به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، شیوه نامه انضباطی جدید که به امضای وزاری علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در دولت چهاردهم به امضاء رسید، در کنار تغییرات شیوه نامه انضباطی شاهده حذفیات مسائل مهمی در شیوه نامه انضباطی هستیم که در ادامه به این موارد می‌پردازیم.
در ادامه شیوه نامه‌ها برخی حذفیات چشمگیری قابل مشاهده است.
اصل تقدم پیشگیری بر مجازات؛
عملکرد کمیته‌ها و دانشگاه‌ها باید به گونه‌ای تنظیم شود که رویه‌های پیشگیرانه در اولویت قرارگرفته و سعی بر پیشگیری از بروز تخلفات توسط دانشجویان صورت گیرد. احکام صادره کمیته باید طوری صادر شود که قابلیت پیشگیری از تکرار تخلف را توسط دانشجوی خاطی و دیگر دانشجویان را داشته باشد. این موضوع در شیوه نامه قبل قابل مشاهده است، اما در شیوه نامه جدید به طور کامل حذف شده است.
همچنین، اصل حق سلامت محیط و احترام به حریم خصوصی؛ حریم خصوصی افراد محترم است و هیچ فرد حقیقی یا حقوقی حق تجسس در حریم خصوصی دانشجویان را غیر مرتبط با پرونده انضباطی ندارد. همچنین حق تحصیل در یک محیط ایمن و سالم برای تمامی دانشجویان محفوظ تلقی شده و هیج فردی با انجام تخلف اجازه تعرض به آن را ندارد. این اصل در شیوه نامه جدید وجود خارجی ندارد وگویا این اصل نیز در شیوه نامه جدید نیز حذف شده است.
از طرفی، اصل سرعت در رسیدگی؛ مطابق اصل سرعت در رسیدگی کمیته‌ها باید در کمترین زمان ممکن اقدام به رسیدگی و صدور احکام برای دانشجویان کند. دقت عمل و همچنین رعایت اصول و مواد شیوه نامه توام با افزایش سرعت در رسیدگی امری الزامی است. این اصل نیز در شیوه نامه جدید به طور کامل حذف شده است.
سه اصل مهمی که در شیوه نامه انضباطی حذف شده و قابل تامل است؛ در اصل تقدم پیشگیری بر مجازات است ما در شیوه نامه جدید رویه‌ای مبنی بر پیشگیری نداریم در این شیوه نامه انضباطی شاید کرسی‌های آزاد اندیشی همچون دوره‌های قبل نباشد. یکی از موضوعات مهمی که ما بسیار در دوره‌های قبلی به آن توجه می‌کردیم و بسیار کارآمد بوده است بحث کرسی‌های آزاد اندیشی است که بر پیشگیریی از بروز تخلفات توسط دانشجویان صورت می‌گرفت و در شیوه نامه جدید انضباطی شاید این مبحث کم رنگ‌تر شود.
علاوه بر سه اصل حذف شده ما در شیوه نامه جدید انضباطی شاهده حذف ۶ تبصر هستیم که این تبصر‌ها مربوط به تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی است.
حذف شش تبصره از تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی
اولین مسئله‌ای که باید به آن توجه کرد، حذف تبصره‌های مربوط به ماده ۳۲ تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی و مجازی است که در شیوه‌نامه انضباطی جدید حذف شده است.
«ماده ۳۲: تخلفات رایانه‌ای و مخابراتی و مجازی؛ درصورت ارتکاب هر یک از تخلفات در فضای مجازی از قبیل هک کردن، ویروسی کردن، سابوتاژ رایانه‌ای (تغییر، محو، متوقف سازی و..). تخریب رایانه (نرم افزاری یا سخت افزاری) از طریق نفوذ به سیستم، جاسوسی کردن و دستیابی غیرمجاز به اطلاعات، ضبط صدا یا تصویربرداری‌های بدون مجوز یا انتشار آنها، فروش، افشا یا انتشار اسناد، اطلاعات یا داده‌های مربوط به دانشگاه، وارد شدن به حریم خصوصی افراد در فضای وب یا استفاده ابزاری یا سوء استفاده از اطلاعات، تصاویر یا محصولات صوتی و تصویری صفحات شخصی افراد حقیقی یا حقوقی (اعم از اخاذی، افشا، انتشاریا تهدید به اقدام در این موارد یا موارد مشابه) شنود غیرقانونی، تهیه سایت‌ها و وبلاگ‌های غیراخلاقی و ضدامنیت ملی، تهدید و هتک حرمت اشخاص، اهانت به مقدسات دینی، نفوذ به سایت‌های دولتی، ارسال ایمیل‌های مخرب، ایجاد دسترسی غیرمجاز یا اخلال در سطح دسترسی افراد، بارگذاری، دانلود یا انتشار موضوعات غیراخلاقی و تمامی جرایم عمومی در فضای وب، متخلف به تناسب تخلف، به یکی از تنبیهات بند‌های ۳ تا ۱۸ محکوم می‌شود.»
شیوه نامه انضباطی باید به گونه‌ای باشد که همه مسائل و سطوح دانشگاه‌ها را در بربگیرد از ریزترین مسائل تا درشت‌ترین مسائلی که دانشجویان با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند.
حذف تخلفات رایانه ای، یکی از موضوعات جدی است که باید به آن توجه کرد و مسئله مهم اینکه چرا این تخلفات در شیوه نامه انضباطی در دوره چهاردهم حذف شده است خود جای سوال دارد؛ تخلفات رایانه‌ای تخلفات کوچکی نیستند که جامعه دانشگاهی بخواهد بر روی این تخلفات چشم پوشی کند.
تخلفاتی همچون؛ هتک حرمت به اشخاص و اهانت به مقدسات دینی یا انتشار و افشا اسناد دانشگاه تخلف کوچکی محسوب نمی‌شود که جامعه دانشگاهی بخواهد آن را حذف کند.
این تخلفات باید در شیوه نامه‌های انضباطی ما درج شود تا شاهده اتفاقات ناپسندی در دانشگاه‌ها نباشیم باید از خطرات احتمالی در دانشگاه‌ها جلوگیری شود تا شاهده اتفاقات سال‌های گذشته در دانشگاه نباشیم.
شیوه نامه انضباطی باید به گونه‌ای نگاشته شود که دانشجوبان در چارچوب کشورشان رفتار کنند و نباید به گونه‌ای نگاشته شود که دانشگاه که مهد علم است به فضای هنجارشکنی تبدیل شود.
ابطال پایان نامه و رساله یا مدرک تحصیلی:
یکی دیگر از تغییراتی که جامعه دانشگاهی را در فکر فرو برده است عدم ابطال پایان نامه و رساله یا مدارک تحصیلی است.
در شیوه نامه انضباطی قبل جامعه دانشگاهی شاهد ابطال پایان نامه به طور جدی بوده است، در تمام شیوه نامه‌های انضباطی دانشجویانی که پایان نامه خود را جعل یا به تکرار نگاشته شده بود را بدون لحظه‌ای درنگ کردن در دانشگاه‌ها ابطال می‌گردید، اما در شیوه نامه انضباطی در دولت چهاردهم این موضوع از شیوه نامه به طور کامل حذف شده است و این موضوع باعث دل نگرانی و دلشوره آن دسته از دانشجویانی می‌شود که به صورت جدی بر پروپزال و کار‌های پایان نامه خود مشغول هستند.
یکی از معضلات و آفت‌هایی که در آموزش عالی در چند سال اخیر دیده می‌شود، مسئله خرید و فروش پایان نامه‌ها است که در چند سال اخیر رسانه‌ها بر جلوگیری از خرید و فروش پایان نامه‌ها تاکید می‌کنند.
اما نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است اینکه چرا باید در اطراف دانشگاه‌ها و خیابان‌های منتهی به دانشگاه‌ها شاهده برشور و تابلو‌های خرید و فروش پایان نامه باشیم این مسئله به این موضوع تاکید می‌کند که تقاضای دانشجویان برای خرید پایان نامه بسیاراست.
حال باید آموزش عالی به فکر چاره‌ای باشد برای کم کردن تقاضا‌های دانشجویان نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم اینکه آیا حذف ماده قانونی ابطال پایان نامه چاره ساز است؟
از طرفی آموزش عالی باید فضایی در دانشگاه‌ها ایجاد کند که دانشجویان خود به دنبال سوژه‌ها و مسائلی باشند که در ابتدا علاقمند هستند و در مرحله دوم پایان نامه دانشجویان مسئله محور باشد یعنی یک مشکلی را از کشورحل کنند.
ابطال حذف پایان نامه‌ها یک ویژگی منفی در شیوه نامه انضباطی محسوب می‌شود چرا که در همچین شیوه نامه‌هایی آموزش عالی باید به دنبال راهکاری برای عدم خرید و فروش پایان نامه‌ها باشد، اما ابطال شیوه نامه انضباطی خود باعث تشدید خرید و فروش پایان نامه‌ها می‌شود.
اگر بخواهیم به طور دقیق تری این مسئله را بازگو کنیم، ابطال پایان نامه باعث ضایع شدن حق بسیاری از دانشجویانی می‌شود که برای مقاله و پایان نامه‌های خود زحمت می‌کشند و این ماده ابطال پایان نامه به مافیای خرید و فروش پایان نامه این اجازه را می‌دهد تا با خیال آسوده تری به کار خود ادامه دهند.
تقلب یکی از محور‌های منفی در دانشگاه‌ها است، اما در شیوه نامه جدید به این مسئله اهتمام ورزیده نمی‌شود و باعث پایمال شدن حق دانشجویان و نخبگان کشوری می‌شود.
تقلب برای آموزش عالی بسیار مسئله مهمی است، اما این مبحث در شیوه نامه انضباطی حذف شده است و اگر در شیوه نامه انضباطی درج نشود باید در کدام شیوه نامه آموزشی درج شود؟
این سوالی است که ذهن بسیاری از جامعه دانشگاهی را درگیر کرده است، تقلب مسئله مهمی است که آن را نادیده نمی‌توانیم بگیریم.
بخش دیگری از این شیوه نامه که باید به آن اهتمام ویژه‌ای ورزید و در آموزش عالی این مسئله بازنگری شود مبحث تنبیهات دانشجویی است که در شیوه نامه جدید آنطور که باید توجه نشده است.
در ادامه تنبیهات بخش حکم شورای انضباطی دانشگاه یا مرکزی نسبت به دانشجویان اعمال می‌شود را با هم مرور می‌کنیم تنبیهات به درج ذیل است.
احضار و اخطار شفاهی بدون درج در پرونده انضباطی دانشجو
تذکر کتبی و درج در پرونده انضباطی دانشجو
اخطار کتبی بدون درج در پرونده انضباطی دانشجو
تذکر کتبی و درج در پرونده انضباطی دانشجو
توبیخ کتبی و درج در پرونده انضباطی دانشجو
دادن نمره ۰.۲۵ در درس، آزمون یا تکالیف مربوط به تخلف محرومیت از تسهیلات رفاهی دانشگاه از قبیل وام، خوابگاه، تغذیه و ... از یک ماه تا مدت زمان باقی مانده از تحصیل است.
منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال یا از ۱ تا ۶ ماه بدون احتساب سنوات
منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال یا از ۱ تا ۶ ماه با احتساب سنوات
منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال یا از ۶ تا ۱۲ ماه بدون احتساب سنوات
منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال یا از ۶ تا ۱۲ ماه با احتساب سنوات
تنبیهاتی که فقط با حکم شورای مرکزی می‌تواند نسبت به دانشجو اعمال شود
منع موقت از تحصیل به مدت سه نیمسال یا از ۱۳ تا ۱۸ ماه بدون احتساب سنوات
منع موقت از تحصیل به مدت سه نیمسال یا از ۱۳ تا ۱۸ ماه با احتساب سنوات
منع موقت از تحصیل به مدت چهار نیمسال یا از ۱۸ تا ۲۴ ماه بدون احتساب سنوات
منع موقت از تحصیل به مدت چهار نیمسال یا از ۱۸ تا ۲۴ ماه با احتساب سنوات
تغییر محل تحصیل دانشجو
تبدیل دوره تحصیلی دانشجو از دولتی روزانه به شبانه شهریه پرداز
اخراج دانشجو از دانشگاه، با حفظ حق شرکت مجدد در آزمون ورودی
اخراج دانشجو از دانشگاه با محرومیت از تحصیل در تمامی دانشگاه‌ها تا ۵ سال
طبق این شیوه نامه، اگر دانشجویی عضو یکی از گروه‌های منافقین باشد و این مسئله نیز ثابت شود، جرم بسیار ناچیزی برای جامعه دانشگاهی دارد و دانشگاه تنها او را توبیخ شفاهی یا کتبی می‌کنند.
شیوه نامه انضباطی باید به گونه‌ای باشد که دانشجویان را محدود نکند، اما نه اینطور که فرد در یکی از گرو‌های منافق و دشمن عضو باشد و بتواند به راحتی در یکی از دانشگاه‌های کشور مشغول به تحصیل شود.
در شیوه نامه انضباطی جدید دیگر اخراج معنایی ندارد و نهایتا دانشجو تا ۵ سال آینده محروم می‌شود.
اگر دانشجویی به اموال دانشگاه لطمه بزند و هنجار شکنی کند و خود را عضوی از شهروند ایرانی نداند و در یکی از گروه‌های محارب عضو باشد، این دانشجو هرگز اخراج نمی‌شود و جرم ناچیزی برای او در این شیوه نامه در نظر گرفته شده است که تنبیهات دانشجویی در بالا قابل مشاهده است
کاهش شدت مجازات تکرار عدم رعایت پوشش اسلامی یا ضوابط پوشش
«تکرار عدم رعایت پوشش اسلامی یا ضوابط پوشش ابلاغی، پیشتر شامل تنبیه تا بند ۱۵ یعنی «منع موقت از تحصیل به مدت چهار نیمسال یا از ۱۸ تا ۲۴ ماه با احتساب سنوات» می‌شد، اما در ابلاغیه جدید به بند ۹ یعنی «منع موقت از تحصیل ۱ تا ۶ ماه بدون احتساب در سنوات» کاهش یافته است. همچنین این مجازات پیشتر با عنوان «هنجارشکنی یا عمل شبکه‌ای و یا اصرار و تکرار» عنوان شده بود، اما در ابلاغیه جدید به «اصرار و تکرار» تقلیل یافته است.»
در شیوه نامه انضباطی جدید در دولت چهاردهم کم رنگ شدن مسئله حجاب در دانشگاه‌ها را مشاهده
می‌کنیم که مجازات تکرار عدم رعایت پوشش اسلامی که برای دانشجو کم حجاب است که فرد نهایتا تا ۶ ماه بدون احتساب در سنوات است نمی‌تواند در دانشگاه حضور داشته باشد بعد از گذشت ۶ ماه دانشجو می‌تواند وارد دانشگاه شود و به تحصیل خود ادامه دهد.
در شیوه نامه جدید انضباطی مبحث حجاب آن طور که باید توجه نشده است، در کشور جمهوری اسلامی ایران رعایت پوشش اسلامی خود یک قانون است و دانشجویی که این قانون را پایمال می‌کنند در نهایت تنها ۶ ماه به دانشگاه نمی‌آیند.
حجاب مسئله کوچکی نیست که مجازات تکرار هنجارشکنی آن تنها منع ورود برای ۶ ماه باشد.
با توجه به تغییرات گسترده‌ای که بر روی شیوه نامه انضباطی جدید ایجاد شده است، انتظار می‌رود که مسوولان آموزش عالی نکات حذف شده را دوبار بازبینی کنند تا در کنار تغییرات مثبتی که ایجاد شده ما شاهده شیوه نامه منظم و پر باری باشیم.شیوه نامه‌ای را ایجاد نکنیم که باعث پایمال شدن حق و حقوق بسیاری از دانشجویان شود.