهمیت دارد مشکلات کارگران حل شود ما میخواهیم شهرداری مستقیم قرارداد را با کارگران ببندد و نه اینکه واگذار کند و واسطهای به اسم پیمانکار این وسط نباشد که حق و حقوق کارگران این طور پایمال شود و هیچ کس هم پاسخگو نباشد. دوم اگر این اتفاق بیفتد شهرداری موظف به نظارت همچنین امنیت شغلی است که خیلی برای ما اهمیت دارد و متاسفانه در رابطه با کارگران اتوبوسرانی نیست در بعضی از استانها کارگران امنیت شغلی ندارند.
قراردادهای حجمی ظلم آشکار به کارگر
وی افزود: مسئله دیگر در مورد قراردادهای حجمی است که یکی از معضلات اصلی بخش کارگری در کشور است یعنی ظلم آشکار به خود کارگر است در حالی که اگر بنا بر این باشد قراردادهای حجمی بسته شد چرا الزاماتش رعایت نمیشود.
مسئول واحد خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز اظهار کرد: حقوق بعضی کارگران به صورت رندومی پرداخت شده. مثلا اسفند ماه ۴۰۰، فروردین به ازاری ۱۵ روز کاری صدتومن و در اردیبهشت ۵۰۰ دریافت کردند. به صورت دقیق مشخص نیست به این خاطر بعد از اینکه حقوق واریز میشود فیش حقوقی ندارند خودشان هم نمیدانند.