به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، علی کیمیایی، مدرسه رفتن و نحوه تدریس دانشآموزان در دهههای گذشته دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. متولدین دهههای ۵۰، ۶۰ و حتی ۷۰، اگر مدرسه رفتن دانشآموزان امروزی را با دوران خودشان مقایسه کنند، به خوبی این تغییرات را درک خواهند کرد. از ورود تکنولوژی به مدارس گرفته تا روشهای متفاوت تدریس و دیگر تحولات، همه و همه نقش مهمی در تغییر چهره آموزش و پرورش داشتهاند.
یکی از این تغییرات، درک اهمیت آموزش "مهارتهای کاربردی" مانند آموزش مهارتهای ارتباط گیری، مدیریت مالی، حل مسئله و... در کنار مفاهیم تحصیلی به دانشآموزان است. آموزش مهارتهای کاربردی به دانشآموزان یکی از جنبههای حیاتی در نظام آموزشی است. این مهارتها نه تنها دانشآموزان را برای زندگی روزمره آماده میکنند، بلکه آنها را برای ورود به بازار کار و جامعه نیز آماده مینمایند.
آموزش مهارتهای ارتباطی، حل مسئله، مدیریت زمان و مهارتهای مالی از جمله مهارتهایی هستند که تواناییهای فردی و اجتماعی دانشآموزان را ارتقا میبخشند. مهارتهای ارتباطی به دانشآموزان کمک میکند تا بتوانند به طور مؤثرتری با دیگران ارتباط برقرار کنند و مهارتهای حل مسئله توانایی تحلیل و برخورد با چالشها را در آنها تقویت میکند. آموزش مدیریت زمان و مهارتهای مالی نیز به دانشآموزان کمک میکند تا در زندگی شخصی و حرفهای خود بهتر عمل کنند.
آموزش مهارتهای کاربردی در مدارس نه تنها به بهبود کیفیت زندگی فردی دانشآموزان کمک میکند، بلکه آنها را برای ورود به جامعه و بازار کار آماده میسازد. این مهارتها نقش مهمی در کاهش بیکاری، افزایش بهرهوری و بهبود کیفیت زندگی افراد ایفا میکنند. بنابراین، توجه ویژه به آموزش مهارتهای کاربردی در برنامههای آموزشی مدارس امری بسیار حیاتی است.
جامعه امروز با جامعه گذشته تفاوتهای بسیاری دارد و بنابراین مهارتهای لازم برای زندگی در این جامعه با مهارتهای مورد نیاز در جوامعه سالیان گشته کاملاً متفاوت است. خانوادهها و مدارس نباید مهارتهایی را که برای زندگی در جوامع سنتی گذشته لازم بودهاند، به کودکان و نوجوانان آموزش دهند، زیرا این مهارتها دیگر برای آنها کاربردی نخواهد بود. بهترین و مؤثرترین مهارتهایی که امروزه میتوان به کودکان آموزش داد، مهارتهای دهگانه توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی است که برای جوامع امروزی، از جمله جامعه ما، کاربردیتر هستند.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، ۱۰ مهارت ضروری برای رشد عاطفی کودکان ضروری است:
۱- خودآگاهی
۲- همدلی
۳- تفکر نقاد
۴- تفکر خلاق
۵- تصمیم گیری
۶- حل مسئله
۷- ارتباط موثر
۸- روابط بین فردی
۹- سازگاری با استرس
۱۰- مدیریت هیجانات
در کنار این ده مهارت، مهارتهای دیگری نیز وجود دارند که کودکان و نوجوانان علاوه بر تحصیل برای رشد فردی و شخصی، و مقابله با چالشها درطول زندگی به آنها نیاز دارند. با توجه به این که دانشآموزان زمان قابلتوجهی از روز خود را در مدرسه سپری میکنند، مدارس نیز در کنار خانوادهها باید به آموزش این مهارتها توجه ویژهای داشته باشند.
به نظر میرسد گاهی آموزش مهارتهای زندگی، مانند دوستیابی سالم، گفتن "نه"، آشنایی با آسیبهای اجتماعی، کنترل استرس و مهارتهایی که به آنها اشاره کردیم، از آموزش مباحث درسی مقدمتر و مهمتر باشد. برای مثال اگر فرزند و یا دانشآموز شما از مهارت "دوست یابی" و یا گفتن "نه" برخوردار نباشد و توسط آشنایی با افراد ناسالم در معرض استفاده از مواد مخدر قرار بگیرد، تانژانت، کتانژانت، جبر و مثلثات به چه درد او میخورد؟ برای آموزش مؤثر مباحث مختلف درسی به دانشآموزان، ابتدا باید کودک یا نوجوانی تربیت شود که با توجه به مهارتهایی که کسب کرده است، قادر باشد صلاح خود را تشخیص دهد و بر روی تحصیل و در ادامه اهداف خود متمرکز باشد.
مدارس در نظام آموزش و پرورش تنها مکانی برای خواندن دروس و کتاب های مربوطه نیست بلکه معلمان، مدیران و مربیان آموزشی وظیفه دارند تا اصول و روشهای زندگی سالم، اخلاق مداری، رفتار اجتماعی، مهارتهای کاربردی و ... را به دانش آموزان آموزش دهند. بی شک آموزش این موارد میتواند در زندگی روزمره و آینده شغلی دانش آموزان در جامعه بسیار کاربردی باشد به گونه ای که حتی ممکن شغل آینده دانش آموز از میان این مهارتهای آموخته شده انتخاب شود به عبارت دیگر دانش آموز توانایی و استعداد خود را دریابد و به دنبال آن برود.