جان گرفتن دوباره قاچاق سوخت در هرمزگان / آیا قرارگاه مبارزه با قاچاق کارآمد خواهد بود؟

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، پوریا خلیلی‌نیا، قاچاق سوخت که چند سال گذشته در استان هرمزگان رواج داشته، هم اکنون به اوج خود رسیده و جان و حیات هرمزگانی‌ها را هدف قرار داده است؛ به طوری که جاده‌های شرق هرمزگان، میناب، سیریک، توکهور و هشت‌بندی بسیار نا ایمن شده‌اند و حتی این ناامنی به جاده‌های خاکی روستا‌ها هم رسیده و بصورت مکرر شاهد حوادث هولناک و ناگوار انفجار و آتش سوزی و سوختن زنده زنده انسان‌ها می‌شویم، چیزی که واقعا از وحشتناک بودن و هولناک بودن آن زبان قاصر است. متاسفانه بسیاری از جوان‌ها این راه را فرصتی برای درآمدزایی انتخاب کرده اند، فرصتی که بیشتر حیات آن‌ها را پایان میدهد تا پایان فقر و تنگ دستی.

سابقه قاچاق سوخت در هرمزگان

سال‌هاست که قاچاقچیان سوخت، این اخلالگران اقتصادی در استان هرمزگان با استفاده از خودرو‌های تندرو تحت عنوان «شوتی»، لوله کشی زیر ماسه‌ها تا دریا، قایق‌های تندرو و محفظه‌های پلاستیکی سوخت با عنوان «مشک» که روی آب توسط شناور‌ها حمل می‌شوند، اقدام به قاچاق سوخت می‌کنند و پیوسته اخبار متفاوتی از کشفیات سوخت قاچاق توسط پلیس مرزبانی ونیروی انتظامی در رسانه‌ها منتشر می‌شود. برای مثال همین چند هفته پیش خبر شناسایی و توقیف ۱۵ دستگاه حامل سوخت‌های انرژی و یا کشف ۱۸ هزار لیتر سوخت قاچاق در استان هرمزگان در رسانه‌ها منتشر شده بود که در جاده‌ها و آب‌های استان کشف شده است. همچنین ماشین‌های سوخت‌کش با مخزن پر از سوخت قاچاق و سرعت سرسام آور، راه‌و بیراهه‌ها را در پیش می‌گیرند و خطر مرگ را به جان می‌خرند، تا یک گام به هدفشان نزدیک‌تر شوند‎. برای رساندن مخزن‌های سوخت قاچاق به مرز خطرات زیادی را باید به جان خرید، طی راه‌های صعب‌العبور در بیابان‌ها و کوه‌ها، تیراندازی‌های پلیس، چپ کردن خودرو با سرعت زیاد و آتش گرفتن سوخت‌ها، همه از خطر‌هایی است که قاچاقچیان جوان سوخت در هرمزگان با آگاهی آن را پذیرفته‌اند، تا با کسب درآمد یک شبه ره صدساله را رفته باشند. ‏

قاچاق از راه دریا

دریا به جای این که رحمت و برکتی باشد برای ساحل نشینان، متأسفانه به پلی برای رسیدن به آرزو‌های یک شبه و نانی خرده شیشه دار برای برخی از جوانان هرمزگانی بدل شده است. قاچاق سوخت از طریق دریا با مشک‌های «ماری» انجام می‌شود، «ماری» هم نوعی از پوشش پلاستیکی است که قاچاقچیان از آن برای حمل سوخت قاچاق تا رساندن به شناور‌ها و کشتی‌های بزرگ در عمق آب‌های دورتر از ساحل استفاده می‌کنند. ‏یکی از معضلات قاچاق سوخت در بنادر هرمزگان، خالی کردن محفظه‌های پلاستیکی وبشکه‌های چندین هزار لیتری سوخت قاچاق در دریا هنگام روبرو شدن با گشت‌های دریایی است؛ که هم آب دریا را آلوده می‌کند و هم ضرر زیادی به محیط زیست آبزیان می‌زند‏‎.

‎در سال‌های اخیر طرح «بانکرینگ» سوخت در بندرگاه‌های شهید رجایی و قشم راه‌اندازی شده است تا با عرضه به کشتی‌های عبوری در خلیج فارس، از قاچاق سوخت جلوگیری شود، این روند همچنان ادامه دارد‎. آنچه در قالب قاچاق سوخت در آب‌های استان هرمزگان صورت می‌گیرد، فراتر از طرح سوخت قاچاق بیشتر برای شناور‌های متخلف رسانده می‌شود که هیچ قانون و ضابطه دریانوردی را رعایت نمی‌کنند‎. مرزداران پایگاه‌های دریابانی در هرمزگان خطوط لوله انتقال سوخت قاچاق از محلات به سواحل را کشف و منهدم می‌کنند، اما همچنان از این خطوط برای قاچاق سوخت استفاده می‌شود‎.

تشکیل قرارگاه عملیاتی مبارزه با قاچاق سوخت

پس از این که قاچاق سوخت در هرمزگان شتاب زیادی گرفت، شهریور امسال بود که دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان هرمزگان از تشکیل قرارگاه عملیاتی، پیشگیری و مقابله با قاچاق سوخت در این استان خبر داد. مجتبی قهرمانی، دادستان عمومی و انقلاب بندرعباس در این باره اظهار داشت: با تمرکز اقدامات در قالب یک قرارگاه مشترک به منظور مدیریت صحیح و سامان دهی عرضه سوخت و کنترل هوشمند مصرف، مقابله با پدیده قاچاق سوخت امکان پذیر است.  

قهرمانی بیان داشت: قرارگاه عملیاتی، پیشگیری و مقابله با قاچاق سوخت در استان هرمزگان، متشکل از نیروی انتظامی، مرزبانی، اداره کل اطلاعات، اداره کل تعزیرات حکومتی، نیروی دریایی سپاه، سپاه امام سجاد (ع)، نیروی دریایی ارتش، فرمانداری شهرستان بندرعباس، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، اداره کل حفاظت محیط زیست، اداره کل بنادر و دریانوردی و سایر ادارات و ارگان‌ها در صورت لزوم است.  

قهرمانی در خصوص نحوه برخورد با خودرو‌های سواری، موتورسیکلت‌ها و تانکر‌های فعال در قاچاق سوخت نیز خاطرنشان کرد: این، وسائط نقلیه که عموماً بدون پلاک یا با پلاک مخدوش یا بدون صندلی، دارای تغییر وضعیت و انحراف مسیر یا دستکاری در GPS  تردد می‌کنند، در هر نقطه‌ای که مشاهده شوند باید سریعاً توقیف و به پارکینگ منتقل شوند.

با این که خبر قرارگاه مبارزه با قاچاق سوخت در هرمزگان خبر بدی نبود و حداقل اندکی هم که شده امر سوخت بری را برای قاچاقچیان سخت‌تر می‌کند، اما هیچ گاه نمی‌توان از این قرارگاه به عنوان راه حل دائمی مبارزه با قاچاق یاد کرد. چرا که قاچاق سوخت در هرمزگانان قدر سامان دهی شده و زیاد است که قطعا راه حلی قطعی و حکومتی و کوتاه کردن دست قاچاقچیان و عدم دسترسی آنان به سوخت را می‌‍خواهد. از طرفی چند وقت پیش قرار بود سوخت بری به عنوان کاری قانونی مجوز بگیرد که این امر مصداق افتادن از چاه به چاله خواهد بود.

چرا سوخت‌بری در میان استان‌های مرزی پر طرفدار است؟

ظاهراً وانت نیسان مناسب‌ترین خودرو برای حمل سوخت قاچاق محسوب می‌شود؛ اما بهتر است بگوییم هر نوع وسیله نقلیه‌ای که بتواند حتی یک گالن ۲۰ لیتری سوخت را حمل کند می‌تواند وسیله مناسبی باشد تا با قاچاق سوخت را انجام داد. علی رغم تصورات ما کسانی که اقدام به سوخت بری می‌کنند درآمد اندکی از این کار نصیبشان می‌شود و بیشترین درآمد عاید دلالانی است که آن سوی مرز اقدام به خرید سوخت می‌کنند.

این را یکی از همین افرادی که اقدام به سوخت بری می‌کند می‌گوید؛ ظاهراً مردم مناطق مرزنشین در استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان راه درآمدی دیگری ندارند و از همین فرصت‌ها استفاده می‌کنند تا درآمد اندکی برای امرار معاش‌شان به دست بیاورند.

ظاهراً نبود فرصت‌های شغلی پایدار در این مناطق موجب شده است تا بیشتر اهالی این مناطق دست به چنین کار‌هایی بزنند که عمل با جانشان بازی می‌کنند. از طرفی با توجه به اینکه سوخت بران مجبورند از ترس مامورین نیروی انتظامی با سرعت زیاد از بیراهه‌ها تردد کنند و هرروز شاهد تصادف و یا واژگون شدن خودرو‌های حامل سوخت شده و متاسفانه جان خودشان را از دست می‌دهند و در آتش زنده زنده می‌سوزند و برخی دست و پایشان را از دست داده و عده‌ای دیگر فلج شده اند و چه فرزندان و همسرانی که یتیم و بیوه می‌شوند و به سختی امرار معاش می‌کنند.