آیا حمله به هواپیمای مسافری عمدی بود؟

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، دوازدهم تیرماه سال ۱۳۶۷ را می‌توان روزی تا ابد ماندگار در خاطر ایرانی‌ها نام برد، چراکه تراژدی هولناک ساقط کردن هواپیمای مسافری ایران توسط ناوگان جنایت پیشه نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس رقم خورد.

هواپیمای ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) در ساعت ۱۰ صبح روز ۱۲ تیر سال ۱۳۶۵ با شماره پرواز ۶۵۵ از فرودگاه بندرعباس به مقصد دبی به پرواز درآمد و تنها ۱۰ دقیقه پس از پرواز، در ارتفاع ۱۲ هزار پایی نزدیک تنگه هرمز و لارک بر فراز خلیج‌فارس مورد حمله ناو آمریکایی وینسنس قرار گرفت و تمامی ۲۹۰ سرنشین آن به شهادت رسیدند.

در میان سرنشینان این هواپیما، ۶۶ کودک زیر ۱۳ سال، ۵۳ زن و ۴۶ تبعه خارجی نیز حضور داشتند که جان خود را از دست دادند.

در طول سالهای پس از این حادثه تلخ، هموارد افراد مغرض در خارج و داخل کشور، نسبت به حقایق درباره این حادثه ایجاد تشکیک کرده‌اند و درحالی که جنایت نیروی دریایی آمریکا واضح و آشکار است، شبهاتی در خصوص مقصر بودن جمهوری اسلامی ایران در این حادثه را مطرح کرده‌اند.

** اشتباه در تشخیص هواپیمای مسافربری و جنگنده

یکی از مسائلی که به دفعات مطرح شده، اشتباه ناو آمریکایی وینسنس در تشخیص پرواز IR655 با هواپیمای جنگنده است و حتی برخی ادعاها مبنی بر اینکه ناو وینسنس هواپیمای ایرباس را با جنگنده F-14 به دلیل اینکه هردو هواپیماهایی با اندازه یکسان هستند اشتباه گرفته است، مطرح شد.

این شبهه با نگاهی به قابلیت‌ها و امکانات ناو جنگی وینسنس از ناوهای کلاس «تیکاندروگا» رفع خواهد شد.

ناو آمریکایی وینسنس «(USS Vincennes (CG-49»

این ناو که از رادارهای جستجوگر هوایی AN/SPS-49 برخوردار است و بر روی صفحه این رادار اندازه هدف بر اساس ابعاد آن نمایش داده نخواهد شد، بلکه هدف یا اصطلاحاً «تارگت» با استفاده از یک کد مخصوص بنام SSR-Code بر روی صفحه رادار ظاهر می شود و بزرگی و کوچکی هدف بر روی صفحه رادار زمانی قابل تشخیص است که اولاً کارایی رادار در صد درصد خود قرار داشته باشد و ثانیاً شرایط آب و هوایی هم مساعد باشد که با توجه به فصل گرما و میزان رطوبت بالا در خلیج فارس، به طور قطع هر دو هواپیما به یک شکل بر روی صفحه رادار ظاهر می شوند.

رادار AN/SPS-49

استفاده از سیستم کنترل رزمی AEGIS ویژگی دیگر ناو جنگی وینسنس است که این سیستم شامل مجموعه ای از رادارهای شناسایی، جستجوگر و شنود است و بر اساس آنچه در گزارش تیم بررسی وزارت دفاع آمریکا از عملکرد این سیستم آمده است، تایید می‌کند که پرواز شماره ۶۵۵ در زمانی که مورد اصابت قرار گرفته و قبل از آن، در حال اوج گیری بوده و همچنین کد Squawk هواپیمای ایرباس ایرانی بر روی Mode3 قرار داشته که به معنای غیرنظامی بودن هواپیما بوده است.

سیستم کنترل رزمی AEGIS

**اعتراف به جنایت

از سویی درگیری بین سه ناو آمریکایی حاضر در منطقه یعنی «وینسنس»، «مونتگومری» و «سایدز» در خصوص غیرنظامی بودن هواپیما دلیل دیگری بر اطمینان ویلیام راجرز از غیرنظامی بودن هواپیما است. کاپیتان دیوید کارلسون فرمانده ناو «سایدز» در روز حادثه، سرنگونی ایرباس ایرانی را نقطه اوج پرخاشگری وحشتناک ویلیام راجرز فرمانده «ناو وینسنس» می داند که از ۴ هفته قبل از آن و در جریان درگیری با ناوهای ایرانی که در حال بازرسی قانونی از یک کشتی بودند، آغاز شده بود.

لس آسپین رئیس وقت کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا نیز در مصاحبه ای اذعان کرد: «هیچ‌کدام از ۹ صفحه نمایشگر رادار کشتی، هواپیمایی را در حالت حمله نشان نمی‌دهند. در هیچ‌کدام از نوارها اثری از سیگنال Mode2، مورد استفاده هواپیماهای نظامی وجود ندارد. همه دستگاه‌ها در حال نشان دادن یک فروند هواپیمای ایرباس در حال اوج‌گیری هستند.»

تمام موارد فوق، حاکی از آن است که ناو وینسنس از غیرنظامی بودن هدفی که بر روی صفحه رادار بود آگاهی کامل داشته است، شاید بتوان شلیک دو تیر موشک به سمت ایرباس را نیز یکی از دلایل دیگر برای آگاهی آنان از غیرنظامی بودن هواپیما برشمرد چراکه اگر آنها گمان می کردند هدفشان اف -۱۴ است با یک موشک نیز میتوانستند آن را سرنگون کنند، اما چون هدف آنها یک هواپیمای بزرگ مسافری بوده، برای اطمینان از نابودی کامل آن اقدام به شلیک دو موشک کرده اند.

** عقده‌ای که منجر به جنایت IR655 شد

بررسی تحولات نظامی سال ۱۳۶۷ نشان می‌دهد نیروی دریایی آمریکا که همواره در خلیج فارس حضور همراه با قدرت و تکبری داشته، زمانی که توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران تحت ضربات پی در پی قرار گرفت و هیمنه آن شکست به دنبال موقعیتی برای جبران وجهه از دست رفته خود و از سویی دیگر تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران برای خاتمه جنگ بود.

مهرماه سال ۱۳۶۶ زمانی که ناوگان آمریکایی، ناوگروه ایرانی را مورد حمله قرار داده بودند، یگان هایی از نیروی دریایی سپاه به فرماندهی شهید نادر مهدوی موفق به ساقط کردن یک فروند بالگرد «سوپرکبرا» آمریکایی شدند.

شهید نادر مهدوی

در فروردین ماه ۱۳۶۷ نیز نیروی دریایی آمریکا طی عملیاتی به سکوهای نفتی سلمان و ابوذر حمله کرد که در پاسخ نیروهای ایرانی نیز اقدام به مقابله با آنها کردند و درگیری در آن روز میان ایران و آمریکا رخ داد.

مجموع موارد فوق را می‌توان از جمله علل و انگیزه‌های آمریکا برای حمله عمدی به هواپیمای مسافری ایرباس جمهوری اسلامی ایران برشمرد.