به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دیاپوز جنینی به طور طبیعی در بسیاری از پستانداران رخ می‌دهد و برای بقای گونه‌هایی که در شرایط محیطی سخت زندگی می‌کنند، یک ویژگی ضروری به شمار می‌رود. اما در انسان‌ها، وجود یا عدم وجود این مکانیسم به صورت قطعی مشخص نبوده است.
بررسی این فرآیند می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا دریابند آیا بدن انسان هم مانند سایر پستانداران می‌تواند از این توانایی برای به تعویق انداختن بارداری استفاده کند. این موضوع به ویژه در درمان‌های ناباروری و روش‌های باروری مصنوعی مانند IVF (لقاح مصنوعی) اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند زمان بیشتری برای انتخاب مناسب‌ترین جنین و تطبیق بهتر با بدن مادر فراهم کند.
به تازگی، گروهی از پژوهشگران در مؤسسات تحقیقاتی برجسته در آلمان و اتریش تحقیقاتی را در زمینه امکان دیاپوز جنینی در سلول‌های انسانی انجام داده‌اند. این پژوهش توسط آزمایشگاه‌های دکتر آیدان بولوت-کارسلی‌اوغلو از مؤسسه ژنتیک مولکولی ماکس پلانک در برلین و دکتر نیکلاس ریورون از مؤسسه بیوتکنولوژی مولکولی در وین صورت گرفته است. این محققان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا سلول‌های انسانی نیز می‌توانند به طور مصنوعی وارد حالت دیاپوز شوند یا خیر.
روش انجام این تحقیق شامل استفاده از سلول‌های بنیادی انسانی و مدل‌های آزمایشگاهی خاصی به نام بلاستویید بود. این مدل‌ها، به عنوان جایگزینی اخلاقی و علمی برای استفاده از جنین‌ها در آزمایش‌ها، امکان مطالعه مراحل اولیه رشد جنین را فراهم می‌کنند.
پژوهشگران با تنظیم یک مسیر خاص مولکولی به نام مسیر سیگنال‌دهی mTOR، توانستند حالت توقف موقت در سلول‌های بنیادی را ایجاد کنند. mTOR یکی از مهم‌ترین مسیر‌های تنظیم‌کننده رشد در جنین‌های پستانداران است و با سرکوب این مسیر، رشد سلول‌ها به تعویق افتاد.
در نتیجه این پژوهش، مشخص شد که با کاهش فعالیت مسیر mTOR در سلول‌های بنیادی انسانی و مدل‌های بلاستویید، روند رشد کند شده و توانایی جنین برای اتصال به دیواره رحم کاهش می‌یابد. این وضعیت موقتی بوده و پس از بازگرداندن فعالیت مسیر mTOR، سلول‌ها به حالت عادی بازگشتند. به عبارتی، سلول‌های انسانی می‌توانند همانند سلول‌های سایر پستانداران به یک حالت خواب موقت بروند.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که شاید در بدن انسان نیز یک مکانیسم نهفته برای توقف موقت رشد وجود داشته باشد، حتی اگر بدن ما در حالت طبیعی از آن استفاده نکند. این قابلیت ممکن است در طول فرایند تکامل طبیعی، به مرور از بین رفته باشد، اما نشانه‌هایی از وجود آن همچنان باقی مانده است.
این نتایج می‌توانند راه‌های جدیدی را برای بهبود فرآیند‌های باروری مصنوعی مانند IVF باز کنند. افزایش فعالیت مسیر mTOR می‌تواند به رشد سریع‌تر جنین کمک کرده و شانس موفقیت IVF را بالا ببرد. از طرفی، کاهش فعالیت این مسیر می‌تواند زمان بیشتری برای انتخاب جنین مناسب و همگام‌سازی با بدن مادر فراهم کند.
پژوهش فوق که گزارش فنی آن در نشریه معتبر علمی Cell منتشر شده است، می‌تواند به ما کمک کند تا درک بهتری از فرآیند‌های رشد اولیه در انسان به دست آوریم و به بهبود سلامت باروری کمک کند. محققان در این پژوهش امیدوارند که این یافته‌ها به همکاری‌های بین‌رشته‌ای بیشتری منجر شود و به فهم بهتر سیگنال‌هایی که سلول‌ها برای تصمیم‌گیری درباره رشد دریافت می‌کنند، کمک کند.