به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مناظره سیاسی با عنوان «جمهوری اسلامی از نظریه تا عمل» با حضور عماد بهاور، عضو شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان و مهدی جمشیدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از سوی بسیج دانشجویی دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.
بهاور، عضو شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان در این مناظره گفت: بسیاری از نیروهای نهضت آزادی از همان سال ۴۲ که از حرکت امام خمینی حمایت کردند خط آنها از جبهه ملیهای سکولار فاصله گرفت و ارتباط خیلی تنگاتنگی با مرجعیت اسلامی داشتند. حتی وقتی امام خمینی به عراق تبعید شد دبیر کل فعلی نهضت آزاد بلافصله به عراق رفت و چند ماه کارهای سازماندهی دفتر امام را انجام میداد. همچنین مرحوم یزدی سالها نماینده امام برای جمع آوری وجوهات در خارج از کشور بود.
وی با بیان اینکه مهندس بازرگان نیز ارتباط نزدیکی با جریان روحانیت داشت و به درستی معتقد بود روحانیت تنها نیرویی است که توان بسیج کنندگی و نفوذ در تودههای مردم دارد، اظهار کرد: سالها ارتباط گروههای سیاسی با امام خمینی در عراق برقرار بود و امام با کمک همین جریانها به فرانسه رفت و گفتمان انقلاب اسلامی در پاریس به تدریج بسیج اجتماعی حداکثری بین طیفهای مختلف را برانگیت و منجر به انقلاب شد.
بهاور با اشاره به اینکه در هیچ یک از سخنرانیها و مصاحبههای امام خمینی در پاریس مفاهیم اسلام بنیاد گرا و اسلام سیاسی که امروز مطرح است وجود ندارد و اینگونه بسیج حداکثری با اعتماد و علاقه به امام خمینی شکل گرفت، اظهار کرد: در بین نیروهای نهضت آزادی به غیر از مهندس بازرگان که اصلاح طلب بود بقیه نیروهای انقلابی بودند کهای کاش نظریه مهندس بازرگان پیش میرفت یعنی اختیار شاه از او گرفته میشد و شورای سلطنت را واگذار میکرد و در گام بعد در قانون اساسی مشروطه تغییراتی اتفاق میافتاد و شاید اینگونه خیلی اتفاقات بهتری میافتاد و درگیری ها، شکافها و خونریزیهای بعدی و مشکلاتی که تا امروز اتفاق افتاده اند روی نمیداند و از طرفی ما مرجعیت اسلامی برای نظارت بر تمام امور را هم داشتیم و جمهوریت و آزادی اجتماعی نیز بهتر محقق میشد.
وی اظهار کرد: اسلامیت و جمهوریت دو مفهوم کلیدی جمهوری اسلامی به شمار میروند. پیش از انقلاب بحث جمهوریت به این معنای جمهوری اسلامی که بعدها ولایت فقیه و ولایت مطلقه فقیه به آن وارد شد اصلا مطرح نبوده است. در آن مقطع نگرش مردم به اسلام یک اسلام آزادیخواهانه بوده که هیچ تعارضی با دموکراسی، آزادی خواهی و توسعه سیاسی نداشته است. در واقع بحثهایی که اسلام گراها در آن برهه مطرح میکردند منبعث از بحثهای روشنفکری دینی بوده و بحثهایی بوده که مهندس بازرگان بیان آنها را از دهه ۲۰ شروع کرده بود.
بهاور اظهار کرد: اسلام گراها همواره تلاش میکردند که ثابت کنند بین اسلام و دموکراسی، اسلام و علم و اسلام و عقلانیت تعارض وجود ندارد؛ بنابراین در آن مقطع هیچ تعارضی بین مردم احساس نمیشد و برداشت آنها از اسلام و روحانیت به مانند امروز نبود؛ همچنین وقتی هم امام به ایران آمد قصد نداشت حکومت کند به همین دلیل به قم رفت و قرار بود بحث مرجعیت و نظارت کلان روی سیاستهای کشور را پیش ببرد و حتی گفتند روحانیت در سیاست نباید حضور یابد، ولی بعدا اتفاقاتی افتاد که برخیها میگویند امام مجبور شد وارد سیاست شود، ولی برخیها نیز میگویند از قبل برنامه همین بوده و به تعبیر برخیها اینگونه انقلاب را ربودند.
وی بیان کرد: من از ماهیت اصلی انقلاب ایران دفاع میکنم، چون در نوع خودش یک انقلاب مدرن و مترقی بوده، ولی به زعم بنده اتفاقات بعد از انقلاب به منزله انحراف از آرمانها و ارزشهای انقلاب بوده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز گفت: امام خمینی پیش از شروع نهضت شکل صالح حکومت را قائل به، ولی فقیه میدانسته و حداقل در سه متن علمی شامل کتاب البیع، جلسات درسشان در نجف و همچنین در کتاب کشف اسرار ۱۱ دلیل را برای ولایت فقیه آورده اند و این دلایل را هم قبل از شروع روند مبارزه مطرح کرده اند.
وی اظهار کرد: دلیل اینکه موضوع ولایت فقیه در پاریس مطرح نشده این است که در پاریس بحث بر سر اصل حکومت بوده که آیا حکومت اسلامی و دموکراتیک و یا جمهوری سکولار باشد. در واقع در آن مقطع انقلاب در مقام اجمال قرار داشته نه در مقام تفصیل و وقتی که وارد تفصیل شد شکافها و اختلافات روشن شد. مضاف بر این امثال مهندس بازرگان در مورد پیروزی انقلاب تردید داشتند و حق هم داشتند، چون علل ظاهری نمیتوانست بگوید انقلاب پیروز میشود.
جمشیدی افزود: در پاریس بحث بر سر مقدمات بوده و نه جزئیات یعنی بحث این بوده که اگر حکومت اسلامی تشکیل شد قانون و مجری آن چه باشد که امام خمینی هم گفت جمهوری. ما که با شکل جمهوری مشکل نداریم مگر امروز انتخاب برگزار نمیشود و مگر رای اکثریت ملاک نیست و مگر هر فردی یک رای ندار؟ آیا مثلا آقای خامنهای ۱۰ هزار رای دارد و مردم هر کدام یک رای دارند. اتوریتهای وجود ندارد و جمهوری در ایران مانند کشورهای دیگر است، اما جمهوری ما متاثر از مبانی و قواعد اخلاقی است و پول و دیکتاتوری در آن نباید حاکم باشد.
وی تصریح کرد: هم امام و هم شهید مطهری گفتند اگر روحانیت در حکومت نباشد بهتر است و امروز هم همینطور است چه کسی گفته اگر رئیس جمهور آخوند باشد بهتر است من این را اشکال میدانم و اگر رئیس جمهور آخوند نباشد بهتر است. روحانیت نباید زیادی در حاکمیت ورود کند. آیا روحانیت به همه سوالات و اشکالات پاسخ داده و همه ذهنها انقلابی شده و، چون کار دیگری نمانده حالا باید در حکومت دخالت کند نه این کار غلطی است و اگر شهید مطهری هم بود مخالفت میکرد.
جمشیدی با بیان اینکه جمهوری اسلامی نباید با حکومت روحانیت مساوی شود، اظهار کرد: امام انقلاب نکرد که روحانیت به مرجعیت برسد، چون روحانیت از قبل مرجع تقلید بوده. امام انقلاب کرد تا، ولی فقیه شکل بگیرد.
وی با بیان ولایت فقیه ولایت ایدئولوژیک است و همین که وقتی بنزین گران میشود رهبر انقلاب میگویند مسئولین تصمیم میگیرند معنایش این است که ایشان به حرف امام خمینی و شهید مطهری وفادارند، تصریح کرد: رهبر انقلاب میگویند ولایت فقیه برای این است که آهنگ حرکت دستگاههای نظام به سمت اهداف اسلامی باشد. در واقع وقتی جمهوری اسلامی استحاله و به ضد خودش تبدیل شود آنجا، ولی فقیه باید پاسخگو باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه هیچ کس، ولی فقیه را معصوم نمیداند و میتوان ایشان نقد کرد به گونهای که حتی خود رهبر انقلاب نیز میگویند از نظارت و انتقاد استقبال میکنم، اضافه کرد: اصل نظارت بر، ولی فقیه وجود دارد و به همین منظور کمیسیونی در مجلس خبرگان تشکیل شده است.
جمشیدی تصریح کرد:، ولی فقیه وقتی دیکتاتور است که مثل محمد رضا پهلوی عمل کند یعنی تصمیم گیری در مورد سایر امور در اختیارش باشد. ولی فقیه نظارت دارد و حاکم و مجری نیست. رهبری گفته اصلا صلاح نیست در مسائل دخالت کند، چون قانون اجازه نمیدهد و ممکن هم نیست، چون اگر بخواهد دخالت کند باید یک قوه مجریه هم در بیت رهبری باشد.
وی با طرح این سوال که چرا وقتی بعد از انقلاب که بحث ولایت فقیه مطرح شد هیچ کس حتی اصلاح طلبها نپرسیدند این ولایت فقیه چه صیغهای بود و از کجا آمد، اظهار کرد: اصلاح طلبها همان زمان یقه چاک میدادند و اگر خانمی بد حجاب بود به او میگفتند ضد ولایت فقیه خب بدحجابی چه ربطی به ولایت فقیه دارد. در واقع اصلاح طلبها آن زمان کمترین مخالفت را ضدیت با ولایت فقیه میدانستند پس خاتمی و میرحسین موسوی دیکتاتور هستند که هیچ مخالفتی با ولایت فقیه را برنمی تابیدند و این در حالی است که ما امروز به راحتی رهبری را نقد میکنیم.
جمشیدی افزود: حکومت دینی مبتنی بر تقلب نیست و اینکه رهبر انقلاب در سال ۸۸ گفتند در انتخابات تقلب صورت نگرفته یعنی همین؛ پس فتنه ۸۸ برای جمهوریت نبود بلکه در برابر جمهوریت بود.
عضو شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان گفت: در عرصه عمل پیچیدگیهای زیادی برای اجرای احکام اسلام وجود دارد؛ مثلا در رابطه با مسئله حجاب با توجه به وعدههای فرمانده کل نیروی انتظامی خواهیم دید که چه اتفاقی خواهد افتاد. قرار است چند میلیارد بودجه بگذارند؛ چند میلیون نفر بسیج کنند؛ چند زندان بسازند و چند قاضی تربیت کنند و چند هزار پرونده را سازماندهی کنند که بخواهند با بی حجابها برخورد انتظامی کنند؟ مگر دین اینطور محقق میشود.
بهاور بیان کرد: مسئله حجاب در اول انقلاب نبوده و بعدا مطرح شده خب امروز میخواهید آن را حل کنید که چه کار کنید. میخواهید در خیابان با ۵۰ درصد جمعیت بجنگید؛ البته آقای جمشیدی در مناظرههای قبلی خود گفته که بی حجابها دو سه درصد هستند، اما اینطور نیست و تعداد آنها خیلی بیشتر از اینهاست.
وی با تاکید بر اینکه هیچ کس مدافع برهنگی نیست حتی در اروپا و آمریکا هم چنین نیست با این اوصاف بحث ما حجاب اجباری است نه برهنگی، تصریح کرد: حد و حدود اخلاقی پوشش و برهنگی در قانون باید مشخص شود؛ البته پوشش باید در جامعه آزاد باشد. به زعم بنده در قانون حجاب باید تجدیدنظر صورت بگیرد.
بهاور بیان کرد: ورود دین به حکومت داری ورود چالشی است و به دین هم آسیب میزند. به زعم بنده وقتی ما میخواهیم اسلام را به صورت حکومت دربیاوریم مجبور میشویم قوانین شرعی را در کنار قوانین دینی بگذاریم و در یک مجلس انتخابی آن را تصویب کنیم به صورت ناخواسته و اتوماتیک دین را سکولار میکنیم، چون تمام شرعیات را به قانون مدنی، اجتماعی و زمینی تبدیل میکنیم..
وی افزود: به زعم بنده حکومت اسلامی آخرین مرحله از سکولار کردن یک دین است، چون قوانین آن مصوبات مجلس است و در این حکومت فرقی نمیکند انسان کشف حجاب کند یا از چراغ قرمز عبور کند یعنی همانطور که عبور از چراغ قرمز را جریمه میکنند کشف حجاب را هم جریمه میکنند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه اظهارات خود گفت: اینکه آقای بهاورمی گوید دین با زور تحقق پیدا نمی کند. بله در مرحله اول باید همه را به دین دعوت کنیم اما اگر اقلیتی خواستند جامعه را دچار آسیب و انحراف کنند آنجا باید چه کار کنیم؟ آقایان اصالت الاجتماعی نگاه می کنند و می گویند حجاب زورکی باعث کمال شخص نمی شود ولی باعث کمال جامعه که می شود مگر قرار است همه چیز باعث کمال شخص شود. ما از حیث حقوقی قائل به تقدم حقوق جامعه بر فرد هستیم.
وی بیان کرد: علامه طباطبائی در المیزان می گوید که بالاترین حقوق جامعه حق توحید است و جهاد ابتدایی را اینگونه توجیه می کند که اگر کسی حق زندگی عفیفانه را از جامعه بگیرد باید محدود می شود. خب حالا که قرار است حجاب زورکی از 26 فروردین اجرا شود این حجاب برای بی حجاب ها هیچ کمالی ندارد ولی برای جامعه کمال دارد.
جمشیدی با بیان اینکه همه فقها حجاب را ضرورت دین می دانند، اضافه کرد: سوال بنده از آقای بهاور این است که کجای اینکه اگر مجلس و شورای نگهبان نظارت کنند تا قوانین دینی تصویب شوند و دین جامه قانون به تن کند سکولاریسم است؟ اتفاقا مهندس بازرگان در کتاب خود نوشته است که دین و دنیا به هم پیوسته هستند.