شفافیت تنها راه حل فساد است/ شفافیت برخلاف فساد ذی‌نفع سازمان‌یافته ندارد و ذی‌نفعش مردم است

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، وبینار تخصصی بررسی مسیر تحقق شفافیت در شوراهای اسلامی و شهرداری‌های کشور توسط اندیشکده «شفافیت برای ایران» با همکاری سمن «جهد» دوشنبه ۸ شهریور ۱۴۰۰ با حضور دکتر بهاره آروین، عضو سابق و رئیس کمیته شفافیت دوره پنجم شورای شهر و دکتر مهدی ثنایی، مسئول اندیشکده شفافیت برگزار شد.

آروین در وبینار بررسی مسیر تحقق شفافیت در شوراهای اسلامی اظهار کرد: «نمایندگان مردم بهتر از حکمرانان و مدیران اجرایی، شفافیت را می‌توانند پیاده کنند؛ چرا که مدیران اجرایی به علت تعارض منافع سازمانی در این حوزه خیلی موفق نیستند.»

وی درباره‌ی اهمیت شفافیت در شوراهای شهر گفت: «گاهی برخی فکر می‌کنند شفافیت در اولویت کاری شورای شهر نیست. چون مسائل و مشکلات ملموسی مثل آسفالت خیابان یا مشکلات مشابه وجود دارد که مردم بهبود اوضاع در این مشکلات را بیشتر لمس می‌کنند. برای همین تصور می‌شود، شفافیت یک چیز تزیینی‌ست و آنچنان ضروری نیست.»

آروین ادامه داد: «متاسفانه فساد دو کار انجام می‌دهد؛ یکی این‌که مخاطب را بی‌اعتماد می‌کند. مخصوصا در شهرهای کوچک که برخی از فسادها زودتر می‌پیچد، به همین دلیل گاهی هر چقدر هم کار در یک حوزه انجام شود، آن کارها به علت بی‌اعتمادی مردم دیده نمی‌شود. علاوه بر این فساد منجر به هدر رفتن منابع می‌شود و مثل موریانه در سازمان‌ها و دستگاه‌ها عمل می‌کند و بدون این‌که دیده شود پس از مدتی، خرابه به جا می‌گذارد. فساد تنها راه حلی که دارد شفافیت هست.»

آروین با اشاره به تجربه‌های خود در فضای شورای شهر تهران گفت: «حداقل دو حوزه هست که به صورت راهبردی برای کاهش فساد باید به آن رجوع کرد؛ حوزه‌ی معاملات و حوزه‌ی مجوز‌های ساختمانی. اگر کسی از بنده بپرسد که اولین قدم در شورا برای شفافیت چیست، می‌گویم دو مصوبه در حوزه معاملات و حوزه صدور مجوزهای ساختمانی باید داشته باشید.»

وی در ادامه با اشاره به جزئیات و چگونگی انجام مصوبه‌های مربوطه در اجرائیات گفت: «وقتی یک مصوبه تصویب می‌شود ما تازه کارمان شروع می‌شود، مثلا یکی از این مصوبه‌ها سال ۹۷ تصویب شده است که اگر از من بپرسید بعد از سه سال این مصوبه اجرا شده یا خیر، من می‌گویم تنها پنجاه درصد آن با سه سال کار شبانه روزی اجرا شده است. یک تیم کارشناسی باید ناظر بر اجرای مصوبه‌ها وجود داشته باشد و کارگروه شفافیت شوراها و شهرداری‌ها می‌تواند در این راستا کمک بدهد.»

این عضو عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: «هیچ راهی برای شفافیت واقعی وجود ندارد مگر اینکه سازوکار این شفافیت‌ها الکترونیکی باشد، اگر در جایی می‌بینید که سازوکارها در آن‌جا هنوز دستی است؛ بدانید شفافیت در آن‌جا صوری است. فرآینده صدور مجوزها اگر الکترونیکی نباشد، شفاف نخواهد بود.»

وی در ادامه با اشاره به اینکه وضعیت آی تی(IT) و امکانات همه‌ی شهرداری‌ها یکسان نیست گفت: «وجود سامانه نیز برای شفافیت کافی نیست، من یکی از سامانه‌های شهرداری تهران را مثال می‌زنم که در سطح الکترونیکی‌شدن از خیلی از نهادهای دولتی جلوتر است. سامانه جامع مالی شهرداری که به علت حساس‌بودن حوزه مالی، برون سپاری برای این سامانه انجام نشده است و قسمت فناوری اطلاعات شهرداری این سامانه را شکل داده است. با این حال شما وقتی وارد سامانه می‌شوید می‌بینید رکوردهای اطلاعاتی لازم، همه‌شان در بخش معاملات ثبت نمی‌شود. چون این برای ثبت حسابداری است و اطلاعات دیگرش ثبت نمی‌شود. برای همین در شهرداری تهران مجبور به بازطراحی سامانه ثبت جامع معاملات شدیم. گاهی اوقات سامانه‌ها نیاز به ارتقای جدی دارند تا کارآمد شوند.»

رئیس کمیته شفافیت دوره پنجم شورای شهر اشاره به اینکه دو حوزه ی معاملات و مجوزها حداقلی‌ترین راه است، گفت: «در سایت رصد (https://tpmonitor.ir/) حداکثری‌های مساله‌ی شفافیت ذکر شده، در بخش شورا و شهرداری شفافیت حوزه املاک، شفافیت مالی، شفافیت بوجه و مالیات و... ذکر شده است.»

آروین در آخر به لزوم شکل‌گیری شبکه‌های مطالبه‌گر در زمینه‌ی شفافیت اشاره کرد و گفت: «این را مدنظر داشته باشید که شفافیت بر خلاف فساد، ذی‌نفع سازمان‌یافته ندارد. فساد شبکه‌هایی از مافیا را دارد که بعضا با هم کار می‌کنند؛ اما شفافیت ذی‌نفعش مردم است. به طور کلی مردم برای این کار شبکه نیستند، باید این شبکه‌ها شکل بگیرند.»