به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، رویداد ملی «همت» به میزبانی دانشگاه امام حسین(ع) در تاریخ هشتم و نهم آذرماه با هدف تقویت هستههای اندیشهورز در استانهای سراسر کشور برگزار خواهد شد. در میان انبوه چالشها و مسائل گوناگونی که هر نقطه از کشور با آن مواجه است، پیشرفت در سطح محلی-منطقهای همواره مورد توجه جوانان دغدغهمند ایرانی بوده است.
در شرایطی که ادارات و دستگاههای اجرایی دچار روزمرگی شده و با چارچوب فعلی و بروکراسی جاری توان پاسخگویی فکری کامل و برنامهای کافی را نسبت به حل مسائل مناطق مختلف ندارند، گروههایی از جوانان اندیشهورز در استانها و شهرستانها به عزم خود وارد میدان شده و بنا به وسع خود پاسخهایی برای حل مسائل ارائه کرده و بعضا وارد مرحله اجرا نیز میشوند.
بررسیها نشان میدهد موارد موفق بسیاری در چندین نقطه از کشور از جمله در روستاها وجود داشته که میتواند در مقام الگو قرار بگیرد. این مهم را شاید بتوان اولین قدم راهبردی جوانان جهادگر ایرانی برای شکل دادن به ایدۀ ایرانی آبادانی دانست. اندیشهای که به پشتوانه تجربۀ جهادی، ایران را آباد خواهد کرد و جایگزین تفکرات مغلوب و توسعهمحور خواهد شد.
ستاد برگزاری «رویداد همت» که موضوع اقتصاد منطقهای را در اولویت خود قرار داده است، بنا دارد با برگزاری رویدادی رقابتی بین این گروههای اندیشهورز نوپا، برگزیدگان را مورد حمایت قرار داده و به روشهای متنوع مالی، معنوی و سازمانی در ادامه مسیر به آنها یاری رساند.
در همین راستا برنامه بررسی مسئله «توسعۀ منطقهای در کشور» با حضور روحالله ایزدخواه، نماینده مجلس شورای اسلامی، در تلویزیون اینترنتی خبرگزاری دانشجو برگزار شد تا پنجرۀ تازهای از فرصتهای منطقهای به سوی جهادگران ایران گشوده شود.
ایزدخواه در ابتدا با اشاره به ابعاد مختلف توسعه گفت: در حوزههای مربوط به توسعه و پیشرفت سه دسته بندی داریم. دسته بندی اول مانند بحث پیرامون مسئله اقتصادی کشور (مثل کاهش تورم، خام فروشی و...) مربوط به سطح ملی است. دسته بندی دیگر مربوط به حوزه بخشی یا دستگاهی است (مانند تامین نهادههای دامی یا افزایش تولید برق در کشور) که حجم بیشتر مباحث توسعه در همین دسته بندی بخشی یا دستگاهی است. حوزه سوم حوزه منطقهای است که صحبت از یک روستا، شهر و یا منطقه خاص است (مثلا صحبت از منطقه مکران بشود یا حتی استان اصفهان).
وی در ادامه توضیح داد: خلاء موجود در این مسئله این است که بخش بزرگی از برنامه ریزی در کشور منوط شده به دو دسته بندی ملی و دستگاهی. برنامههای توسعه منطقهای ما فرمایشی و مطالعاتی است. در برنامه هفتم توسعه که ورود کنید، مسئله منطقه دیده نمیشود. برای مثال در بحث کشاورزی یک نسخه برای کل کشور پیچیده میشود در حالی که ۱۱ اقلیم در کشور وجود دارد.
ایزدخواه گفت: در استانی مثل یزد، اصفهان و مرکزی از نظر صنعتی اشباع هستیم، اما استانی هم داریم که گاهی در یک شهر میبینید پنج کارخانه بیشتر ندارد. یا در مسئله محیط زیست همانطور که شمال کشور را نگاه میکنیم، سیستان و بلوچستان را هم نگاه میکنیم و همان ملاحظات محیط زیستی را برای تاسیس کارخانه داریم. درحالی که اقتضائات و ملاحظات متفاوتی باید در نظر گرفته شود و بین این مناطق تفکیک قائل شد.
ایزدخواه در توضیح علت این امر گفت: علت این است که برنامه ریزی ما از بالا به پایین است. این یعنی منطقه خودش هویت ندارد و اقتضائاتش دیده نمیشود. در نتیجه مزیتها و فرصتهای خود منطقه موضوعیت ندارد. این یک برنامه ریزی مرکزگرا و متمرکز است که سالهاست در دنیا زیر نقد رفته و مدلهای جایگزین برای آن دیدهاند. یک مدل آن نظام فدرالی یا تفویض به مقامات محلی مثل شهرداری و فرمانداری است. اما برای ما، چون تفویض نکردیم، همه منتظرند تهران تصمیم بگیرد و سازمان برنامه و بودجه اجازه بدهد.
وی ادامه داد: این حجم از ماده و برنامه که ما در مجلس آورده و تصویب میکنیم، زیاد است و لازم نیست جزء به جزء حتی برای آب و فاضلاب روستایی تصمیم بگیریم. اما آیا این تصمیم بهینه است و نماینده به همه اقتضائات کشور اشراف دارد؟ اینطور نیست و باید به مقامات محلی تفویض شود. به شکل ظاهری ما شورای برنامه ریزی استان داریم، اما اینها تفویض نشده است. در گذشته تجاربی داشتیم مانند جهاد سازندگی که به صورت غیرمتمرکز هم کار اجرا و هم پیشبری توسعه را انجام میداد.
ایزدخواه در پاسخ به این سوال که چرا با وجود فعالیت چندساله گروههای جهادی هنوز هم مشکل فکر و ایده در این زمینه وجود دارد، توضیح داد: مشکل اول بچههای حزب اللهی ما این است که محرومیت را نمیشناسند و بد تعریف میکنند. یعنی درست تعریف نشده و از فضای رایج گفتمان متمرکزگرا به آنها القا شده است. اینکه محرومیت چیست؟ درست تعریف نشده که محرومیت آیا نداشتن بزرگراه است؟ مثلا اگر تهران بزرگراه دارد، اما سراوان ندارد به خاطر ترافیک و آلودگی است. آیا محرومیت در کمبود بیمارستان چندین تختخوابی است؟ اما شاید مردم به دلیل نوع زندگی سلامت داشته و کم مریض میشوند که این خوب است. ما با معلولها محرومیت را تعریف کردیم نه با علتها.
وی افزود: بچههای حزب اللهی و گروههای جهادی اول باید منطقه را بشناسند و مردمشناسی کنند تا ظرفیتها را از دل همین مناطق محروم کشف کنند. ما منطقه محروم به صورت ذاتی در کشور نداریم. مناطق ما فرصت و ظرفیت دارند، اما احیا نشده، پس این منطقه مظلوم واقع شده نه محروم. چون از تهران دور بوده، مسئولین محلی تحرک نداشتند، نخبگانش فراری بوده از آن منطقه و فضای سیاسی دگم بسته حاکم بوده، منطقه مظلوم واقع شده. من با جسارت عرض میکنم، در هر نقطهای از ایران حتی در کویر لوت اگر من را رها کنید و یک هفته به من فرصت دهید، حداقل ۵ زمینه بکر توسعه را در آن منطقه به شما اطلاع میدهم که چه ظرفیتهای خفتهای از معدن، انرژی، گیاهان دارویی و... برای تولید ثروت و اشتغال وجود دارد برای آبادانی و مهاجرت معکوس.
ایزدخواه گفت: در یک منطقه باید دانش بومی آن را کشف کرد. دانش بومی یعنی آنچه که در سینههای پیرمردها و پیرزنهای آن منطقه است. توسعه نسخه واحدی ندارد.
وی افزود: هویت جهاد سازندگی به این بود که از منطقه میجوشید. از درون همان هستهها نسخه آبادانی روستاها بیرون آمد. هستههای اندیشهورز میتواند قالبهای متفاوتی داشته باشند، اما باید نگاه جامعی داشته باشند. اشتغال معلول رشدیافتگی زنجیرههای اقتصادی است و همه با هم باید کار کنند نه به صورت مجزا. مناطقی داریم که سرشار از فرصت است، اما به دلیل دستهبندی قومی و سیاسی و... موفق نشده و زنده نشدند، چون آن نخ تسبیحی که باید اینها را به وصل کند نیست.
ایزدخواه در پایان گفت: نگاه نقطهای ما را به جایی نخواهد رساند. نخبگان ما باید با حاکمیت کار کنند و از مجلس و دولت مطالبات مشخص داشته باشند تا موانع برداشته شده و بروکراسی غلط رضاخانی کنار برود. سال ۱۳۶۲ امام فرمود طاغوت هنوز در ادارات ما هست، چون بروکراسی حاکم است. مافیای صنعت و تجارت را باید کنار زد تا مردم شکوفا شوند.
بیشتر بخوانید:
گزارش | جهادگران ایران «قسمت ۱»
وفا به «عهد خدمت» / از کوهستان زاگرس تا سواحل مکران