چرا خفاش‌ها وارونه آویزان می‌شوند؟

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، خفاش‌ها هنگام خواب به شکل وارونه از سطح آویزان می‌شوند. این رفتار ریشه تکاملی داشته و مزیت‌هایی برای آنها به همراه دارد.

به نقل از زومیت، تارا هوهوف، زیست‌شناس خفاش‌ها و هماهنگ‌کننده برنامه حفاظت از خفاش‌های ایلینوی می‌گوید این رفتار ممکن است نتیجه‌ی روند تکاملی خفاش‌ها برای به دست آوردن توانایی پرواز باشد. او به لایوساینس گفت از آن‌جا که خفاش‌ها از پستاندارانی تکامل پیدا کردند که قدرت پرواز نداشتند، ابتدا به جای پرواز مستقیم مانند سنجاب‌های پرنده می‌پریدند.

الکساندر لوئیس، پژوهشگر حوزه خفاش‌ها از دانشگاه پلی‌تکنیک ایالتی کالیفرنیا به لایوساینس گفت اجداد خفاش‌ها احتمالاً از درختان بلند بالا می‌رفتند و بعد از روی تنه درختان به سمت پایین سُر می‌خوردند. این رفتار به آنها کمک می‌کرد بازو‌های قدرتمند آنها در طول زمان به بال تبدیل شود.

ازآنجا که خفاش‌ها مانند پرندگان استخوان‌های توخالی ندارند، توانایی کمتری برای بلند شدن از زمین برای پرواز دارند. به همین دلیل، این جانوران معمولاً برای شروع پرواز، به‌طور معمول وارونه آویزان می‌شوند و سپس از آنجا به پرواز درمی‌آیند.

برای بیشتر انسان‌ها، آویزان‌شدن از لبه یا هر سطح دیگری، چه به صورت وارونه و چه ایستاده، چالش‌برانگیز است. بااین‌حال، خفاش‌ها راحت می‌توانند وارونه آویزان شوند و علت این توانایی نحوه تکامل عضلات، تاندون‌ها و پنجه‌هایشان است.

دانیل پاووک، جانورشناس و مدیرگروه زیست‌شناسی دانشگاه ایالتی بولینگ گرین توضیح می‌دهد وقتی چنگال‌های خفاش سطح محل آویزان شدن را لمس می‌کنند، حیوان بدنش را شل می‌کند. این کار موجب می‌شود وزن بدن تاندون‌های متصل به چنگال‌ها را بکشد و چنگال‌ها محکم‌تر بسته می‌شوند. پاووک گفت: «مفاصل چنگال‌ها قفل و وزن بدن خفاش باعث می‌شود چنگال‌ها بسته بمانند.» به عبارت دیگر، خفاش‌ها برای آویزان‌شدن وارونه انرژی کمی مصرف می‌کنند. در حالت وارونه بدنشان شل است و گرانش به حفظ موقعیت آنها کمک می‌کند.

انسان‌ها نمی‌توانند برای مدت طولانی وارونه بمانند، چون در این وضعیت خون در سر جمع می‌شود و ممکن است مشکلات سلامتی ایجاد کند. اما خفاش‌ها بدن کوچکی دارند و قلبشان به راحتی می‌تواند خون را در سراسر بدنشان پمپاژ کند. به همین دلیل، خفاش‌ها می‌توانند برای مدت طولانی وارونه آویزان بمانند و دچار مشکلات سلامتی نشوند.

هافوف توضیح می‌دهد بعد از اینکه آویزان‌شدن به شکل وارونه به روش ترجیحی استراحت برای خفاش‌ها تبدیل شد، این سبک زندگی جدید باعث تکامل ویژگی‌های دیگری در آنها شد. به عنوان مثال، اسکلت خفاش‌ها به گونه‌ای تکامل یافت که سبک‌تر شده و امکان پرواز را فراهم آورد. به همین دلیل، استخوان‌های پا‌های خفاش‌ها برای حمایت از وزن بدنشان در مدت زمان طولانی مناسب نیستند. با آویزان شدن وارونه، خفاش‌ها نیازی ندارند وزن بدنشان را روی پا‌های ضعیفشان نگه دارند.

آویزان شدن وارونه همچنین از خفاش‌ها دربرابر برخی از شکارچیانشان محافظت می‌کند. آویزان شدن از مکان‌هایی که دسترسی به آنها سخت است، مانند سقف غارها، به آنها کمک می‌کند از دشمنانی مانند جغدها، باز‌ها و مار‌ها دور بمانند.

خفاش‌های از روی زمین هم می‌توانند پرواز را شروع کنند، اما به‌گفته‌ی پاووک، این نوع شروع پرواز برایشان سخت‌تر از پرواز کردن از موقعیت آویزان است.

جالب اینکه روش خوابیدن به شکل وارونه تنها روش خواب برای برخی از خفاش‌ها نیست. برای مثال، انگشتان شست خفاش‌های بال‌صفحه‌ای که در آمریکای مرکزی و جنوبی زندگی می‌کنند، فنجان‌های مکنده‌ای دارند که به کمک آنها می‌توانند زیر برگ‌ها بچسبند. این خفاش‌ها می‌توانند در زوایای مختلف به برگ‌ها بچسبند و همیشه به صورت وارونه نمی‌خوابند.

هافوف گفت: «مطالعات بیشتر درباره تکامل پرواز خفاش‌ها و نحوه آویزان شدن خفاش‌ها می‌تواند جالب باشد، چون آنها تنها پستانداران پرنده روی زمین هستند. برخی از گونه‌ها به‌نظر می‌رسد راحت‌تر از زمین پرواز می‌کنند و مطالعه تفاوت‌های مورفولوژیکی آنها می‌تواند به درک بهتر این توانایی کمک کند.»