گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، پناهگاه حیات وحش میانکاله یکی از بهترین اندوختهگاههای پرندگان آبزی است که درسال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان محیط زیست درآمد. این منطقه حفاظت شده درسال ۱۳۵۴ به دلیل جذب گونههای نادر و رو به انقراض و پرندگان آبزی مهاجر و همچنین محل تخم ریزی آبزیان دریای خزر و نیز جاذبههای طبیعی خاص، به پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت. در ادامه حیات این شبه جزیره، در سال ۱۳۵۵ توسط برنامه MAB سازمان یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیست کره شناخته شد.
از سوی دیگر این تالاب به عنوان منطقهای مهم برای پرندگان توسط سازمان بین المللی حیات پرندگان شناسایی شده است که از مهمترین آنها میتوان به پرندگان کمیاب و در خطر انقراضی نظیر قوی فریادکش و... اشاره کرد که همگی این جانوران در فهرست ممنوعیت تجارت جهانی پرندگان در معرض خطر (CITES) قرار گرفتهاند.
اما با توجه به موقعیت این تالاب در در روزهای پایانی سال گذشته کلنگ احداث مجتمع پتروشیمی مازندران در روستای حسین آباد شهرستان بهشهر و در حریم تالاب بین المللی میانکاله توسط وزیر کشور بر زمین زده شد؛ مجتمعی که قرار است تا با سرمایه گذاری ۸۰ هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی مشغول به کار شود.
از همان ابتدای انتشار اخبار و تصاویر کلنگ زنی پروژه مذکور، صدای مخالفت و اعتراض اشخاص حقیقی و حقوقی مختلف نسبت به این اقدام بلند شد و شاخصترین این اعتراضات را علی سلاجقه، ریاست سازمان حفاظت محیط زیست، با بیان داشتن این نکته که طرح احداث مجتمع پتروشیمی مازندران فاقد مجوز از سازمان است، مطرح کرد.
در این راستا، فروردین امسال رئیسجمهوری به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دستور داد که از احداث پتروشیمی میانکاله به دلیل بروز مشکلات زیست محیطی جلوگیری شود. دادستانی کل کشور هم دستور داد تا زمان مشخصشدن نتایج بررسیها از ادامه فعالیت این پروژه جلوگیری شود، اما در روزهای اخیر مجدداً در فضای مجازی اخباری درباره ازسرگیری فعالیتها در این پروژه مطرح شده است.
عزیزالله فضلی، معاون ارتباطات و پیگیری اجرای قانون اساسی معاونت حقوقی در این زمینه میگوید: متعاقب این اخبار و گزارشهای واصله در خصوص امکان تخریب محیط زیست تالاب میانکاله به دلیل احداث پتروشیمی در منطقه حسین آباد شهرستان بهشهر استان مازندران، جنبههای حقوقی و قانونی موضوع، در دستور کار معاونت ارتباطات و پیگیری اجرای قانون اساسی قرار گرفت.
فضلی میافزاید: احداث صنایع شیمیایی به دلیل مصوبات هیئت وزیران ممنوع بود؛ اما در دولت پیشین بر اساس مصوبه ۱۵۲۵۳۶/ت ۵۷۹۴۴ه مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۲۳ هیئت وزیران، این پتروشیمی از شمول مصوبه سال ۱۳۸۱ مبنی بر ممنوعیت استقرار در استانهای شمالی مستثنی شد.
فضلی با اشاره به دستور رئیسجمهوری مبنی بر توقف احداث این پروژه یادآور شد: این معاونت موضوع را در راستای تحقق اصل ۱۱۳ قانون اساسی در دستور کار ویژه قرار داد.
براین اساس، چندی پیش منصورعلی زارعی، نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی در قالب یک تذکر به رئیس سازمان محیط زیست، مدعی ارسال نامه او به دولت برای انتقال پتروشیمی به استان همسایه شده و گفته بود: چرا دستور متوقفسازی سد فینسک را صادر نمیکنید؟ این سد هزاران میلیارد خسارت به بخش کشاورزی و محیط زیست وارد میکند. به نظر مردم ما حتماً شما میخواهید آب مورد نیاز این پتروشیمی را از این سد تأمین کنید.
در خصوص ادعای نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی به رئیس سازمان محیط زیست درباره رد مجوز زیستمحیطی پروژه احداث پتروشیمی میانکاله، محمود یزداندوست، مدیرکل دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان محیط زیست اظهار میکند: پروژهای که برای ارزیابی زیستمحیطی به ما پیشنهاد شده دارای ۲ فاز است که فاز اول آن در استان مازندران و فاز دوم در استان سمنان است. در فاز اول، گاز متان به پروپیلن تبدیل شده و پس از انتقال به استان سمنان با یک خط لوله به طول ۲۰۰ کیلومتر، در فاز دوم به محصول نهایی پروژه که همان پلی پروپیلن است، تبدیل میشود.
یزداندوست با رد این ادعا که سازمان محیط زیست به دنبال گرفتن این پروژه از استان مازندران و انتقال آن به استان سمنان نیست، تأکید میکند: ما اصولاً با احداث پروژه پتروشیمی در داخل ذخیرهگاه زیستکره مشکل داریم و مطابق قوانین و مقررات جهانی حاکم بر ذخیرهگاههای زیستکره، قادر به صدور مجوز برای چنین صنعتی در داخل ذخیرهگاه زیستکره نیستیم.
یزداندوست، مدیرکل دفتر ارزیابی زیستمحیطی سازمان محیط زیست با بیان اینکه ذخیرهگاه زیستکره میانکاله در سال ۱۳۵۵ به تأیید یونسکو رسیده است، گفت: ما در هیچ ذخیرهگاه زیستکرهای مجاز به انجام مطالعات زیستمحیطی نیستیم، بنابراین صدور مجوز برای پروژه پتروشیمی میانکاله از اساس غیرممکن است و دفتر ارزیابی زیستمحیطی سازمان حفاظت محیط زیست به هیچ وجه برای آن مجوزی صادر نخواهد کرد، چون با قوانین ذخیرهگاههای زیستکره مغایرت دارد.
یزداندوست تصریح میکند: اگر صنعت پتروشیمی بخواهد در آنجا احداث شود، این ذخیرهگاه از لیست ذخیرهگاههای زیستکره دنیا حذف خواهد شد.
وی ادامه میدهد: افزون بر این، از آنجا که این اولین کاری است که در دنیا برای تبدیل متان به پروپیلن انجام میشود، هیچگونه استانداردسازی برای آن وجود ندارد و توان دریافت لایسنس هم نخواهد داشت. ضمن این که انتقال پروپیلن با خط لوله ۲۰۰ کیلومتری به استان سمنان با ضوابط پدافند غیرعامل نیز مغایرت دارد.
مدیرکل دفتر ارزیابی زیستمحیطی سازمان محیط زیست با «کذب محض» خواندن ادعای آبرسانی سد فینسک به پروژه پتروشیمی، گفت: سد فینسک در استان سمنان احداث میشود و هدف از احداث آن، تأمین آب شرب شهرهای مهدیشهر و سمنان و نیز حقابهبرهای کشاورزی است و هیچگونه تخصیصی به بخش صنعت نخواهد داشت. هنوز برای احداث سد فینسک هم مجوز زیستمحیطی صادر نکردهایم و این موضوع در دست مطالعه قرار دارد.