مستغاثی: سینمای ایران، سینمای پوکی است / عموماً مسئله عدالت در سینما جایی نداشته است
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، گفتگوی مجازی با عنوان «تولد ژانر عدالت» پیرامون جریان عدالتخواهی در سینمای ایران به همت بسیج دانشجویی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و با حضور وحید جلیلی، مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و سعید مستغاثی، رییس سابق انجمن منتقدین سینمای ایران برگزار شد.
سعید مستغاثی، رییس سابق انجمن منتقدین سینمای ایران در این نشست گفت: مسئله ژانر یا گونه قرارداد‌هایی است که ما بین خود گذاشته ایم و چیز اثبات شده‌ای نیست. امروزه می‌بینیم که بسیاری از فیلم‌های ما هم طنز است و هم درام با این مسائل بسته شده نیست و یک فیلم می‌تواند چندین گونه را در برگیرد. مثلا در مورد دفاع مقدس یا انقلاب اسلامی فیلم‌های زیادی در ژانر‌های مختلف ساخته شده است. از نظر من فیلم‌ها می‌توانند براساس موضوع تقسیم بندی شوند در سینما عموما مسئله عدالت مطرح نبوده است و سینما را معمولا کسانی بسط داده اند که درگیر تبعیض و بی عدالتی نبوده و در دنیا نیز همانند فیلم‌های هالیوودی مسئله عدالت رعایت نمی‌شود و همه چیز به نفع سرمایه داری است.
وی در ادامه افزود: سینما در ایران نیز از دربار و برای زدودن اسلام و هویت ایرانی بود بنابراین در این سینما نمی‌توان هیچ عدالتی مشاهده کرد. اما انقلاب اسلامی، چون براساس عدالت بود طبعا سینمای آن نیز باید یک سینمای عدالت محور باشد. سینما باید به صورت استاندارد باشد و هویت ایرانی اسلامی خود را حفظ کند و به تمام اقوام نیز بپردازد. به نوعی باید تمام کسانی که صدایشان شنیده نشده است در سینما شنیده شود. سینمای انقلاب اسلامی باید صدای محرومین و مستضعفان را برساند. امثال رئیسعلی دلواری ها، فضل الله نوری ها، میرزا کوچک خان‌ها و همه شهدای ما مانند شهید رجایی یا شهید بهشتی نیز باید به تصویر کشیده شوند.
بسیاری از مسائل اصلی مردم در سینما سانسور شده است
مستغاثی اظهار کرد: مشکلات مردم روستا‌ها و کشاورزان که تولید این کشور را در دست دارند نیز از جمله مسائلی است که باید در سینما به تصویر کشیده شود و من این‌ها مسائلی است که قرن‌ها سانسور شده است. ماهیت ایرانی همان ماهیت اسلامی است و هر ایرانی مسلمان است. سلاح‌های جنگی در ایران همیشه برای عدالت و دفاع از مظلومین و محرومین و ستم دیده‌های عالم استفاده شده است. این گونه مسائل همان چیزی است که رهبر معظم انقلاب بار‌ها فرمودند و گفتند که سینما در خدمت انقلاب گرفته شود. امروزه کلام ایشان برای ما ملاک است و ایشان نیز فرمودند که سینما کلید پیشرفت است.
رییس سابق انجمن منتقدین سینمای ایران بیان کرد: سینما یک علم است و خودش به تنهایی ماهیت ندارد و یک ابزار در جهت محتواست. به نوعی سینما بدون محتوا معنا پیدا نمی‌کند. اولین شرط در عدالت محوری این است که به ابزار سینما مسلط باشیم. بسیاری از فیلم‌های ما به خاطر عدم تسلط بر ابزار سینما علی رغم عدالت محور بودن از عدالت فاصله گرفته است. در مورد دفاع مقدس فیلم‌های عدالت محوری داشته ایم، اما در سایر موضوعات کمتر به این مقوله پرداخته شده است.
سینمای ایران، سینمای پوکی است
او در ادامه گفت: سینمای ما سینمای مغزداری نیست و به عبارتی پوک است و در آن بویی از عدالت علی رغم ظاهر برخی فیلم‌ها برده نشده است. اینکه فیلمی طنز باشد با عدالت تناقضی ندارد مانند فیلم‌های اخراجی ها. سینمای ایران باید یک سینمای ایدئولوژی اسلامی باشد. هویت ما اسلامی است و بدون آن معنایی ندارد. به قول آقای جلیلی سینمای ایران نه سینمای استاندارد است و نه ربطی به ایران و ایرانی دارد. اگر هویت ایرانی اسلامی داشته باشیم جشنواره فجرمان واقعا در راستای فجر می‌شود. سانسور فقط این نیست که وزارت ارشاد الان انجام می‌دهد طولانی‌ترین سانسور، سانسور تاریخ تمدن اسلامی بوده است. بزرگترین سانسور‌ها در حق شهدا و شهید بهشتی و رجایی و امثالهم شده است. باید تصویر درد مردم و فساد مسئولین به نمایش گذاشته شود؛ بنابراین سانسور معنای گسترده تری دارد و در کل جهان بسیاری از مسائل سانسور شده و در سکوت کامل مانده است. می‌توان گفت که ۴۲ سال است انقلاب اصلی را سانسور کرده اند.
سعید مستغاثی در پایان بیان کرد: در حال حاضر یک فیلم برای شهید رجایی و یا نفوذ کشمیری ساخته نمی‌شود. یا باید پرسید چرا در حال حاضر هیچ فیلمی در رابطه با نفوذ ساخته نشده است. الان ۹۰ درصد سینمای ما شعاری است و این‌ها تعاریفی است که در ذهن ما کرده اند. به عنوان مثال فیلم تختی یا فیلم فروشنده کاملا شعاری است.