به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، ساعات اولیه صبح روز چهارشنبه پنجم دیماه بود که دو سکوی اینترنتی «واتساپ» و «گوگل پلی» با رای گیری شورای عالی فضای مجازی رفع فیلتر شد. این خبر به اندازهای در کشور داغ شد که حتی توانست از «قیمت دلار» هم پیشی بگیرد.
اگرچه رفع فیلتر شدن پلتفرمهای فضای مجازی میتواند گامی مؤثر در جهت افزایش دسترسی آزاد به اطلاعات و بهرهمندی از امکانات آموزشی، فرهنگی و اقتصادی باشد، اما نگرانیهایی نیز در خصوص پیامدهای آن وجود دارد. باید توجه داشت که رفع فیلتر به معنای ایجاد یک فضای بیقانون یا ولنگار نیست.
با اینکه فضای مجازی بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی توسعه در دنیای مدرن شناخته میشود، اما به همان اندازه که فرصت ایجاد میکند، تهدیدهایی نیز به همراه دارد. رفع فیلتر باید با نظارت دقیق و برنامهریزی مناسب انجام شود تا محتوای نامناسب یا آسیبزا کنترل شده و کاربران، بهویژه نوجوانان و کودکان، در برابر تهدیدات احتمالی محافظت شوند.
رفع فیلتر به معنای رهاسازی نیست. این اقدام میتواند همراه با وضع قوانین شفاف و تدوین چارچوبهایی برای استفاده بهینه از فضای مجازی باشد. تجربه کشورهای توسعهیافته نشان داده است که آزادی در دسترسی به اطلاعات، زمانی مفید خواهد بود که با آموزش، آگاهیرسانی و نظارت صحیح همراه شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر لزوم مدیریت صحیح فضای مجازی و جلوگیری از رهاسازی آن تأکید کردهاند. ایشان در بیانات نوروزی خود در تاریخ ۱ فروردین ۱۴۰۰ به صراحت به وضعیت مدیریت فضای مجازی کشور پرداختند و نگرانی خود را نسبت به ولنگاری در این حوزه ابراز کردند. آیت الله خامنهای فرمودند:
«متأسّفانه در فضای مجازیِ کشور ما هم که آن رعایتهای لازم با وجود این همه تأکیدی که من کردم صورت نمیگیرد و در یک جهاتی واقعاً ول است، که بایستی آن کسانی که مسئول هستند حواسشان باشد. همهی کشورهای دنیا روی فضای مجازیِ خودشان دارند اِعمال مدیریّت میکنند، [در حالی که]ما افتخار میکنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کردهایم! این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریّت کرد. از این امکان مردم استفاده کنند، برای مردم بلاشک وسیلهی آزادی است، خیلی هم خوب است، امّا نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملّت توطئه کند.»
این سخنان نشاندهنده اهمیت مدیریت فضای مجازی بهعنوان یک ابزار قدرتمند در دنیای مدرن است. از دیدگاه ایشان، رهاسازی و ولنگاری در این فضا نه تنها قابل افتخار نیست، بلکه میتواند بستری برای سوءاستفاده دشمنان و توطئه علیه ملت باشد.
بنابراین، نظارت صحیح و برنامه ریزی شده بر فضای مجازی و ایجاد تعادل میان آزادی دسترسی و حفظ امنیت ملی، از وظایف اصلی مسئولین این عرصه است. این مدیریت باید بهگونهای باشد که مردم بتوانند از امکانات این فضا بهرهمند شوند، اما این بهرهبرداری نباید به قیمت آسیب به امنیت جامعه و منافع کشور تمام شود.