آیا ترکیب جدید شهرداری مشهد به طرح جدید بافت اطراف حرم خدشه وارد می‌کند؟ / نگرانی اهالی منطقه ثامن از بازگشت لودر‌ها به منطقه

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * گویی داستان بافت اطراف حرم مطهر با تصویب طرح جدید در شورای عالی شهرسازی و معماری هنوز به پایان نرسیده است. به نظر می‌رسد سکانداران جدید مدیریت شهری مشهد هنوز موضعی نگرفته اند یا موضعشان را هنوز علنی نکرده اند و تصمیم هایشان پشت پرده‌ها گرفته می‌شود. حتی شایعه‌هایی مبنی بر بازگشت ساختار شرکت مسکن سازان ثامن و شهرداری ثامن مشهد به روال سابق شکل گرفته است که همه این‌ها زحمات چند ساله مطالبه گری مردم را در مشهد به خطر می‌اندازد.

مساله چیست؟ تغییر در بافت پیرامونی حرم رضوی از حدود ۲۵ سال پیش آغاز شد و تاکنون چند طرح برای ساماندهی این منطقه تصویب شده است. هر طرح در واقع تکمله‌ای نسبت به طرح قبلی داشت؛ طرح طاش اطراف حرم مطهر را مملو از ساختمان‌های بلندمرتبه پیش بینی کرده بود که طرح این ساختمان‌ها هم در بلوک‌های بزرگ مقیاس حداقل ۲۰۰۰ مترمربعی بود. طرحی که خانوده‌های ساکن در بافت اطراف حرم را آواره کرد و باعث شد این منطقه بافت اجتماعی تاریخی خود را از دست دهد. در طرح‌های بعدی مسائلی مانند شارستان (بلواری دایره وار که اطراف حرم مطهر را از فاصله حدودا ۵۰۰ متری احاطه می‌کرد) و احداث زائرسرا‌ها درنظر گرفته شد، اما آن طرح‌ها به اندازه کافی به حضور ساکنان دائمی منطقه توجهی نداشت.

آزادسازی ۳۰۰۰ پلاک از تملک اجباری؛ دستاورد طرح جدید

چند سالی بود که صدای اعتراض مردم نسبت به تخلفات قانونی شهرداری برخاسته بود. این اعتراضات در نهایت به آنجا رسید که گروهی از معماران و استادان دانشگاه طرحی نوشتند که اساس آن بر حفظ هویت مردمی و دینی این منطقه و بازگشت ساکنان بومی به آن بود. این طرح در اسفند سال گذشته به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسید. کمیسیون ماده پنج هم بر طرح صحه گذاشت. در فروردین ماه هم خبر آزادسازی حدود ۳ هزار پلاک ثبتی از تملک اجباری و براساس طرح جدید منتشر شد و همه این‌ها نوید دوره‌ای جدید با حضور پرشورتر مردم و مجاوران در اطراف حرم مطهر می‌داد.

البته در این میان تغییرات مهمی هم در ساختار مدیریت شهری رخ داد که در بازگشت مردم به با این منطقه بی تأثیر نبود. شاید اولین جرقه برای این تغییرات نامه‌ای بود که عبوری، معاون وقت وزیر راه و شهرسازی خطاب به کلایی، شهردار سابق مشهد نوشته و از تخلفات مالی و حقوقی فراوان در شهرداری منطقه ثامن و شرکت مسکن سازان ثامن پرده برداشت. پس از چند ماه و مدیریت این دو نهاد اجرایی و حقوقی در مساله بافت اطراف حرم مطهر تفکیک شد. به این ترتیب منافع شهردار منطقه ثامن در پروژه‌های عمرانی بافت اطراف حرم مطهر به حداقل رسید و تاحدودی از ادامه تخلفات جلوگیری شد.

بیشتر بخوانید:

• رویکرد حاکم بر طرح جدید بافت اطراف حرم مردمی و مبتنی بر تسهیل زیارت برای زائران است
• وزارت راه پَته شهرداری مشهد در پروژه بافت اطراف حرم را روی آب ریخت / تشکیل پرونده در کمیسیون اصل ۹۰
• آیا تغییرات بنیادین در شهرداری منطقه ثامن رخ خواهد داد؟
• آزادسازی حدود ۳۰۰۰ پلاک ثبتی از تملک اجباری در طرح جدید نوسازی حریم رضوی / تراکم‌فروشی‌های سنگین‌تر از طرح طاش
• ساز‌ ناکوک مسئولان شهری در مخالفت با طرح جدید منطقه ثامن / شورای عالی شهرسازی و معماری کی طرح جدید را تصویب می‌کند؟

اما حالا این نگرانی وجود دارد که شورای شهر ششم و مسئولان جدید شهرداری هم شهردار منطقه ثامن را به مدیرعاملی شرکت مسکن سازان ثامن منصوب کنند و طرح مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری به اغما برود.

چرا شهردار جدید قصد تعویض مدیران را ندارد؟

شهرداری منطقه ثامن اکنون به عهده سیدفرهاد حجازی است؛ شخصی که قبلا کار‌های حقوقی برای اجرای طرح دوم طاش را در بافت اطراف حرم و از طریق شرکت مسکن سازان ثامن و همسو با شهردار منطقه انجام می‌داد. او را شهردار سابق مشهد به این سمت گمارد و عجیب است که عبدالله ارجایی، که از نیمه شهریور بر کرسی شهرداری مشهد تکیه زده، هنوز فکری برای شهردار منطقه ثامن نکرده درحالیکه شهرداران برخی مناطق را منصوب کرده است. مساله اینجاست که لابه لای اخباری هم که از شهرداری مشهد یا شهرداری منطقه ثامن منتشر می‌شود، سکوت غیرعادی‌ای نسبت به طرح جدید بافت حرم مطهر دیده می‌شود. در عوض در کانال تلگرامی شهرداری ثامن، گزارش‌هایی منتشر می‌شود که شائبه‌ها را درباره بازگشت به روال سابق در این منطقه، قوت می‌بخشد.

یکی دیگر از دلایل نگرانی فعالان رسانه‌ای و مطلعان حوزه مدیریت شهری این است که شهرداری ثامن و شرکت مسکن سازان ثامن در مدیران لایه‌های میانی خود نسبت به قبل تغییر چندانی نکرده است، همانطور که هنوز معاونان شهرداری مشهد که در اجرای طرح‌های پیشین بافت اطراف حرم، نقش موثری داشتند، هنوز در سمت خود حضور دارند و البته در رویکرد‌های مدیریت شهری مشهد اثرگذاری خود را دارند.

در مجموع می‌توان گفت که فعالان رسانه‌ای و مردم مطالبه گر نگران این هستند که مبادا مدیریت شهری جدید دکمه "ctrl+Z" را در بافت اطراف حرم بفشارد و تلاش‌های چند ساله شان از بین برود.