به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، حجتالاسلام محسن قنبریان پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه، در نشست «خبری جمهوریت؛ وکالت مردم از مردم» که در هفتمین روز از چهاردهمین جشنواره عمار در سینما فلسطین برگزار شد، طی سخنانی گفت: درباره جمهوریت یک مسأله، خوانش مردم ما از ولایت فقیه است، چراکه عموما در جامعه یک تضاد و دوگانهای در این زمینه بهوجود آمدهاست که آیا در راس حکومت کشور، مردم حاکمیت دارند و انتخاب میکنند که امور را پیش ببرند؟ یا ولایت فقیه حاکمیت دارد و باید امور کشور را پیش ببرد؟ یعنی اینکه آیا حاکمیت مردمی در اولویت است یا اصل ولایت فقیه. به این برمیگردد که اصل ولایت فقیه چگونه بهوجود آمدهاست؟
وی با بیان اینکه ولایت فقیه اصل پنج قانون اساسی است، عنوان کرد: پیشنویس اصل ولایت فقیه را شهید بهشتی نوشتند و مدیریت جلسه و دفاع از طرح نیز با ایشان بودهاست. بنابراین اگر بخواهیم بدانیم در زمینه تضاد ولایت فقیه با حاکمیت مردم، کدام وجهه برتر است، باید ببینیم خوانش شهید بهشتی از این قضیه چیست؛ چراکه خوانشهای متفاوتی وجود دارد که مردم هم سراغ آنها میروند.
حجتالاسلام قنبریان بیان کرد: گاهی ما میگوییم ولایت فقیه در احکام حسبیه اولی است؛ یعنی همان مواردی که نباید روی زمین بماند که احکام الهی و فتواها را شامل میشود. این با حکومت کشور یک رابطه عرضی دارد. به این معنا که در مسائل سیاسی و اجتماعی مواردی وجود دارد که وکلای مردم یعنی فقها و علما میتوانند از مردم وکالت بگیرند و کشور را مدیریتکنند.
این پژوهشگر ادامهداد: یک نگاه دیگر چنین میگوید که ولایت فقیه از سوی خدا منصوب شدهاست و او تصمیم میگیرد که حکومت به چه شیوهای ادارهشود؟ و جامعه به چه سمت و سویی حرکتکند؟ اجرای این مسائل از طریق حاکمیت مردمی رخ میدهد. یعنی این حاکمیت با مردم یک رابطه طولی دارد و ذیل آن قرار میگیرد. به این معنی که ولی فقیه تصمیمی میگیرد، وکلای مردم آن تصمیم را اجرا میکنند. در واقع یک رابطه هرمی است که از بالا شکل میگیرد. عموما نگاه مردم به جمهوری اسلامی درباره ولایت فقیه، مطابق این طرز فکر است در حالی که این نگاه به ولایت فقیه، صحیح نیست.
حجتالاسلام قنبریان با بیان اینکه یک نگاه سومی وجود دارد که نگاه شهید بهشتی بودهاست و به نگاه رهبر معظم انقلاب نزدیک است، اظهارکرد: در این نگاه اگرچه ولایت فقیه در راس است اما انتصابی نیست، بلکه انتخابی است. یعنی ولایت فقیه باید ارزشها را از سمت خدا دریافتکند و از سمت انسانها نیست؛ زیرا اگر از سمت انسانها باشد، همان «لیبرالیسم» میشود. آنچه از سمت خدا ارزشگذاری شدهاست باید در جامعه پخششده و طبق اراده مردم این ارزشها انتخابگردد.
این مدرس حوزه علمیه در پایان خاطرنشان کرد: در نگاه اسلام آنچه در جامعه ارزش است، آن چیزی نیست که انسانها با اراده خود به آن برسند، بلکه از سمت خدا برای ما آمدهاست. ولایت فقیه ارزشها را از سمت خدا میگیرد و در جامعه گسترش میدهد و مردم با انتخاب خود به سمت آن حرکت میکنند. خود ولی فقیه توسط مردم انتخاب می شود؛ اینجا حاکمیت مردم بالای ولایت فقیه قرارگرفته و رابطه طولی پیدا میکند. این خوانش درست از ولایت فقیه است و میتواند چالشهای موجود بین مردم را حلکند.