ارزیابی مثبت فعالان دانشجویی از نشست اخیر با رئیس جمهور / انتقاد از عدم پاسخگویی نسبت به حذف ارز ۴۲۰۰ و وجود خلاء‌های گفتمانی

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اخیرا نمایندگان اتحادیه‌ها و تشکل‌های دانشجویی این فرصت را یافتند تا در نشست با عالی‌ترین مقام اجرایی کشور رودرو و بی واسطه به بیان دغدغه‌ها و مطالبات خود بپردازند. یکی از نکات حائز اهمیت در این نشست این بود که سخنرانان علی رغم همفکر بودن و همسو بودن با دولت بدون رودربایستی و لکنت زبان به بیان نقد‌های خود از عملکرد دولت پرداختند و رئیس جمهور نیز شنوای تمام این نقد‌ها بود.

بر کسی پوشیده نیست که جنبش دانشجویی با تکیه به روحیه آرمانخواهی و مطالبه گری خود همواره در شناسایی مسائل کشور و به ویژه مردم پیشگام و تاثیرگذار بوده و همین ویژگی موجب شده تا این جنبش نقش به سزایی در انتقال مشکلات، عقب ماندگی‌ها و ظرفیت‌ها به مسئولان ارشد نظام از جمله رهبر معظم انقلاب و سران قوا ایفاء کند و این مسئله‌ای است که در دوره اخیر انتظار می‌رود با توجه به اینکه دولت سیزدهم، خود را یک دولت انقلابی و مردمی می‌داند پررنگ‌تر شود و تشکل‌های دانشجویی بتوانند در نشست‌های رودرو و مستمر به مانند نشست اخیر رئیس جمهور با فعالان دانشجویی به بیان مطالبات، نقد‌ها و راهکار‌های خود بپردازند.

بدون شک اگر نشست‌های دانشجویی مسئولان فرمایشی و صرفا در جهت شو‌های رسانه‌ای برگزار شوند نمی‌توانند راهگشا و موثر باشند، چون نه اینگونه جلسات در شان نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند و نه روحیه آرمانخواهی و مطالبه گرایانه جنبش دانشجویی اجازه می‌دهد که اینگونه مورد سوء استفاده مسئولان قرار بگیرند. فعالان دانشجویی زمانی که در نشست با مسئولان مطالبات و دغدغه‌های خود را بازگو می‌کند ولو اینکه در بیان مسائل دچار اشتباهاتی شود انتظار دارند که کارگزاران نظام در سطوح مختلف شنوا و پاسخگوی دغدغه‌های آن‌ها باشند.

با این اوصاف «خبرگزاری دانشجو» به منظور بررسی مطالبات دانشجویی و نحوه پاسخگویی رئیس جمهور به این مطالبات در نشست اخیر با فعالان دانشجویی با محمد حسین کاظمی؛ دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، مجتبی منگلی، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، محمد رمضانی، معاونت گفتمان سازی و مطالبه گری بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان و صالح ترکمان، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی که همگی از سخنرانان نشست اخیر با رئیس جمهور بودند به گفتگو پرداخته که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.

کاظمی: نشست اخیر رئیس جمهور با نمایندگان اتحادیه‌ها و تشکل‌های دانشجویی با مراسم گرامیداشت روز دانشجو متفاوت‌تر بود چرا که این نشست به صورت نخبگانی‌تر برگزار شد و فعالان دانشجویی دور یک میز به بیان دغدغه‌ها و مطالبات خود پرداختند. از طرفی می‌توان تغییر در نوع سخنان و توجه ویژه رئیس جمهور به اظهارات دانشجویان را به عنوان مهمترین تغییر در این نشست دانست.

تجربه تلخی که ما در مراسم گرامیداشت روز دانشجو با حضور رئیس جمهور داشتیم این بود که متاسفانه به مطالبات و دغدغه‌های دانشجویان چندان پاسخ داده نشد و گویا قرار بود که این مراسم صرفا برگزار شود تا هم دانشجویان و هم رئیس جمهور هر کدام نظرات خودشان را بگویند به همین دلیل می‌توان گفت که در آن مراسم هیچ اشتراکی بین صحبت‌ها وجود نداشت؛ اما در مراسم اخیر این قضیه کاملا برعکس بود و می‌شد کاملا احساس کرد که جلسه متفاوت‌تر است؛ چرا که اظهارات رئیس جمهور ناظر به مطالبات و دغدغه‌های نمایندگان فعالان دانشجویی مطرح شد و آقای رئیسی به نحوی هم به دفاع از عملکرد دولت و رد بخشی از نقد‌ها با دلیل، منطق و استدلال پرداخت و هم برخی از نقد‌ها را به حق و برخی‌ها را نیز نیازمند بررسی بیشتر دانست.

در نشست اخیر برای هر یک از نمایندگان اتحادیه‌های دانشجویی حدود سه دقیقه و نیم زمان تعیین شده بود و از هر اتحادیه نیز دو نفر به ایراد سخنرانی پرداختند با این وجود زمان تعیین شده زمانی کمی بود و طبیعتا در این زمان اندک نمی‌توان به بیان تمام دغدغه‌ها پرداخت. همچنین برخی‌ها ایراد می‌گیرند که جلساتی مانند نشست دانشجویی با رئیس جمهور جلسات نمایشی و فرمایشی هستند. درست ما این موضوع را می‌پذیریم؛ اما می‌گوییم که در همین جلسات نمایشی و فرمایشی و نمادین آن قدر به مطالبه گری می‌پردازیم تا مطالبات ما به ثمر برسند.

یکی از مواردی که توسط بنده در این نشست مطرح شد عدم وجود گفتمان واحد در دولت بود گفتمانی که باید دال مرکزی دولت آقای رئیس را تشکیل دهد و کل دولت حول آن به برنامه ریزی‌های چند ساله بپردازد که رئیس جمهور در پاسخ به این مورد گفت گفتمان ما گفتمان امام خمینی (ره) و رهبری است؛ البته بنده معتقدم که پاسخ رئیس جمهور به این موضوع جنبه شعاری داشت و آنچه که ما انتظار داشتیم با این پاسخ فرق می‌کرد. بدون شک گفتمان امام و رهبری محقق و منجر به تحقق تمدن نوین اسلامی می‌شود با این وجود بر فرض که اگر گفتمان دولت سیزدهم در امتداد گفتمان امام و رهبری هم باشد باید این گفتمان در دولت طراحی و برای استفاده نخبگان و مسئولین در معرض عموم قرار بگیرد.

بحث دیگری که در نشست با رئیس جمهور مطرح شد بحث سند تحول دولت بود که بنده در این رابطه به بیان نقد‌های خود در حوزه‌های سیاست خارجی، زن و خانواده و فرهنگ پرداختم و خواستار بازنگری و اصلاح این بخش‌ها شدم. مضاف بر این به مشکلات اقتصادی و معیشتی به عنوان دغدغه اصلی مردم عادی و فروش نفت نفت اشاره کرد. بنده گفتم اگر چه افزایش فروش نفت یک دستاورد مهم برای مردم محسوب می‌شود، ولی آن چه که ضرورت دارد این است که مردم این گشایش را احساس کنند.

مسائل صنعت خودرو موضوع دیگری بود که به آن اشاره شد و رئیس جمهور نیز به بحث انحصار خودرو اشاره کرد؛ اما باز خیلی بهتر بود که آقای رئیسی ناظر به صحبت‌های تشکل‌ها صحبت کنند. همچنین موضوع نهاده‌های دامی موضوع دیگری بود که ما احساس کردیم باید مطرح شود و انتظار داشتیم که دولت نسبت به این موضوع پاسخگو باشد و البته ما به مطالبه گری در این رابطه ادامه خواهیم داد.

سامانه انتصابات دولت سامانه‌ای بود که در بازه انتخابات آماده شده و خیلی هم تاکید می‌شد که انتصابات از طریق این سامانه نخبگانی صورت می‌گیرد؛ اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم و شروع انتصابات عملا شاهد این موضوع نبودیم و این نکته دیگری بود که بنده به آن اشاره کردم و انتظار داشتم آقای رئیسی به صورت شفاف به آن پاسخ بدهد.

لزوم تقویت حرکت‌های دانش بنیان، لزوم ارائه تعریفی درست از زن از سوی معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و سیاست خارجی دولت و مذاکرات نیز از موضوعاتی بودند که دیگر نماینده اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به آن پرداخت. خانم حاج محمدی در اظهارات خود تاکید کرد که دولت نباید اقتصاد را شرطی و معطل مسائل بین المللی و مذاکرات کند.

در این نشست دیگر اتحادیه‌ها نیز به بیان دغدغه‌ها و مطالبات خود پرداختند که بعضا پاسخ برخی از دغدغه‌های خود را گرفتند و به بعضی از آن‌ها هم پاسخی داده نشد و نسبت به برخی از پاسخ‌ها هم قانع نشدند و نیاز است که پیگیری شوند.

وجود چنین جلساتی طبیعتا مایه خیر و برکت خواهد بود، چون دانشجویان بدون رودربایستی و در نظر گرفتن قیدوبند‌هایی که بعضا ناشی از پست و مقام‌های مدیریتی است آزادانه به بیان دغدغه‌های خود می‌پردازند و این بسیار مغتنم است و اگر دولت هم دید مثبت داشته باشد که دارد می‌تواند از این مسائل استفاده کند.

وظیفه جنبش دانشجویی این است که همواره به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود بپردازد و البته ممکن است که گا‌ها این نظرات دست و یا اشتباه باشند که در صورت اشتباه بودن هر دیدگاهی دانشجو باید بیشتر مطالعه و تحقیق کند تا یک دیدگاه جدید و درست را ارائه بدهد. با این اوصاف برگزاری نشست‌هایی در سطح ریاست جمهوری و دیگر مسئولان می‌تواند زمینه رشد دانشجویان و مسئولان را فراهم کند و این یک حرکت دو سر برد است که امیدواریم تعداد آن‌ها بیشتر شود.

منگلی: نکته‌ی امیدوارکننده این بود که این دومین دیدار دانشجویان با جناب آقای رئیسی در گذشت کمتر از یکسال بود و رویکرد ایشان در این جلسه هم این بود که این جلسات ادامه دار خواهد بود و داب شان بر این هست که مکررا از این نوع جلسات برگزار شود و این اتفاق مبارکی است؛ لکن توقعی که دوستان دانشجو داشتند و توقع صحیحی هم است این بود که مطالبه‌ها و صحبت‌هایی که از جانب آن‌ها می‌شود واقعا به آن‌هایی که به حق است توجه شود و در عمل مورد توجه قرار بگیرد که در این مورد هم صحبت آقای رئیسی تصدیق کننده این امر بود، ان شاء الله که چنین خواهد شد.

مطالبه‌ای که به صورت متعدد در این جلسه از جانب دانشجویان مطرح شد، بحث ایده محوری یا گفتمان دولت آقای رئیسی بود؛ تعدادی از نماینده‌های دانشجویی این سوال را از آقای رئیسی داشتند که گفتمان واحد دولت‌شان چه چیز هست که با محوریت آن به حل مشکلات می‌پردازند؛ برخلاف سایر مسائل که آقای رئیسی به آن‌ها پرداختند و حتی با دانشجویان گفتگو و تخاطب داشتند به مسئله گفتمان زیاد نپرداختند و جواب مشخصی ندادند، در این باره اتحادیه دفتر تحکیم وحدت هم صحبت داشت؛ البته پیشنهادی را هم مطرح کرد با این مضمون که همان گفتمان «دولت مردمی» را جناب آقای رئیسی به صورت کامل‌تر ارائه دهند و با دید مردم سالاری دینی به فکر ایجاد ساختار‌های مردم سالار باشند و مردم را به مشارکت‌های همگانی فراخوانند.

به صورت یک برآورد کلی هم بخواهم یک جمع بندی خدمت شما عرض کنم باید بگویم آنچه که مسلّم است آقای رئیس جمهور واقعا دنبال حل مشکلات هستند و واقعا تمایل به تعامل با دانشجویان را دارند، لکن باید در این جلسات دانشجویان مطمئن شوند که گفتار آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود.

اما نکته مثبت که از قضا روح حاکم بر این نشست نیز بود، عدم وجود فاصله‌گذاری‌های مرسوم بین دولت و ملت و صراحت در بیان از هر دو سمت بود. شاید هیچ‌کس تصور این را نداشت که بعد از نشست و اقامه نماز مغرب و عشاء برنامه بر این باشد که آن‌سوی محل اقامه نماز و روی زمین، سفره‌هایی پهن شده باشد و این‌بار قرار باشد بیش‌از گذشته فاصله بین مردم و دولت را کم کند. شاید این صحنه که مردم در یک متری منتخب خود با او افطار کنند و مطالبات خود را بیان کنند آرمان والایی در انقلاب بزرگ اسلامی ما نباشد، اما قطعا نکته امیدوارکننده‌ای برای شنیده شدن دغدغه‌ها و امید آفرینی در جهت حل آنان در وضعیت کنونی کشور است.

رمضانی: ساعت هفده روز چهارشنبه بیست و چهارم فروردین‌ماه، ساختمان نهاد ریاست‌جمهوری واقع در خیابان پاستور جنب‌وجوش و حرارت بی‌بدیلی داشت. نشست نمایندگان تشکل‌های دانشجویی با دکتر رئیسی، ریاست محترم جمهور، درست همان‌طور که از قبل نیز انتظار آن می‌رفت پر از بحث و مطالبه و البته آرمان‌خواهی بود.

در ابتدای جلسه نمایندگان هر تشکل هفت دقیقه به ایراد سخنرانی پرداختند. سخنرانی‌های بدون لکنت و با جسارت نمایندگان تشکل‌های دانشجویی روزنه امیدی حداقل برای خود ما دانشجویان بود، از آن جهت که دانشجویِ انقلاب اسلامی اهل حزب‌بازی و چشم‌پوشی از خطا‌ها نیست حتی اگر فرد مطالبه شونده با رای اکثریت مردم پس‌از چندین سال در حال نمایان ساختن روزنه‌های امید برای مردم است.

از ارز ۴۲۰۰ تومانی و صنعت خودرو تا مسائل روز آموزش‌وپرورش و فرهنگ، از روند انتصابات دولت و مشکلات اقتصادی تا مسائل جمعیت و زنان، از موانع تولید دانش بنیان و فعالیت‌های جهادی تا سند تحول و خلأ‌های گفتمانی دولت و... همه و همه ازجمله دغدغه‌ها و مطالبات مهم جریان دانشجویی کشور بود و پس از آن با پاسخگویی دکتر رئیسی نسبت به موارد مواجه بودیم.

اما حال که جوال دوز‌ها را به آقای رئیسی و کابینه‌اش زدیم جا دارد کمی سوزن نیز به تشکل‌های دانشجویی بزنیم. با وجود صراحت و بیان دغدغه‌های مردم، ولی همچنان بعضاً سطح تحلیل‌ها و گفتگو‌ها در حد تحلیل‌های سطحی فجازی مانده است. گاهی اوقات رسانه زدگی جای خود را به تولید فکر و تحلیل همراه با آرمانخواهی که از لازمه‌های تشکل‌های دانشجویی است، می‌دهد. یکی از نکاتی که ریاست جمهور هم به آن اشاره داشتند، مسئله عدم شناخت صحیح و کامل مسائل و اتفاقات کشور بود. اگر دانشجویان آگاهی مناسب نسبت‌به مسائل کشور را نداشته باشند، اگر تحلیل جامعی نسبت‌به وضعیت حال انقلاب اسلامی نداشته باشند، اگر نظرات تخصصی را در عرصه علمی ندهند و...، به‌جای تبدیل شدن به حلقه میانی کمک حال دولت و ملت، بیشتر مبدل به صرفاً انسان‌هایی دغدغه‌مند و سخنور در جلسات دانشجویی خواهند شد. با این وجود بدیهی است که دراین‌میان کم نبودند دانشجویانی که نگاه‌هایی عمیق و تحلیل‌هایی دقیق پیرامون مسائل امروز نظام اسلامی دارند.

ترکمان: بخش خوبی از نشست تشکل‌های دانشجویی با رئیس جمهور به پاسخگویی به سوالات توسط آقای رئیسی اختصاص یافت و بیشترین زمان هم برای پاسخگویی به سوالات جنبش عدالتخواه دانشجویی صرف شد؛ منتهی در مجموع رئیس جمهور به بخشی از سوالات ما پاسخ دادند، ولی همین که به این موضوع پرداختند خیلی اتفاق خوبی بود، چون ما وقتی با مسئولان مختلف جلسه می‌گذاریم دانشجویان دغدغه‌ها و مطالبات خود را مطرح می‌کنند و مسئولان هم به جای پاسخگویی به طرح مسائل خود می‌پردازند. به هر روی رئیس جمهور در نشست با فعالان دانشجویی فقط پاسخگوی سوالات و دغدغه‌های دانشجویان بودند و خودشان به طرح مسئله نپرداختند.

در مورد نحوه پاسخگویی به سوالات نیز شاید پاسخ رئیس جمهور به یکی دو مورد از سوالات ما قابل تامل بود؛ اما در خصوص دو مورد از سوالات جدی ما که شامل ارز ۴۲۰۰ تومانی و همچنین فقدان گفتمان محوری در دولت که توسط دیگر نمایندگان اتحادیه‌های دانشجویی نیز مطرح شد رئیس جمهور عملا پاسخ قانع کننده‌ای به آن‌ها نداد. به هر روی دوستانی که در این نشست حضور داشتند همه معتقد بودند که پاسخ رئیس جمهور نسبت به فقدان گفتمان محوری در دولت آن چیزی نبود که می‌خواستند.

اینکه رئیس جمهور ناظر به مطالبات و دغدغه‌های دانشجویان صحبت کرد اتفاق مثبت و مهمی بود و نشان می‌داد که آقای رئیسی حرف‌ها را با دقت فراوان گوش داده منتهی به تمام سوالات کلیدی و اصلی پاسخ داده نشد و از طرفی در پاسخگویی به برخی از سوالات اغراق صورت گرفت و توضیحات قابل تامل و فکر بود. علی ایحال برآورد بنده این است که جلسه رئیس جمهور با دانشجویان جلسه خوبی بود.

در این نشست سطح مطالباتی که از سوی دانشجویان مطرح شد اگر چه با هم خیلی همپوشانی داشتند، اما در سطح مطلوبی بودند. به هر روی، چون دولت سیزدهم یک دولت اصولگرا است در چنین جلساتی تشکل‌ها بیشتر به مدح و ستایش مسئولان می‌پردازند، ولی دانشجویان در نشست با رئیس جمهور همه ناظر به انتقادات صحبت کردند.

برگزاری جلسات دانشجویی با حضور مسئولان نکته مثبتی است؛ منتهی مثمرثمر بودن این جلسات خیلی مهمتر از مستمر بودن آنهاست. البته مثمرثمر بودن به این معنا نیست که حرف دانشجویان به کرسی بنشیند بلکه به این معناست که ما بفهمیم عده‌ای دغدغه پاسخگویی به سوالات ما را دارند و دنبال این هستند که دانشجویان را قانع کنند.

شاید رئیس جمهور نتواند که به همه مطالبات و دغدغه‌های دانشجویی پاسخ بدهد، اما یک سری بحث‌های چالشی و جدی مانند ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود دارد که ما انتظار داریم جلساتی در رابطه با چنین موضوعاتی برگزار شوند و موضع دولت را در این رابطه بشنویم نه اینکه صرفا حرف‌های گردی توسط رئیس جمهور و یا مشاورانشان زده شود. به هر روی ما در نشست اخیر نفهمیدم که دولت در کجای پازل ارز ۴۲۰۰ تومانی قرار دارد.