فساد و قاچاق از بیماری‌های اقتصاد ما هستند/ زمانی پول نفت، عقب‌ماندگی فکری و سیاسی در حکمرانی و سیاستگذاری ما را می‌پوشاند

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، برنامه تولید، لوکوموتیو پیشرفت کشور، با حضور روح الله ایزدخواه، علیرضا عباسی، محمد علیمهری، علیرضا عسگریان و همچنین ارائه سید رضا نورانی، شراره کامرانی، محمد مرادی و سعید جلالی قدیری در روز سه‌شنبه ۲ خرداد ماه به میزبانی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و به همت بسیج دانشجویی دانشگاه تهران برگزار شد.

روح الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی در این برنامه گفت: ما در حوزه سیاستگذاری و حکمرانی اقتصادی یک عقب ماندگی فکری، مدیریتی و سیاسی داشتیم که منتهی پول نفت آن را پوشش می‌داد اما امروز که پول نفت کم شده مسائلی پدید می‌آید که تا چه حد در مدیریت کلان تولید در کشور تناقض و مشکلات داریم و بر ضد اهداف و آرمان ها یعنی مردمی سازی، خودکفایی و استقلال اقتصادی حرکت می‌کنیم. بیماری های اقتصاد ما از جمله فساد و قاچاق ریشه در کاهش ارزش پول ملی دارد. 

در آستانه برنامه هفتم توسعه هستیم و اگر دست فرمان گذشته را در اداره اقتصاد پیش بگیریم و تصمیماتی از قبیل تشکیل وزارت بازرگانی بدون وجود تفکر داشته باشیم مشکلات قبل را همچنان خواهیم داشت.

یکی از راهبرد های جدی احیای تولید از طریق توجه به زنجیره های تولیدی است و صرف واحد و بنگاه های اقتصادی دیگر توانایی ندارند، هیچ بنگاه اقتصادی خارج از زنجیره نداریم.

راهکار دوم ایجاد شبکه های تولیدی و صادراتی است که مسیر رشد تولید بسیاری از کشورها بوده است.

راهکار سوم احیای واحد های راکد است، ۵۰ تا ۶۰ درصد از واحد های تولیدی مان راکد است. 

راهکار بعدی تحرک بخشی به صادرات است. صادراتمان در مورد محصولات خام کشاورزی و صنعت بسیار ناچیز است و از راه مردمی سازی امکان حل آن وجود دارد.

راهکار بعدی قرار دادن امکانات تولید به تعاونی های بزرگ تولید است.

راهکار دیگر مسئولیت بخشی به تشکل های تولید است و مسئولیت هایی از قبیل تنظیم بازار به این تشکل ها باید بدهیم. این کار سبب نهادی شدن اقتصاد ایران میشود زیرا تولید فقط شامل بازار و دولت نیست.

راهکار دیگر مدیریت منافع باداورده حاصل از کاهش ارزش پول ملی می‌باشد.

و راهکار آخر اصلاح بانکی است.گفتیم باید بانک ها طبق قوانین رفتار کنند اما ما نمیتوانیم مقابله کنیم. میتوانیم با تجمیع منابع مالی خرد مردمی این مشکل را رفع کنیم و بانک ها رو دور بزنیم و تولید را از طریق مالی تامین کنیم.

در مورد خودروسازی باید منابع مالی مردمی را در اختیار خودروسازهای جدید مردمی قرار دهیم و تولید مطابق فناوری های روز داشته باشیم.

علیرضا عسگریان، معاون امور اقتصادی وزارت کار گفت: کالای اساسی متناسب با شرایط قابلیت تغییر را دارد. در وضعیت اقتصادی امروز که میتوان از آن به عنوان جنگ اقتصادی نام برد، کالای اساسی متغیر شده و به برخی کالاها کمتر توجه میشود مانند نساجی. 

وزرات تعاون، کار و رفاه چند ماموریت دارد. حوزه اشتغال و حوزه مربوط به رفاه. مشکلات در کلیت دستگاه اقتصادی ساده اما در اجزا پیچیده است.

 صندوق‌ها فاقد نقدینگی اند. بخش خصوصی کمتر پیچیدگی دارد. بخش خصوصی صاحب همه فرایند است، شخصی است و شخصا مسیر اداری را طی میکند.  بخش خصوصی دارای انگیزه و تجربه است. 

در سال های اخیر، ناترازی به وجود آمده و تمام سود حاصل، صرف توزیع شده و سرمایه ای برای استهلاک و سرمایه گذاری مجدد باقی نمیماند. صندوق‌ها همه کارکردشان روزمره‌ است. بخشی از ذخیره صندوق را دولت، بخشی را خود مردم و بخشی را بانک‌ها تامین میکنند. 

تعاونی‌ها حدود پنج تا ده درصد اقتصاد کشور را پوشش میدهند که اکثرشان نیاز به سرمایه‌گذاری دارند. ساز و کاری تشکیل خواهد شد که در مناطق محروم تعاونی شکل گیرد شاید این تعاونی‌ها به صورت منطقه‌ای تعریف شوند.

علیرضا عباسی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، گفت:

امروزه تولید کشاورزی مان را توانستیم ۶/۵ برابر افزایش دهیم، بنابراین بیان ایرادات به معنای عدم پیشرفت نیست. 

 ما ۶تا ۸ میلیون تن صادرات کشاورزی و ۲۰ میلیون تن واردات کشاورزی داریم. اما ضعف ما بیشتر در حوزه نهاده ها است زیرا الگوی کشتی که به دنبال آن بودیم را دنبال نکردیم.

در حوزه نساجی یکی از مشکلاتمان این است که موانع تولید، صنعت پنبه را به نابودی کشانید و امروز باید دو سوم نیاز کشور را از طریق واردات تامین کنیم. علاوه بر این فناوری های تولید را جدی نگرفتیم. باید به ظرفیت دانشی در این حوزه توجه شود.

در حوزه کشاورزی باید اتصال دانشگاه به مزرعه انجام شود و برای این منظور باید ورودی به دانشگاه را هدفمند کرده و اساتید نیز باید مهارت آموزی را در دستور کار خود قرار بدهند.

توجه به افزایش بهره وری می‌تواند اثرگذاری بالایی بر درآمد کشاورزان داشته باشد. بنابراین توجه به سیاستگذاری‌ و مدیریت در این حوزه‌ها و اصلاح آن‌ها ضروری است.

آقای انصاری، دبیر سابق انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در این برنامه گفت:

لوازم خانگی صنعتی است که از مواد اولیه بالادستی استفاده می کند و از یازده رشته توسعه اقتصادی کشور است. چالش های این صنعت بدین صورت مطرح میشود: 

 سیاستگذاری در راستای تولید نیست. تصمیمات بدون توجه به زمینه های کارشناسی و اجرای سلیقه ای یا عدم اجرای قوانین نیز از مشکلات موجود است. امروز لوازم خانگی ایرانی قابلیت رقابت با بهترین لوازم خانگی در دنیا را دارند. انجمن ها و ان جی او ها باید در کنار دولت فعالیت داشته باشند. ما بهترین یخچال و اجاق گاز و جاروبرقی را می توانیم تولید کنیم اما گاهی مسئولان از پیشرفت ها خبر ندارند.

فقدان استراتژی توسعه صنعتی با محوریت بخش خصوصی، غلبه پارادایم سیاست به اقتصاد، اجرای ناقص قوانین برای بهبود تولید، واردات غیر قانونی و قاچاق، سیاست های کارشناسی نشده از دیگر مشملات حوزه صنعت هستند. 

ما باید به دنبال نوآوری و خلاقیت باشیم. ما در بازار نیز نیاز به خلاقیت داریم. امروز قدرت خرید مردم کم شده و مشکل تولیدکننده کمبود نقدینگی و قیمت بالای مواد اولیه است و برخی تولیدکننده ها بدوت سود کار می کنند.

جلالی، دبیر اتحادیه تولید کنندگان نساجی ‌و پوشاک ایران، مطرح کرد:

این یک صنعت است که در ان نسبت سرمایه برای ایجاد شغل پایین است و این مزیت بزرگیست. کل دنیا هم از این صنعت به پیشرفت رسیده اند. از لحاظ مصرف، جیب مردم از سال 92 به بعد کوچک شده است، و پوشاک نسبت به مایحتاج و دارو، اولویت کمتری دارد. چهار مشکل در بحث نهاده وجود دارد.

ما نگاه زنجیره ای در هیچ حوزه ای نداریم و نگاهمان جزیره ای است. ما چندین نهاد متولی صنعت پوشاک داریم که هرکدام سخنان متفاوتی میزنند. در صنعتی که این حجم تولید و اشتغال و ذینفع دارد، نمیشود هرکس تصمیمی جداگانه برای خود بگیرد. این صنعت دچار قاچاق گسترده است.

ما بابت مواد اولیه دچار مشکل هستیم و این مشکلات با یک برنامه ریزی ساده قابل حل هستند.

مشکل دیگر این است که شفافیت نداریم. ما فضای غیر شفاف داریم چرا که کل زنجیره از مواد اولیه تا محصول نهایی را مجبور میکنیم که 9 درصد را رعایت کنند اما فضای صنف ما این نظارت را ندارد و این باعث قاچاق میشود.

مشکل دیگر این است که فضای کسب و کار ما، کاغذبازی زیاد است و برای واردات حدود 4 ماه در گمرک معطلیم.

آقای محمد مرادی؛ مدیر عامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن، گفت:

"از اول انقلاب حدود ۱۸۰ تن تولید تخم مرغ داشتیم و حدود ۶۵ سال از صنعت ما گذشته است. در حال حاضر نیز یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید داریم که با تمام مشکلات رو به رشد بوده است. 

بخش خصوصی بدتر از دولتی نیست. تقاضای ما از دولت این است که وظایفی که متعلق به خودمان است را به ما واگذار کنند. پارسال یکسری وظایف را به ما واگذار کردند.

توانستیم بازار صادراتی فراهم کنیم با اینکه بازار دوردست نمی‌توانیم داشته باشیم. بدون اینکه به قیمت مصوب برسیم توانستیم در صادرات رکوردشکنی کنیم.

ما در قانون، نظام صنفی کشاورزی نداریم. وظایفی که در اصل ۴۴، بارها گفته شده ذیل دستورالعمل‌های دولت قرار گرفته است. در حالی که دستورالعمل باید ذیل قانون تعریف شود.

خواهش ما این است که دولت دست از دخالت بردارد و ظرفیت تولید را به ما (بخش خصوصی) بسپارد. از مشکلات واقعی ما در روند تولید، واقعی نبودن قیمت‌ها و عدم شفافیت روند قیمتگذاری و واگذاری به صورت نهادی به بخش خصوصی می‌باشد."

خانم موسوی؛ فعال در حوزه تعاونی های مردمی، در این برنامه گفت:

"ما در شروع کار خانم ها رو جمع کردیم. با هفت نفر، تعاون تولیدی تشکیل دادیم. الان کار خیلی گسترده تر شده است، ساخت ترشی، خیاطی، عروسک بافی انجام میدهند و به بازار ارائه میدهند‌. این کار را اشتغال خانه به خانه نامگذاری کردیم

تمام این کارها را آموزش دادیم و اکنون هر کدام از افراد حدود ۳۰_۴۰ میلیون درآمد دارند. حدود ۲۰۰۰ افراد مشغول به کار شدند.

 اولین بار که میخواستم کارم را بدون هیچ سرمایه ای شروع کنم، هیچ نداشتم فقط هنر داشتم. از شخصی پول در حد سه چرخ خیاطی قرض کردم و چرخ خریدم

با خانم های دیگر شروع به کار کردیم، ماه اول سودمان ۵ تومان بود. آن سود را گذاشتیم ۷ تا چرخ دیگر خریدیم و همینطور پیش رفتیم تا شد ۱۳۱۴ چرخ خیاطی خریدیم. خانمهای زیادی در خانه های خودشان مشغول تولید کالا بودند

الان حدود ۱۰۰۰ تعاونی هستیم که هر تعاونی تقریبا ۷ نفر هست. موفق شدیم تعداد ۵۵۴ خانه برای ایثارگران زیر ۲۵٪ درصد ساختیم و تعداد ۲۲۳ را تحویل دادیم

هر کس اگر بخواهد و وقت بگذارد، پای کار باشد می‌تواند کسب و کار خودش را راه بیاندازد. فقط باید همت کند"