کاربردی شدن پژوهش؛ زمینه‌ساز تولید ثروت و استقلال مالی دانشگاه‌ها

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، علی خیرالدین در نشست هم اندیشی روسای دانشگاه‌های کشور که امروز (چهارشنبه) با حضور محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به صورت حضوری و مجازی در سالن شهدای جهاد علمی این وزارت برگزار شد، بر ضرورت صیانت از رتبه ایران در تولید فناوری تأکید کرد و گفت: در سال ۲۰۱۱ رتبه ایران در تولیدات فناوری ۹۵ و در سال ۲۰۲۱ این رتبه به ۷۱ در جهان رسیده است.وی افزود: رتبه کشورمان در حوزه نوآوری در سال ۲۰۲۰، رتبه ۶۷ بود که این رتبه در سال ۲۰۲۱ به رتبه ۶۰ ارتقاء یافته است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، با اشاره به واکاوی رویکرد مقاله محوری در تحقیقات دانشگاهی و غفلت از نیاز‌ها و مسائل کشور اظهار داشت: کاربردی شدن پژوهش، تولید ثروت و استقلال مالی دانشگاه‌ها را به دنبال دارد.

وی ایجاد معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم را جزو برنامه‌های اصلی این وزارت دانست و گفت: حجم بسیار گسترده فعالیت‌های حوزه پژوهش و فناوری و بازبینی ساختار و ایجاد آرایش متناسب با اکوسیستم فناوری، تحقق اهداف اسناد بالادستی و قوانین مصوب مراجع ذیصلاح، بسترسازی برای فعالیت نخبگان و ایجاد گفتمان فناوری و نوآوری و همچنین بهبود و ارتقای شاخص‌های فناوری و نوآوری کشور ضرورت ایجاد این معاونت را می‌طلبید.

خیرالدین در ادامه سخنان خود بیان کرد: زیست بوم فناوری و نوآوری بستری برای تحقق اقتصاد دانش بنیان است، لذا باید کوشش کنیم این زیست بوم در استان‌های مختلف تکمیل شود.

وی به ساختار معاونت پژوهش و فناوری و در دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: یازده دانشگاه کشورمان دارای پارک علم و فناوری (پارک دانشگاهی) است؛ لذا توصیه آن است که مدیر فناوری ذیل معاون پژوهش و فناوری در دانشگاه‌ها ایجاد گردد.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، پیشنهاد کرد: معاونان پژوهش و فناوری تا TRL۵ و بعد از آن روسای پارک‌های علم و فناوری وظیفه حمایتی داشته باشند و رئیس پارک علم و فناوری، عضو شورای دانشگاه و رئیس دانشگاه نیز عضو شورای پارک باشد؛ البته در این زمینه تشخیص و تصمیم نهایی متناسب با شرایط دانشگاه برعهده هیئت امنای هر دانشگاه است.

به گفته وی، صادرات و تعاملات بین المللی، توسعه فناوری‌های نرم، انتقال فناوری، جشنواره‌های فناوری و مهارتی، نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان)، مالکیت فکری، آمایش فناوری و ماموریت گرایی پارک ها، گرنت فناوری، تشکیل شورای فناوری و نوآوری در دانشگاه ها، اصلاح آیین نامه ارتقاء و پایه تشویقی، اصلاح آیین نامه مدیریت دانشگاه‌ها و اتاق‌های فکر ۱۶ گانه از جمله برنامه‌های معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، مهم‌ترین برنامه این معاونت را «ایجاد تعامل بین دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری دانست» و افزود: فرهنگ‌سازی و توسعه گفتمان فناوری و نوآوری، ایجاد فرصت فناورانه، رصد فناوری‌های نوظهور، فعال کردن کارگروه آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری استان‌ها، دیپلماسی فناوری، دستیار فناوری و ایجاد مدرسه اشتغال در دانشگاه‌ها از جمله برنامه‌های اولویت دار معاونت فناوری و نوآوری می‌باشد.

وی به بحث کارآفرینی و اشتغال دانش بنیان اشاره کرد و گفت: بیش از ۴۰ درصد بیکاران کشور فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند، بیش از ۶۰ درصد آموزش دیدگان مهارتی، جذب بازار کار می‌شوند و اشتغال بیش از ۵۰ هزار نفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی در واحد‌های فناور نشان‌دهنده بستر خوب این حوزه است.

خیرالدین در خصوص وضعیت پارک‌های علم و فناوری در ایران عنوان کرد: ۴۹ پارک علم و فناوری، ۲۲۳ مرکز رشد واحد‌های فناور، ۱۰ هزار و ۷۰۴ واحد فناور، یک هزار و ۶۶۴ شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد و همچنین ۶۵ هزار فناور شاغل در پارک‌ها و مراکز رشد نشان‌دهنده آن است که اشتغال فناوران در شرکت‌ها و پارک‌های علم و فناوری رشد داشته است.

وی تصریح کرد: علی رغم رشد فزاینده شاخص‌های این حوزه، تعداد فناوران متقاضی حضور در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد در ۵ سال اخیر در حال کاهش است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم در خصوص طرح‌های اشتغال‌زایی دانش‌بنیان خاطرنشان کرد: در این راستا سه طرح دستیار فناوری، فن‌آموزی دانش‌آموختگان و پسا دکتری نوآوری و فناوری؛ با هدف افزایش مهارت‌ها و استعداد‌های دانش‌آموختگان و دانشجویان، ایجاد فرصت‌های شغلی برای دانش‌آموختگان و دانشجویان، افزایش اثربخشی فارغ‌التحصیلان در داخل کشور و جلوگیری از خروج نخبگان، تقویت ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها از طریق ارتقای شرکت‌های دانش‌بنیان و تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان با تأمین نیروی انسانی متخصص در دستور کار است.

وی در ادامه سخنان خود به ایجاد نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان) اشاره کرد و افزود: تکمیل ساختار موجود، بدون هزینه (دخالت در اجرا به کمک ISC)، کاربردی‌سازی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری بر اساس حل نیاز‌های کشور (تحقیقات نیازمحور)، نیازسنجی و نیازآرایی، اولویت‌بندی نیاز و تعریف میدان بازی جدید، تدوین نظام‌مند و پویای اولویت‌های تحقیقاتی و ترسیم نقشه جامع نیاز _ توانمندی، صنعتی _ دانشگاهی کشور و افزایش بهره وری، حمایت از نخبگان، پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان از ویژگی‌های طرح نان است.

به گفته خیرالدین در این سامانه که مقرر شده است ذیل شورای عتف قرار گیرد، تهیه نقشه جامع نیاز و ایده کشور، یکپارچه‌سازی با استفاده از سایت‌های موجود بدون هزینه و ساختار جدید، کاربردی‌سازی پارسا‌ها بر اساس حل نیاز‌های کشور (تحقیقات نیازمحور) و ارتقای شاخص نوآوری، فناوری و اشتغال دانش بنیان انجام می‌شود.

وی در پایان سخنان خود اظهار داشت: تاکنون ۲هزار و ۲۷۸ نیاز و همچنین حدود ۷۵ هزار اختراع در نظام ایده‌ها و نیاز‌ها (نان) ثبت شده است.