یادداشت دانشجویی|
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ رستم ضیایی، «۱۶ آذر مال دانشجوی ضد نیکسون است، دانشجوی ضد آمریکاست، دانشجوی ضد سلطه است.» (برگرفته از بیانات رهبر معظم انقلاب ۱۳۸۷/۰۹/۲۴)
۱۶ آذر پیش از آنکه روز دانشجو باشد، روزی از روز‌های انقلاب اسلامی و نهضت حماسه و شهادت است؛ روزی که یادآور شاخص‌های دانشجوی تراز انقلاب اسلامی است. وقتی در آبان ماه آن سال اعلام شد که نیکسون، معاون رئیس جمهور وقت آمریکا از طرف آیزنهاور، رئیس جمهور وقت این کشور استعمارگر به ایران میآید، در مقابل دانشجویان مبارز دانشگاه نیز تصمیم گرفتند که در فضای حکومت نظامی بعد از کودتای سیاه، نفرت و انزجار خود را به دستگاه کودتا نشان دهند.
صبح شانزده آذر، هنگام ورود دانشجویان به دانشگاه تهران، متوجه تجهیزات فوق العاده سربازان و اوضاع غیر عادی اطراف دانشگاه شده، وقوع حادثهای را پیش بینی میکردند. فضا بشدت آبستن حوادث و درگیری بود. بعد از گذشت مدتی برای جلوگیری از تنش و درگیری چندین دانشکده دانشگاه تعطیل اعلام شد و در ادامه سراسر دانشگاه به دستور رئیس دانشگاه تعطیل گردید. ناآرامی تمامی محوطه دانشگاه را فرا گرفت به یکباره، فرمان آتش هم صادر شد و سه دانشجوی انقلابی یعنی قندچی، بزرگ نیا و شریعت رضوی در خون خود غلتیدند و به شهادت رسیدند و جاودانه تاریخ ایران زمین شدند.
شهید چمران که خود شاهد این واقعه بوده در ر ابطه با حادثه ۱۶ آذر میگوید: «وقایع آن روز چنان در نظرم مجسم است که گویی همه را به چشم می‌بینم، صدای رگبار مسلسل در گوشم طنین می‌اندازد، سکوت موحش بعد از رگبار، بدنم را می‌لرزاند، آه بلند و ناله جانگداز مجروحین را در میان این سکوت دردناک می‌شنوم. دانشکده فنی خون آلود را در آن روز و روز‌های بعد به رای العین می‌بینم.» درست روز بعد از واقعه ۱۶ آذر و در جو خفقان و وحشت، نیکسون معاون رییس جمهور امریکا به ایران آمد و در همان دانشگاهی که هنوز به خون دانشجویان بی گناه رنگین بود دکترای افتخاری حقوق دریافت کرد.
بدین گونه حادثه ۱۶ آذر ۱۳۳۲، بعنوان نماد استکبار ستیزی، مبارزه با استبداد و عدالت خواهی دانشجویان در تاریخ ایران ثبت شد. از آن پس، همه ساله به رغم کوشش رژیم و ساواک، در دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه‌های سراسر کشور مراسم و تظاهراتی به یاد شهیدان آن روز برپا می‌گردید. چنین شد که ۱۶ آذر به نام روز دانشجو نام گذاری شد و امروزه پس از گذشت سال‌ها از آن واقعه، یاد و نام آن شهیدان زنده است و بحث «دانشجوی تراز انقلاب اسلامی» در زبان و بیان رهبری حکیم انقلاب طنین انداز است. این یادداشت قصد دارد به بخشی از شاخصه‌های دانشجوی تراز انقلاب اسلامی در بیانات حکیمانه‌ی رهبری بصیر انقلاب بپردازد:
* با نگاه مستفسرانه دنبال پیدا کردن واقعیت باشید
«نظارت و توجه به اوضاع کشور. نگاه مستفسرانه و دنبال پیدا کردن واقعیت، همراه با انتقاد. قبلا هم عرض کردم که انتقاد هیچ اشکالى ندارد. نگاه منتقدانه هیچ اشکالى ندارد، منتها انتقاد درست؛ بی انصافى نشود. آدم گاهى می‌بیند در بعضى از انتقادها، بی انصافى می‌شود. حالا شما یک خرده تندید و جوان هم هستید و آدم خیلى هم توقع ندارد؛ اما آنهایى که ریش و سبیلشان سفید هم شده، گاهى اوقات انسان می‌بیند که بی انصافى میکنند؛ در بیان کردن و گفتن و حرف زدن نسبت به این و آن، بی ملاحظگى میکنند. مراقبت کنید بی انصافى نشود. بنابراین نقد مستمر. نظارت مستمر و متعادل بر اوضاع کشور، بر مدیریت ها، جزو کارهاى بسیار لازم است؛ البته باید با عقلانیت و با مدارا همراه باشد، بدون افراط، بدون پرخاشگرى؛ اما نگاه نقادانه» (۱۳۹۱/۰۵/۱۶)
* فریب سیاسی، قلمزنان روشنفکر را نخورید
«حال در چنین محیط و چنین جامعه اى، یک وقت می‌بینید که فلان آقا به عنوان قلمزنى روشنفکر، فرض بفرمایید راجع به دمکراسى می‌نویسد و آه حسرت دمکراسى آمریکایى و غربى را در این کشور میکشد! این یک فریب سیاسى است. یک غلط فکرى و سیاسى است..» (۱۳۷۵/۰۹/۱۵)
* خودجوش باشید
«آنچه ما از بچّه‌های دانشجو، از شما جوان‌های عزیز که من خیلی به شما‌ها واقعاً علاقه مندم، انتظار داریم این است که شما‌ها باید خودجوش باشید، باید خودکار باشید، باید منتظر این نباشید که شما را به کار وادار کنند بخصوص جوان‌هایی که مثلاً مربوط به تشکل‌های گوناگون دانشجویی هستند. باید خودکار حرکت کنید، باید بچه‌هایی که اهل اندیشه هستند؛ بعضی‌ها هستند در اندیشه ورزی پیشرو هستند، بعضی‌ها در حرکت‌های اجرائی پیشرو هستند؛ هر کدام در هر قسمتی که توانایی‌اش را دارید بایستی خودجوش و خودکار باشید؛ مثل مبارزات مبارزین زمان طاغوت.» (۱۳۹۸/۰۳/۰۱)
* قدرت تحلیل سیاسى داشته باشید
«بنده یک وقت عرض کردم دانشگاه‌ها باید سیاسى باشند و دانشجو باید سیاسى باشد. معناى این حرف آن است که دانشجو باید قدرت تحلیل سیاسى داشته باشد؛ تا جبههبندیهاى دنیا را بشناسد؛ تا بفهمد امروز دشمن کجاست و از کجا و با چه ابزارى حمله مىکند. این براى شما لازم است. اگر شما تلاش سیاسى، کار سیاسى، مطالعه و مباحثه سیاسى نداشته باشید، این توانایى را پیدا نمىکنید. البته توجه داشته باشید که دشمن از همین امر استفاده نکند. دشمن با کمال هوشیارى ایستاده است. امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «و من نام لم ینم عنه»؛ مراقب باشید که اگر شما غفلت مىکنید، دشمن از شما غفلت نمىکند. دشمن با کمال هوشیارى مراقب است» (۱۳۷۴/۰۸/۱۰)
* به مسائلی که از اولویت برخوردار نیستند، سرگرم نشوید
«جدا کردن مسائل اصلى از فرعى، مسائل درجهى یک از مسائل درجهى دو، سرگرم نشدن به مسائلى که از اولویت برخوردار نیستند و شناختن این مسائل، از عرصه هاى شور و شوق دانشجوئى و دانشگاهى است. اگر شما می‌بینید در بیرون کسانى احیاناً به مسائل فرعى سرگرم می‌شوند. خودشان را مشغول میکنند، محیط دانشگاه باید بتواند در این زمینه داورى درستى داشته باشد: آقا این مسئله اصلى است، این مسئله فرعى است؛ این مسئله از اولویت برخوردار است، این مسئله از اولویت برخوردار نیست. محیط دانشجوئى، یک چنین محیطى است. این معنایش این نیست که حتماًبر همهى این جمع دانشجوئى، فکر واحدى حاکم باشد؛ نه، ممکن است اختلاف نظر وجود داشته باشد؛ شما میگوئید این مسئله از اولویت برخوردار نیست، دیگرى میگوید هست؛ خیلى خوب، محیط، محیط بحث است؛ همین، نشاط ایجاد میکند» (۱۳۹۲/۰۵/۰۶)
* هوشیار باشید
«دانشگاه باید بهوش باشد. دانشجوى مؤمن و مسلمان و دانشجوئى که به کشورش علاقه‌مند است و دانشجوئى که به آینده ى کشور و آینده ى نسل خودش دلبسته است، باید هوشیار باشد. بدانید اینها دارند طراحى میکنند؛ البته شکست میخورند. من الان به شما عرض میکنم، اینها در نهایت شکست میخورند؛ اما درجه ى بیدارى و هوشیارى من و شما میتواند در میزان خسارت و ضررى که وارد میکنند، تأثیر بگذارد. اگر هوشیار باشیم، نمیتوانند صدمه و ضررى بزنند. اگر غفلت کنیم. احساساتى بشویم، بی تدبیر عمل کنیم، یا خواب بمانیم و اینجور عوارض به سراغمان بیاید، ضرر و زیان و هزینه بالا خواهد بود؛ ولو در نهایت موفق نخواهند شد» (۱۳۸۶/۰۶/۰۴)
* آرمان‌ها را به عقاید دینی وصل کنید
«محیط دانشجوئى، محیط سیالى است؛ یعنى شما امروز دانشجوئید، پنج سال دیگر اغلبتان دانشجو نیستید؛ یک گروه دیگرى به جاى شما دانشجویند. خوب، اینجا دو تا محیط براى استمرار هست: یکى خود شما هستید. شما بمجرد اینکه از محیط دانشجوئى دانشگاه خارج شدید، یادتان نرود که در تشکل دانشجوئى، در محیط دانشجوئى، در کلاس درس، در یک چنین جلساتى چه میگفتید، چه میخواستید و به عنوان آرمان چه چیزهائى را مشخص میکردید؛ اینها را فراموش نکنید. اینها را نگه دارید. امروز شما دانشجوئید و محیط دانشگاه هست و محیط جوانى است و گرم و گیرا و عدالت و آرمانخواهى و اینها، بعد پسفردا از محیط دانشجوئى که خارج شدید، همه چیز یا دفعتاً فراموش بشود یا بتدریج فراموش بشود، این درست نیست. این یک مرکز براى استمرار است.» (۱۳۸۶/۰۷/۱۷)
* در محیط دانشگاه اثرگذار باشید
«آنچه که من عرض میکنم، این است که در محیط دانشگاه سعى بر اثرگذارى کنید. به آنچه فرا گرفتید. اکتفا نکنید؛ سعیتان این باشد که آن را منعکس و منتقل کنید. در محیط دانشگاه، دل‌ها و فکرهاى زیادى هستند که مى توان آن‌ها را با شعاع این معارف، منور کرد. سعى دشمن این است که جوان‌ها از این معارف دور بمانند. همچنان که در قرآن ملاحظه می‌کنید «و هم ینهون عنه و ینأون عنه» درباره‌ی پیام پیغمبران نیز همینطور بوده است. درباره ى پیام پیغمبر اسلام نیز همینطور بود. دشمنان، هم دیگران را از قرار گرفتن در شعاع این افکار نورانى نهى میکنند، و هم، خودشان را عقب می‌کشند که این شعاع
به آن‌ها نتابد. راه مقابله اش همین است که شما سعى کنید این افکار را در میان محافل جوان، محافل دانشجویى و دل هاى پاک، نورانى و پذیرنده ببرید» (۱۳۷۹/۰۶/۱۰)
رستم ضیایی، دانشجوی کارشناسی معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام
ارسال نظرات