به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نشست "رونمایی از کتابهای اندیشه فلسفی ابن سینا و حکمت صدرایی در جهان اسلام" به همت انجمن جامعه شناسی و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. سخنرانان این نشست عبارت بودند از: سید حسین نصر (پیام ویدیویی)، آیت الله جعفر سبحانی (پیام نوشتاری)، غلامحسین ابراهیم دینانی، سید مصطفی محقق داماد، سید احمدرضا خضری، غلامرضا اعوانی، غلامعلی حداد عادل و میثم کرمی. دبیری این نشست بر عهدهٔ عبدالمهدی مستکین بود.
ابتدای جلسه دبیر نشست ضمن خوشآمد گویی، توضیحی راجع به روند جلسه ارائه داد. همچنین پیام ویدیوئی سید حسین نصر راجع به غلامحسین ابراهیم دینانی و سید مصطفی محقق داماد و برکت حضور آنها در فلسفه ایرانی-اسلامی، پخش شد. در ادامه نیز پیام نوشتاری آیت الله جعفر سبحانی به جهت تقدیر از غلامحسین ابراهیم دینانی و سید مصطفی محقق داماد توسط فرزند وی قرائت شد.
غلامحسین ابراهیم دینانی، اندیشمند حوزه فلسفه، ابتدا به لفظ و اهمیت واژه فرهنگ پرداخت و تصریح کرد: میشود حتی انسان را حیوان فرهنگی در نظر گرفت. وی همچنین به جلسات درس شبانه علامه طباطبایی اشاره کرد و از علاقه هانری کربن به آن جلسات گفت: کربن شاگرد هایدگر بود و شارح او در فرانسه که بعد دلباخته معارف اسلامی شد، بعدها وقتی از او پرسیدم ذکر جلیتان چیست او گفت: «قال صادق (ع) و قال باقر (ع)». دینانی همچنین به نقش آیت الله بروجردی در تعطیل شدن کلاس درس فلسفه علامه طباطبایی اشاره کرد و گفت: با واسطهی آیت الله بهبهانی که رابطه خوبی با دربار داشت توانستیم آیت الله بروجردی را به برگزاری مجدد جلسات مجاب کنیم با این شرط که علامه طباطبایی به جای اسفار، شفا تدریس کند.
وی همچنین در اهمیت فعالیتهای ارزشمند علامه طباطبایی گفت: اگر او نبود امروز محقق داماد نیز نبود و راه نشر و گسترش فلسفه بسته بود. این استاد فلسفه راجع به به دوران جوانیاش که علاقه شدید به ملاصدرا داشته گفت: با این وجود هر چه زمان بیشتر گذشت من اهمیت ابن سینا را بیشتر درک کردم و امروز باید گفت در تاریخ اسلام هنوز فیلسوفی مثل ابن سینا نداریم و این در حالیست که هنوز کتابهایش کامل خوانده نمیشود.
او همچنین اذعان کرد: هر چند کتاب قانون در حوزه طب است و شفا درباره فلسفه و در لفظ شاید بهتر بود جا به جا باشد ولی به گمان من شفاکتاب شفای روح انسان است. وی در ادامه نیز به دیانت سید حسین نصر با اینکه سالها در مغرب زمین به فلسفه مشغول است؛ و همچنین به عدم منافات بین فقه و فلسفه پرداخت و گفت: تعالی انسان در پس تعالی اندیشه است و فلسفه همان تعالی عقل است.
سید مصطفی محقق داماد، پژوهشگر حوزه دین و فلسفه، ابتدا از خانه اندیشمندان علوم انسانی، غلامحسین دینانی، آیت الله سبحانی و مقامات لشکری و کشوری و حضار شرکت کننده به جهت حضور در این مراسم تقدیر و تشکر کرد.
او درباره اینکه «چرا فلسفه صدرا؟» گفت: اگر از مردم عادی سوال شود ملاصدرا کیست به خیابانی در تهران اشاره میکنند و این ناشناسی برای جامعه ما خوب نیست. او به نقش ملاصدرا در فلسفه اشاره کرد و گفت: ملاصدرا فلسفه سینا را گرامی داشت و در کنار حکمت خسروانی آن را کنار قرآن مجید قرار داد و منطبق ساخت و به سماع عقل و دل گذاشت. او همچنین به ایرانی، مسلمان و شیعه بودن ملاصدرا اشاره کرد و ادعای التقاطی بودن فلسفه او را نیز رد کرد.
وی راجع به غلامحسین ابراهیم دینانی گفت: هم به دلیل هوش سرشار هم به دلیل خوش شانشی توانسته در جلسات اساتید بزرگ شرکت کند؛ و تا به امروز هر وقت قلم دست گرفته آثار ارزشمندی ارائه داده است.
غلامرضا اعوانی، استاد فلسفه، با اشاره به صحبتهای غلامحسین ابراهیم دینانی راجع به فرهنگ گفت: ما فرهنگهای بسیاری در سطح جهان داریم، اما باید توجه کرد که اصلیترین شاخصهٔ فرهنگ ایرانی، «حکمت» است و در متون یونانیان هم ایران و سپس هند و در آخر از یونان به حکمت شناخته شدهاند. او همچنین به متون کهن زرتشتی اشاره کرد و به اینکه از آنها فقط در راستای زبان شناسی استفاده میشود اظهار تاسف کرد.
وی همچنین اظهار کرد: همه علمای جهان اسلام ابن خلدون در کتاب خود نام میبرد ایرانی هستند، و این ایرانیان بودند که برای احیای علوم عقلی در دوره اسلامی قیام کردند، زیرا که در غیر ایران حکمت به این معنا وجود نداشت لذا در دیگر کشورهای اسلامی نیز ما چیزی با عنوان حکمت نداریم. او همچنین اضافه کرد: در قرون وسطی نیز کتابهای ایرانیان بود که به لاتین ترجمه شد و راه ساخت دانشگاهها را در آنجا باز کرد و باید اشاره داشت که «هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَیْنَا».
اعوانی همچنین دینانی و محقق داماد را از ادامه دهندگان این فرهنگ معرفی کرد و به توفیق میان علوم عقلی و نقلی در ایران پرداخت و عنوان کرد: اگر علم، دولتی شد مرده است چرا که علم باید در دست مردم باشد.
سید احمدرضا خضری مدیرکل حوزه وزارتی وزارت علوم، ضمن تقدیر از دینانی، افتخار کرد که در دورهای شاگرد محضر محقق داماد بوده است. وی همچنین متن لوح اهدایی از جانب وزیر علوم را قرائت کرد.
غلامعلی حداد عادل، استاد فلسفه، ابتدا تاکید کرد: نباید فکر کرد، چون طبیعیات قدیم منسوخ شده پس لاجرم و لابد فلسفه آن دوران هم منسوخ شده است. او به نقش شهید مطهری و در ارتقای مسائل فلسفههای غربی گفت: فلسفه اسلامی توانست ۷۰۰مسئلهای که در فلسفه یونانی بود را به ۲۰۰۰ مسئله ارتقا دهد.
وی همچنین از مقام غلامحسین ابراهیم دینانی و سید مصطفی محقق داماد تقدیر کرد و آنها را الگوهای نیکویی برای جامعهٔ جوان ایرانی خواند.
میثم کرمی، نویسندهٔ کتاب اندیشه فلسفی ابن سینا و حکمت صدرایی در جهان اسلام، هدف برگزاری این جلسه را پاسداشت مقام دو استاد غلامحسین ابراهیم دینانی و سید مصطفی محقق داماد عنوان کرد و از هر دوی آنها سپاس گزاری کرد. او تهیه کتاب اندیشه فلسفی ابن سینا و حکمت صدرایی در جهان اسلام را هدیهای از طرف نسل خودش به پاس همه رنجهایی که این استادان داشتند، دانست و آنها را افتخار فرهنگ فرهنگ ایران و اسلام معرفی کرد.
در آخر جلسه با گرفتن عکس یادگاری و رونمایی از کتاب اندیشه فلسفی ابن سینا و حکمت صدرایی در جهان اسلام به پایان رسید.