حاج‌اسماعیلی: به افراد سیاسی در تأمین اجتماعی مسئولیت ندهید/ جایگاه دولت در سازمان شفاف نیست
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، حمید حاج اسماعیلی؛ کارشناس امور اقتصادی به مناسبت روز تأمین اجتماعی در گفتگوی اختصاصی خود با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو با اشاره به اینکه تأمین اجتماعی برای بقا و ادامه فعالیت، نیازمند بازنگری و اصلاحات اساسی است، گفت: باید این مسأله را بدانیم که تأمین اجتماعی تنها یک نهاد صرفاً خدماتی و بیمه‌ای در کشور نیست، بلکه یک راهبرد و استراتژی کلان در حوزه مسائل اجتماعی و اقتصادی در کشور محسوب می‌شود، بنابراین حفظ و صیانت از این پدیده نوین که آثار بسیار موثری در زندگی مردم دارد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. باتوجه به شرایط خاص زمانی و اتفاقات اجتماعی و اقتصادی که در کشور رخ داده است، وقت آن رسیده که برای ارتقا و توسعه تأمین اجتماعی، یک توجه ویژه‌ای به آن معطوف شود.
وی افزود: به نظر من باید سریعتر این اقدام‌ها را برای سازمان انجام دهیم تا مشکلات اساسی گریبان سازمان را نگیرد. باید در ۳ بخش تغییرات و اصلاحات را انجام دهیم. اول استفاده از فناوری‌ها و تکنولوژی‌های جدید در سازمان است، زیرا سازمان سالهاست که با مکانیزم‌های سنتی به کار خود ادامه می‌دهد که هم هزینه بر است و هم باعث استهلاک سازمان می‌شود و هم اینکه خدمات مطمئنی را به بیمه شدگان نمی‌دهد. باید از فناوری‌هایی استفاده کنیم که بتواند در جمع آوری اطلاعات و ارتباط بخش‌های مختلف به لحاظ آماری کمک کند و هم دسترسی چندوجهی را در خود سازمان به صورت بخشی ایجاد کند و همچنین دسترسی خود بیمه شدگان و خدمات گیرندگان به سازمان را بهتر و مطمئن‌تر کند.
مدیریت متمرکز در سازمان وجود ندارد
حاج اساعیلی ادامه داد: بنابراین پردازش آمار و اطلاعات برای تصمیم سازی و تصمیم گیری در خصوص سیاستگذاری در سازمان تأمین اجتماعی نیازمند استفاده از فناوری‌های جدید است و هم برای ارائه خدمات مؤثر است. ما باید از تجربه جهانی برای استفاده از فناوری‌های نوین در سازمان استفاده کنیم که بدون آن‌ها امکان اداره سازمان براساس یک اطلاعات صحیح امکان‌پذیر نیست و سازمان باید هرچه سریعتر این کار را به عنوان یک الویت در دستور کار خود قرار دهد. دومین موضوع، اصلاحات ساختاری در سازمان تأمین اجتماعی است. سازمان به لحاظ مدیریتی مشکل دارد و سالهاست این مناقشه‌ها در کشور وجود دارد و مداخله‌های دولت و حضور افراد سیاسی در سازمان از مشکلات تأمین اجتماعی است که باید هرچه سریعتر اصلاح شود. سازمان یک مدیریت متمرکز و فنی را برای اداره در اختیار ندارد.
جایگاه دولت در تأمین اجتماعی شفاف نیست
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه جایگاه دولت به عنوان تصمیم سازی و تصمیم گیری به عنوان نماینده حاکمیت در سازمان مشخص و شفاف نیست، تصریح کرد: خود شرکای اجتماعی که صاحبان و مالکان اصلی سازمان تأمین اجتماعی هستند، جایگاهشان مشخص نیست. ما باید حتماً این‌ها را به صورت جدی تعریف کنیم. نه تنها دولت در سازمان نقش آفرینی صحیحی به لحاظ مدیریتی نداشته، بلکه سالهاست هزینه‌های زیادی را به سازمان تحمیل کرده است. تعهداتی را برای سازمان تعریف کرده که به هیچ وجه در چهارچوب و مقررات سازمانی نیست و به منابع سازمان دست اندازی می‌کند و بدهکاری دارد و طلب سازمان را در خصوص تعهداتی که برای سازمان ایجاد کرده به‌موقع پرداخت نمی‌کند. در کنار این‌ها در حوزه اصلاحات ساختاری اعتقاد دارم که دولت باید در سازمان سرمایه‌گذاری کند تا منابع سازمان به صورت مطمئن حفظ شود و سازمان بتواند به وظایف خودش که نقش آفرینی در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی است، انجام وظیفه کند که این مسئله یک راهبرد ملی در سازمان تأمین اجتماعی در کشور است.
دولت سرمایه‌گذاری کند
حاج اسماعیلی گفت: آنچه که سازمان تأمین اجتماعی انجام می‌دهد، حفظ امنیت عمومی، اجتماعی و اقتصادی در کشور است. پوششی که سازمان به لحاظ جمعیتی انجام می‌دهد، می‌تواند در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی نقش آفرین باشد، بنابراین یک پشتوانه عظیم به لحاظ امنیت عمومی در کشور وجود دارد، بنابراین دولت باید به عنوان نماینده حاکمیت سرمایه‌گذاری کند، علاوه بر اینکه حق دست اندازی به منابع سازمان را هم ندارد، باید بتواند منابع سازمان را غنی کند و سرمایه‌گذاری‌های مطمئن از طرف حاکمین صورت بگیرد. اصلاحات ساختاری در سازمان تأمین اجتماعی برای مدیریت کاملاً جدی است و باید حتماً انجام شود و ما نواقص آن را در سال‌های اخیر به عینه دیده ایم و باید هرچه زودتر این نواقص را برطرف کنیم. ما در این مسیر می‌توانیم از تجربیات جهانی استفاده کنیم، به هرحال ایران عضو اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی در دنیا است. بخش سوم اصلاحات پارامتریک است و بسیار ضروری است.
دخل و خرج تأمین اجتماعی هم خوانی ندارد
وی ادامه داد: محاسبات دخل و خرج سازمان، محاسبات بیمه‌ای است. ما باید به صورت جدی این مسأله را دنبال کنیم و تمام اتفاقات سازمان چه در حوزه سیاست گذاری و چه در حوزه خدمات رسانی اتفاق می‌افتد، کاملاً باید مبتنی بر محاسبات واقعی باشد، محاسبات بیمه‌ای یک محاسبه کاملاً ریاضی و پیچیده است که منابع و خدمات سازمان را از آن منشاء تعریف می‌کند. ما در این بخش ضعف داریم. دخل و خرج سازمان باهم خوانایی ندارد، زمانی سازمان جوان بود و بین ۱۴ نفر واریزی به سازمان داشتند و سرمایه‌گذاری می‌کردند و یک نفر از خدمات استفاده می‌کرد. زنگ خطر برای جلوگیری از بحران‌ها در سازمان به صدا درآمده و باید هرچه سریعتر این مسأله مورد بازنگری قرار گیرد. در بحث سن مانند کشور‌های دیگر عمل نمی‌کنیم. وقتی سازمان نمی‌تواند در دراز مدت از منابع سرمایه‌گذاری استفاده کند، هزینه هایش به سرعت افزایش می‌یابد و این مسأله می‌تواند یک بحران بزرگ داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی در پایان سخنانش اظهار داشت: در بخش مشاغلی که ما در سازمان داریم، تحت عنوان مشاغل سخت تعریف شده که این‌ها خسارت زا است. ما باید عوامل و مسائل خطرآفرین را در مشاغل سخت و زیان آور از بین ببریم تا ۸۵ درصد این عوامل می‌تواند به صورت آموزشی و اکتسابی رفع شود و ما استاندارد‌ها را در شاغل بالا ببریم. تعداد مشاغل سخت و زیان آور در ایران بسیار زیاد شده است و این مسأله یک خطر است. بحث تعهداتی که خود دولت تحمیل می‌کند و اقدااتی که دولت برای بازنشستگی‌های پیش از موعد انجام می‌دهد که باید موزد بازنگری قرار گیرد. سابقه از آن مواردی است که در ایران کمتر روی آن کار شده است و می‌توانیم انعطافات جدی در میزان سابقه افراد در بازنشستگی انجام بدهیم که تناسبی با سن و مشاغل دارد