«آسمان غرب» از ابتدا برای قشر جوان نوشته شده بود/ اکران ناموفق نتیجه سیاست‌گذاری غلط است

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو-علی حامدین، «آسمان غرب» به کارگردانی محمد عسگری، روایتی از هفته‌های اولیه جنگ تحمیلی در مرز‌های غربی ایران و استقامت مردم کشور در برابر تجاوز رژیم بعث است. روایتی که در کنار تبیین ماهیت دشمنان خارجی، ماهیت دشمنان داخلی مردم ایران را نیز تبیین کرده و جوخه‌ای از قهرمانان ملی به رهبری شهید شیرودی را در برابر آن‌ها قرار می‌دهد.

براساس ذائقه قشر جوان

محمد عسگری در گفتگو با دانشجو ضمن بیان اینکه در ابتدا هنگام نگارش و پژوهش برای فیلمنامه «آسمان غرب»، مخاطب هدف بیشتر طیف سنی ۲۸-۱۴ سال بوده است، اظهار داشت: تمام تلاشی که در بخش اجرا شکل گرفت، به این صورت بود که یک فیلم متفاوت اکشن کار شود که برای چنین مخاطبی قابل قبول و جذاب باشد.

وی افزود: در بخش محتوایی نیز توجه به مفهوم غیرت در ابعاد گسترده مد نظر بود؛ یعنی غیرت به وطن، خانواده ناموس و خاک. این‌ها مفاهیمی هستند که برای نسل امروز بسیار اهمیت دارند و تمام تلاش بر این بود که این روحیه در بستر فیلم به صورت تواما وجود داشته باشد تا بتواند تاثیرگذار باشد. در کنار تمام این ملاحظات سعی شد این اثر از کلیشه‌های مرسوم به دور باشد.

عسگری توضیح داد تمام تلاش زبان فیلم چه در محتوا و چه در اجرا این بوده است که به سلیقه جوان امروزی بسیار نزدیک باشد.

برنده سیمرغ بهترین فیلم از نگاه ملی در چهل و دومین جشنواره فجرگفت: بخش اصلی ماجرا بیان اهمیت عملیات و مقاومت شهید شیرودی و همکارانش در هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران در ابتدای جنگ از نظر استراتژی نظامی بود. در حقیقت اگر نیروی واکنش سریع هوانیروز در آن بازه وجود نداشت، باتوجه به دستور غلط رئیس جمهور وقت -بنی‌صدر- ، قرار بود همه عقب نشینی کنند که در نتیجه آن، ارتش رژیم بعث تا کرمانشاه پیشروی می‌کرد.

وی به دلیل انتخاب سوژه شهید شیرودی اشاره کرده و توضیح داد: بخش دیگر، خود شخصیت ویژه شهید شیرودی است؛ فردی که یک شخصیت مبارز، مقاوم و وطن دوست است. آن چیزی که در جوان امروزی ما باتوجه به مشکلات اقتصادی و سایسی کشور رو به فراموشی رفته است، مقداری از یاد بردن حس وطن دوستی است. به این معنی که اکثر نسل جوان هنگام روبرو شدن با مشکلات کشور به جای مبارزه، ترجیح می‌دهد سرزمین خود را ترک کند.

این کارگردان ادامه داد: به همین دلیل از نظر من، موضوع علاقه به وطن بسیار دارای اهمیت است. شخصیت شهید شیرودی هم از میان سایر شهدای جنگ به همین خاطر انتخاب شد.

اکران ناموفق، نتیجه سایست‌گذاری نادرست

عسگری ضمن بیان اینکه فیلم‌های دفاع مقدس، فیلم‌هایی رسالت‌محور هستند، خاطرنشان کرد: وظیفه ادارات و ارگان‌ها، زنده نگه داشتن تاریخ یک کشور است و برای آن دست به تولید آثاری می‌زنند که آن‌ها زنده مانده و نسل‌های بعدی نیز بتوانند با این آثار ارتباط برقرار کرده و از تاریخ کشور مطلع شوند.

وی در مورد وضعیت استقبال از آثار دفاع مقدس در اکران عمومی توضیح داد: باتوجه به سلیقه مخاطب که اینگونه طراحی شده است که به سینمای کمدی و مقدار کمی، سینمای اجتماعی گرایش دارد، ناخودآگاه دیگر ژانرها در حال از دست دادن اقبال خود در اکران عمومی هستند. حل این مسئله نیازمند یک سیاست‌گذاری مناسبی است که باید از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ویژه سازمان سینمایی صورت بگیرد. اخیرا شنیده‌ام که گروه سینمایی اکران را هم تدارک دیده‌اند که بنظرم می‌تواند نقطه امیدی برای این باشد که سایر ژانرها در سینمای ما از بین نروند و سایر گونه‌های سینمایی نیز بتوانند در اکران موفق باشند.

برنده سیمرغ بهترین کارگردان بخش مقاومت در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر گفت: ارتش جمهوری اسلامی ایران می‌توانست در خصوص حمایت از دیده شدن این فیلم، خیلی پررنگ‌تر ظاهر شود. می‌توانم بگویم در میان آثار سینمایی که مربوط به حوزه جنگ و دفاع مقدس هستند، این فیلم تمام و کمال به سلحشوری ارتش پرداخته است. بنابراین بهتر بود که ارتش با برنامه ریزی مناسب‌تری برای دیده شدن نیروهای خودش به میدان می‌آمد.

عسگری افزود: بخش دیگری از ماجرا هم پخش فیلم است. اگر پخش فیلم در سانس‌هایی که به آن داده می‌شود، در ساعت‌های خوبی باشد، اثر نیز بهتر دیده خواهد شد. سالن‌های کوچک و ساعت‌های بدِ روز، منجر به دیده نشدن فیلم می‌شود. این موضوع  به سینمادارها بر می‌گردد که ترجیح آن‌ها همواره فروش اثر است و در آن‌ها نگاه به فیلم‌های فرهنگی کم‌تر دیده می‌شود. با همه این‌ها از نظر من این فیلم به اندازه خود در بخش سینمای دفاع مقدس فروش خوبی داشته و امیدوارم ادامه‌دار هم باشد.

دغدغه‌مندی دولت سیزدهم نسبت به سینمای دفاع مقدس

کارگردان«آسمان عرب» ضمن اشاره به اینکه در دولت سیزدهم تعدد تولید در خصوص فیلم‌های دفاع مقدس بالا بوده است، تصریح کرد: اما چه در محتوا و چه در اجرا، همچنان از استانداردهای روز سینما فاصله دارد. با این حال اهتمام ورزیدن و دغدغه‌مندی دولت سیزدهم نسبت به سینمای دفاع مقدس جای تشکر دارد.

وی افزود: من فکر می‌کنم مشکل اصلی دولت‌ها پیرامون تولیدکنندگان آثار دفاع مقدس این است که دقیقا برخلاف سینمای مستقل که حواسش به خالقان فیلم‌های حوزه دفاع مقدس خود است و به تولیدکنندگان خود تعلق خاطر دارد، متاسفانه در این حوزه مسئولین چنین برخوردی را ندارند. انگار به گونه‌ای است که از فردی که وارد شده، حمایت می‌کنند فیلمی در حوزه دفاع مقدس بسازد و بعد با خود می‌گویند خب، یک نفر دیگر هم به جمع کارگردان‌هایی که در این حوزه فیلم تولید کرده‌اند اضافه شد. در صورتی که باید حمایت از افراد فعال حوزه دفاع مقدس، مهم‌تر از تعداد آن‌ها باشد؛ البته بدیهی است که تعداد هم اهمیت دارد.

عسگری اظهار داشت: کسی که اثری در حوزه دفاع مقدس می‌سازد، از جانب قشر اپوزیسیون سینما به عنوان فردی شناخته می‌شود که کار اشتباهی را مرتکب شده. در صورتی که همیشه جشنواره‌های معتبر دنیا نگاهی ویژه به سینمای جنگ داشته‌اند و متاسفانه در کشور ما به دلیل اینکه تولیدات انبوهی در دهه‌های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ در خصوص دفاع مقدس یا برخی سریال‌های تلویزیونی بی‌کیفیتی که تولید شده است، باعث شده است که مخاطب نیز دچار نوعی از دلزدگی شود.

وی با بیان اینکه کسانی که سیاست‌گذار حوزه سینما هستند، باید به افرادی که فیلم‌های دفاع مقدس تولید می‌کنند نگاه ویژه‌تری داشته باشند، اشاره کرد: در نتیجه سیاست‌های حاضر، انبوهی از آدم‌هایی ایجاد می‌شود که به صورت بلاتکلیف در چرخه تولیدات آثار دفاع مقدس منتظر حمایت می‌مانند. من افرادی را می‌شناسم که فیلم‌هایی در با موضوع دفاع مقدس ساخته‌اند که اتفاقا آثار نسبتا خوبی هم بوده‌اند اما آنگونه که باید، حمایت مجددی از آن‌ها صورت نگرفته است.

اعتماد به فیلمساز، عنصر مفقود سینمای ارگانی

این کارگردان پیرامون سینمای مستقل گفت: من معتقد هستم اگر به صورت کلی می‌توانست شرایطی ایجاد شود که سینمای مستقل بتواند تمام پتانسیلی که در خصوص گونه‌های مختلف تولید فیلم وجود دارد را حمایت کند، مسلما اتفاقات بهتری رخ می‌داد. متاسفانه ترجیح کسانی که در بخش خصوصی هستند این است که در سرمایه‌گذاری دو گونه کمدی و بخش اجتماعی که مربوط به جنوب شهر و معضلات آن ورود داشته باشند.

عسگر اظهار کرد: وقتی فیلم شکل سفارشی پیدا می‌کند، سفارش دهند نیز می‌خواهد تمام مولفه‌هایی که مدنظرش بوده و جزو سیاست‌های کلان آن سیستم یا اداره هست را داخل فیلم انتقال دهد. همین نقاطی که به آن مولفه‌ها پرداخته شده، سفارشی بودن فیلم را افشا می‌کند.

وی ادامه داد: بنابراین اگر قرار است که ادارات یا ارگان‌ها حمایتی از تولید فیلم‌های سینمایی داشته باشند، بهتر است بعد از انتخاب فردی که قرار است فیلمنامه بنویسد یا فیلم را کارگردانی کند، به او اعتماد کنند و دخالت‌های پی در پی و تحمیل غیر منطقی پرداختن به آن مولفه‌ها را نداشته باشند. بعضی اوقات حتی در تدوین فیلم ساخته شده دست می‌برند. استدلال آن‌ها هم این است که چون سرمایه‌گذار هستند، اختیار هر نوع تصمیم‌گیری را هم دارند. این، روش درستی در دنیای هنر نیست.

کارگردان «آسمان غرب» در پایان خاطرنشان کرد: وقتی ارگان‌ها می‌خواهند تمام  یا حتی یکی از چیزهایی را که  مد نظرشان است را به فیلم تحمیل کنند، باعث می‌شود وقتی تماشاگر به آن مولفه می‌سد، ارتباط خود را با فیلم از دست بدهد؛ چراکه متوجه می‌شود فیلمساز با اجبار آن نکته را فیلم خود اضافه کرده است.